آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 646 |
| تعداد مقالات | 6,743 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,367,854 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,738,942 |
مدلسازی پاسخ گرده افشانی به دما و دوره نوری در ارقام مختلف کینوا | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 اردیبهشت 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.23000.3206 | ||
| نویسندگان | ||
| کمیل عسکری1؛ علی راحمی کاریزکی* 2؛ عباس بیایانی3؛ علی نخ زری مقدم2؛ بنیامین ترابی4 | ||
| 1دانشجوی دانشکده کشاورزی گنبد کاووس | ||
| 2دانشگاه گنبد کاووس | ||
| 3دانشگاه گنبد | ||
| 4دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. دانشکده تولید گیاهی. گروه زراعت | ||
| چکیده | ||
| چکیده سابقه و هدف: کینوا یکی از محصولات غذایی با ارزش، سالم و مفید است که به تامین امنیت غذایی در سراسر جهان کمک می‌کند. پیش‌بینی دقیق فنولوژی برای درک پتانسیل رشد و عملکرد یک گونه گیاهی ضروری است. مهمترین مطالعه مورد نیاز برای این منظور، کمی کردن و تخمین دماهای کاردینال و پارامترهای مربوط به طول روز برای مرحله گرده‌افشانی در درک رشد و عملکرد گیاهان است. با توجه به این که، اطلاعات کمی در مورد فنولوژی کینوا نادر است، چنین اطلاعاتی برای واکنش گرده‌افشانی به دما و طول روز می تواند در درک رشد و عملکرد این گیاه مفید واقع شود. هدف تحقیق حاضر: (1) توسعه یک مدل چندگانه برای پیش بینی گرده‌افشانی کینوا و (2) تعیین دمای کاردینال و پارامترهای طول روز برای گرده‌افشانی می باشد. مواد و روش ها: آزمایش مزرعه ای با 12 تاریخ کاشت در طی سال های 1398 تا 1400 بر روی سه رقم کینوا (Q12، Titicaca وGiz1) در شهرستان گلوگاه انجام شد. به منظور ثبت زمان شروع گرده‌افشانی در هر تاریخ کاشت، در هر کرت فرعی 10 بوته به طور تصادفی انتخاب و علامت‌گذاری شدند. روز تا رسیدن به مرحله شروع گرده‌افشانی در زمانی که حداقل 50 درصد از بوته‌ها به مرحله گرده‌افشانی رسیدند ثبت شد. برای کمی کردن مرحله گرده‌افشانی در برابر دما و طول روز از یک مدل چندگانه شامل توابع ترکیبی دما و طول روز استفاده شد. تابع دمایی به صورت دوتکه ای و تابع طول روز به صورت نمایی استفاده شد. مدل با رویه Proc nlin در نرم افزار SAS اجرا شد. برای ارزیابی دقت مدل از معیارهای RMSD، R2، مقایسه ضرایب خط 1:1 با ضرایب a و b رگرسیون خطی بین مقادیر پیش‌بینی شده و مشاهده شده و نیز ضریب همبستگی بین آن‌ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مقدار RMSD در ارقام مختلف بین 6/1 تا 9/6 روز متغیر بود که هرچه مقدار آن کمتر باشد نشان‌دهنده کارایی بالاتر مدل است. مقدار ضریب تبیین (R2) جهت توصیف رابطه سرعت گرده‌افشانی با دما و طول روز در سه رقم کینوا بالای 97/0 برآورد شد. ضریب R2 بالا نشان‌دهنده مناسب بودن مدل برای توصیف رابطه بین سرعت گرده‌افشانی با دما و طول روز است. مدل دمای پایه ارقام مختلف را بین 6/1 تا 2/4 درجه سانتی‌گراد برآورد کرد، اما از لحاظ آماری بین دمای پایه این سه رقم اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. دمای مطلوب برآورد شده بین ارقام مختلف 1/22 تا 9/27 درجه سانتی‌گراد برآورد شد. بررسی بیشتر با استفاده از خطای معیار برآورد دمای مطلوب نشان داد از لحاظ دمای پایه بین ارقام اختلاف معنی‌دار وجود دارد به طوری که رقم Q12 بالاترین مقدار دمای مطلوب را به خود اختصاص داد. ضریب حساسیت به طول روز در رقم Q12، Titicaca وGiz1 به ترتیب 025/0، 065/0 و 096/0 ساعت در روز برآورد شد. از لحاظ آماری بین ارقام مورد بررسی از لحاظ حساسیت به طول روز اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. روز بیولوژیک (کمترین تعداد روز تا گرده‌افشانی در شرایط مطلوب دما و طول روز) برآورد شده از طریق مدل مورد استفاده برای ارقام Q12، Titicaca وGiz1 به ترتیب 7/31، 1/32 و 1/36 روز برآورد شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل دوتکه ای-نمایی با توجه به مقدار پایین RMSD (کمتر از 9/6 روز) و مقادیر بالای R2 (بالای 97/0) و r (بالای 95/0) در ارقام مختلف توانسته به خوبی رابطه بین گرده‌افشانی با دما و طول روز را توصیف کند. این مدل می‌تواند برای بهینه‌سازی تصمیمات مدیریتی، تنظیم پاسخ‌های فنولوژیکی در برابر شرایط محیطی متنوع و پیش‌بینی واکنش‌های فنولوژیکی به تغییر دما و طول روز در آینده استفاده شود. کلمات کلیدی: تابع دمایی، روز بیولوژیک، دمای مطلوب، فنولوژی | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تابع دمایی؛ روز بیولوژیک؛ دمای مطلوب؛ فنولوژی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 81 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب