دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها623
تعداد مقالات6,502
تعداد مشاهده مقاله8,645,990
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,246,076
میرزایی, محمد مهدی, زارع رحمت آباد, زینب. (1403). اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توده‌های مختلف سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی گرگان. , 17(3), 143-164. doi: 10.22069/ejcp.2024.22697.2641
محمد مهدی میرزایی; زینب زارع رحمت آباد. "اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توده‌های مختلف سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی گرگان". , 17, 3, 1403, 143-164. doi: 10.22069/ejcp.2024.22697.2641
میرزایی, محمد مهدی, زارع رحمت آباد, زینب. (1403). 'اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توده‌های مختلف سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی گرگان', , 17(3), pp. 143-164. doi: 10.22069/ejcp.2024.22697.2641
میرزایی, محمد مهدی, زارع رحمت آباد, زینب. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توده‌های مختلف سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی گرگان. , 1403; 17(3): 143-164. doi: 10.22069/ejcp.2024.22697.2641

اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توده‌های مختلف سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی گرگان

مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 17، شماره 3، مهر 1403، صفحه 143-164    اصل مقاله (760.9 K)
نوع مقاله: مقاله کامل علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2024.22697.2641
نویسندگان
محمد مهدی میرزایی1؛ زینب زارع رحمت آباد* 2
1دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری ایران
2دانش‌آموخته دکتری بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان، گرگان ایران،
چکیده
سابقه و هدف: سیاه‌دانه گیاهی دارویی و پر مصرف در سراسر جهان است. دانه‌های این گیاه دارای ارزش اقتصادی قابل توجهی بوده و حاوی ترکیباتی همچون تیموکینون، تیمول، توکوفرول، ترانس رتینول و سلنیوم می‌باشند که کاربردهای چند منظوره دارند. مطالعات نشان داده‌اند که تأخیر در کشت، تأثیر منفی بر رشد و عملکرد این گیاه دارد. از آنجایی‌که تاریخ کشت بر روی استقرار گیاه، کنترل علف‌های هرز، بیماری‌ها و آفات، زمان برداشت و کیفیت محصول مؤثر است، بنابراین آگاهی از زمان مناسب کشت در هر منطقه برای ارتقای کمی و کیفی محصول حائز اهمیت می‌باشد.
مواد و روش‌ها: از این رو، به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و توده‌های مختلف سیاه دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 01-1400 در محل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان اجرا شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل تاریخ کشت در سه سطح (15 آبان، 15 آذر و 15 دی‌ماه) و توده سیاه‌دانه در سه سطح (ایرانی، سوری و هندی) بود. در این پژوهش صفات مورد مطالعه شامل تعداد شاخه فرعی، کپسول در هر بوته، تعداد کپسول پوک در هر بوته، تعداد دانه در خانه کپسول، تعداد فولیکول، وزن کپسول، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، وزن خشک تک بوته و عملکرد بیولوژیک، اندازه‌گیری، شمارش و ثبت شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر تاریخ کاشت، توده و اثر متقابل آن‌ها بر اکثر صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بر اساس نتایج، بیشترین تعداد کپسول سالم و پوک و بیشترین تعداد فولیکول در توده ایرانی مشاهده شد. همچنین بالاترین وزن کپسول، وزن هزاردانه و حداکثر عملکرد دانه به‌ترتیب با میانگین 288/0 ، 38/2 گرم و 75/994 کیلوگرم در هکتار به توده هندی در تاریخ کشت اول تعلق گرفت. به‌طور کلی در بین توده‌های مورد بررسی، توده هندی به‌دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه، در اکثر صفات عملکردی در مقایسه با دو توده دیگر بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد.
نتیجه‌گیری: در این تحقیق در سال مورد مطالعه تأخیر در تاریخ کاشت (آذر و دی ماه) موجب کاهش معنی‌دار صفات مربوط به عملکرد و اجزای عملکرد شد و تاریخ کشت اول (15/08/1400) بیشترین اثر مثبت را بر هر سه توده به خود اختصاص داد، بنابراین مناسب‌ترین تاریخ کشت برای سیاه‌دانه در شرایط آب و هوایی گرگان، کشت در آبان ماه بوده که موجب دستیابی به حداکثر عملکرد دانه در توده‌های سیاه‌دانه به‌ویژه توده هندی می‌شود. درنتیجه جهت حصول حداکثر عملکرد، این تاریخ کشت قابل توصیه در شرایط اقلیم شهرستان گرگان می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
اجزای عملکرد؛ توده هندی؛ زیره سیاه؛ فولیکول
مراجع
  1. Safaei, Z., Azizi, M., Davarynejad, G., & Aroiee, H. (2017). The effect of planting seasons on quantitative and qualitative characteristics of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Medicinal Plants and By-products, 1, 27-33.
  2. Hannan, M.A., Rahman, M. A., Sohag, A.A.M., Uddin, M.J., Dash, R., Sikder, M.H., Rahman, M. S., Timalsina, B., Munni, Y.A., & Sarker, P.P. (2021). Black cumin (Nigella sativa L.): A comprehensive review on phytochemistry, health benefits, molecular pharmacology, and safety. Nutrients, 13, 1784. https://doi.org/10.3390/nu13061784
  3. Alemaw, G., Abebe, A., Bisrat, D., Yeshanew, A., Regassa, D., & Tensay, F. (2010). Registration of plant varieties. Ethiopian Journal Agricultural Sciences, 20, 179-194
  4. Padhye, S., Banerjee, S., Ahmad, A., Mohammad, R., & Sarkar, F.H. (2008). From here to eternity – the secret of Pharaohs: Therapeutic potential of black cumin seeds and beyond. Cancer Therapeutics, 6, 495–510.
  5. Hossain, M.S., Sharfaraz, A., Dutta, A., Ahsan, A., Masud, M.A., Ahmed, I.A., Goh, B.H., Urbi, Z., Sarker, M.M.R., & Ming, L.C. (2021). A review of ethnobotany, phytochemistry, antimicrobial pharmacology and toxicology of Nigella sativa L. Biomedicine & Pharmacotherapy, 143, 112182. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2021.112182.
  6. Sadiq, N., Subhani, G., Fatima, S.A., Nadeem, M., Zafer, S., & Mohsin, M. (2021). Antidiabetic effect of Nigella sativa compared with metformin on blood glucose levels in streptozotocin induced diabetic albino wistar rats. International Journal of Basic Clinical Pharmacology, 10, 361-367. https://dx.doi.org/10.18203/2319-2003.ijbcp20211016.
  7. Can, M., Katar, D., Katar, N., Bagci, M., & Subasi, I. (2021). Yield and fatty acid composition of black cumin (Nigella sativa L.) populations collected from regions under different ecological conditions. Applied Ecology and Environmental Research, 19, 1325-1336.http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1902_13251336
  8. Ozyazici, G. (2020). Yield and quality of black cumin (Nigella sativa L.) according to leonardite and nitrogen doses. Applied Ecology and Environmental Research, 18, 7057-7075. http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1805_70577075
  9. Sabriu-Haxhijaha, A., Popovska, O., & Mustafa, Z. (2020). Thin-Layer chromatography analysis of Nigella sativa essential oil. Journal of Hygiene Engineering, 31, 152-156. (https://keypublishing.org/ jhed/wpcontent/uploads/2020/11/13.-Full-paper-Arita-SabriuHaxhijaha.pdf)
  10. Ojueromi, O. O., Oboh, G., & Ademosun, A. O. (2022). Black seed (Nigella sativa): a favourable alternative therapy for inflammatory and immune system disorders. Inflammopharmacology, 30, 1623-1643. https://doi.org/10.1007/s10787-022-010356
  11. Malik, S., Singh, A., Negi, P., & Kapoor, V.K. (2021). Thymoquinone: A small molecule from nature with high therapeutic potential. Drug Discovery Today, 26, 2716-2725. https://doi.org/10.1016/j.drudis.2021.07.013
  12. Noël Nyemb, J., Shaheen, H., Wasef, L., Nyamota, R., Segueni, N., & Batiha, G.E.S. (2022). Black cumin: A review of its pharmacological effects and its main active constituent. Pharmacognosy Reviews, 16(32), 107-125. http://dx.doi.org/10.5530/phrev.2022.16.16
  13. Hwang, J.R, Cartron, A. M., & Khachemoune, A. (2021). A review of Nigella sativa plant‐based therapy in dermatology. International Journal Dermatology, 60, 493-499. https://doi.org/10.1111/ijd.15615.
  14. Alshwyeh, H.A., Aldosary, S.K., Ilowefah, M.A., Shahzad, R., Shehzad, A., Bilal, S., Lee, I.J., Mater, J.A.A., Al-Shakhoari, F.N., & Alqahtani, W.A. (2022). Biological potentials and phytochemical constituents of raw and roasted Nigella arvensis and Nigella sativa. Molecules, 27(550), 1-10. https://doi.org/10.3390/molecules27020550.
  15. Akhtar, M.T., Qadir, R., Bukhari, I., Ashraf, R.A., Malik, Z., Zahoor, S., Murtaza, M.A., Siddique, F., Shah, S.N.H., & Saadia, M. (2020). Antidiabetic potential of Nigella sativa L. seed oil in alloxaninduced diabetic rabbits. Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 19, 283-289.https://doi.org/10.4314/tjpr.v19i2.10.
  16. Dessie, A.B., Abate, T.M., Adane, B.T., Tesfa, T., & Getu, S. (2020). Estimation of technical efciency of black cumin (Nigella sativa L.) farming in northwest Ethiopia: a stochastic frontier approach. Economic Structures, 9(18), 1-14. doi.org/10.1186/s40008-020-00198-1.
  17. Krishnan, P.T.A., Singh, D., Singh, V., & Bahadur, V. (2022). Arietal evaluation of black cumin (Nigella sativa L.) in prayagraj agro-climatic conditions. International Journal of Environment and Climate Change, 12(11), 1603-1609.
  18. Ekren, S., Paylan, I.C., & Gokcol, A. (2023) Seed quality improvement applications in black cumin seeds (Nigella sativa L.). Frontiers in Sustainable Food Systems, 7, 1-9. doi: 10.3389/fsufs.2023.1212958
  19. Soltanieh, M., Talei, D., & Nejatkhah, P. (2023). Evaluation of growth, yield and yield components responses of black cumin (Nigella sativa L.) to nitrogen and methanol under drought stress. Environmental Stresses in Crop Sciences, 16(3), 587-601.
  20. Vaseghi, A., Ghanbari, A., Heydari, M., & Davazdahemami, S. (2013). Effect of sowing date and growing season on agronomical characters of isfahanian and indian black cumin. Journal of grop echophysiology, 7(4), 373-392.
  21. Javadi Hedayat Abad, F. (2012). Response of black seed (Nigella sativa L.) ecotypes to planting dates under Mashhad conditions. MSc thesis of Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad. 106 Pp (In Persian).
  22. Safaei, Z. (2014). The research on the effect of sowing data, organic fertilizers and anti-transpirants compounds, irrigation intervals on quality and quantitative characteristics of black cumin (Nigella sativa L.). MSc thesis of Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad. 137 Pp (In Persian).
  23. Al-Zubaidy, A. M. A., Ghafoor, B. S., & Rasul, A. A. (2020). The performance of two species of black cumin (Nigella sativa L.) and (Nigella arvensis L.) under different sowing dates in spring and autumn at hallabja governorate /iraqi kurdistan region. Ibn Al Haitham Journal for Pure and Applied Science, 33(3), 1-10. Doi: 10.30526/33.3.2465
  24. Yasar, S. (2005). Determinatıon of fixed and essential oil contents and soil characteristic of some perennial medical plants that grow naturally in the campus of Cukurova University. Department of Biology Institute of Natural and Applied Sciences University of Cukurova. MSc Thesis, 43.
  25. Mahajan, M., Kuiry, R., & Pal, P. K. (2020). Understanding the consequence of environmental stress for accumulation of secondary metabolites in medicinal and aromatic plants. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 18, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.jarmap.2020.100255
  26. Kalra, N., Chakraborty, D., Sharma, A., Rai, H., Jolly, M., Chander, S., Kumar, P. R., Bhadraray, S., Barman, D., & Mittal, R. (2008). Effect of increasing temperature on yield of some winter crops in northwest India. Current Science, 94(1), 82-88. (http://www.jstor.org/stable/24102032)
  27. Rezvani Moghaddam, P., & Motlagh, M.A. (2007). Effect of sowing date and plant density on yield and yield components of black cumin in Ghaenat city condition. Journal of Pajouhesh and Sazandegi in Natural Resources, 76, 62-68. (In Persian).
  28. El-Mekawy, M.A.M. (2012). Influence of planting date on growth and yield of Nigella sativa L. J Agricultural Environmental Science, 12, 499-505.
  29. Mehmood, A., Naveed, K., Azeem, K., Khan, A., Ali, N., & Khan, S.M. (2018). 10. Sowing time and nitrogen application methods impact on production traits of Kalonji (Nigella sativa L.). Pure and Applied Biology (PAB), 7, 476-485. http://dx.doi.org/10.19045/bspab.2018.70060
  30. Davazdah Emami, S., & Majnoon Hossein, N. (2008). Cultivation and production of some medicinal and spice plants. Tehran University Press. 300 p.
  31. Borna, F., Omidbaigi, R., & Sefidkon, F. (2007). The effect of sowing dates on growth, yield and essential oil content of Dracoceph alummoldavica L. Journal Medicinal and Aromatic Plants, 3, 307-322.
  32. Dorry, M.A. (2006). Effects of seed rate and plantin dates on seed yield and yield components of Plantago ovata in dry farming. Journal Medicinal and Aromatic Plants, 22, 262-269
  33. Javadi, H. (2009). Effect of planting dates and nitrogen rates on yield and yield components of black cumin (Nigella Sativa L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 6(1), 59-66.
  34. Rezvani, H., Fazlikakhki, S. F., Azimi Atrakleh, R., & Zavar, S. (2023). Effect of sowing date and plant density on yield and yield components of black cumin (Nigella sativa L.) in Gorgan. Applied Research in Field Crops, 36(2), 1-18. (in Persian)
  35. Haq, M.Z., Hossain, M.M., Haque, M.M., Das, M.R., & Huda, M.S. (2015). Blossoming characteristics in black cumin genotypes in relation seed yield influenced by sowing time. American Journal of Plant Sciences, 6, 1167-1183. http://dx.doi.org/10.4236/ajps.2015.68121
  36. Fanaei, H.R., Akbarimoghadam, H.G., Keigha, A., Ghaffarie, M., & Alli, A. (2007). Evaluation of Agronomy and Essential Oil Components of Cuminum cyminum L., Foeniculum vulgar e Mill and Nigella sativa L. in the Condition of Sistan region. Journal Medicinal and Aromatic Plants, 22, 31-44
  37. Kizil, S., Kirici, S., Çakmak, O., & Khawar, M. (2008). Effects of sowing periods and P application rates on yield and oil composition of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Food Agriculture Environment, 6, 242-246
  38. Giridhar, K., Reddy, G.S., Kumari, S.S., Kumari, A.L., & Sivasankar, A. (2017). Influence of sowing window and plant density on growth, phenology, yield and quality of Nigella sativa L. in Coastal Humid Tropic. International Journal Current Microbiology and Applied Sciences, 6(9), 499-512
  39. Waliullah, M.D., Hossain, M., & Rahman, H. (2021). Influence of sowing dates and sowing methods on growth and seed yield of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Tropical Crop Science, 8(2), 124-134.
  40. Barut, M., Cavdar, A.S., Tansı, L.S., & Karaman, Ş. (2023). Yield and quality traits of black cumin (Nigella sativa L.) genotypes in response to the different sowing dates. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 11(12), 2276-2287.
  41. Singh, N., Singh, D., & Wesley, C.J. (2024). Genetic variability of black cumin (Nigella sativa L.) under climatic condition of prayagraj. International Journal of Plant & Soil Science, 36(6), 763–769. https://doi.org/10.9734/ijpss/2024/v36i64681
  42. Javadi Hedayat Abad, F., Nazemi, A., Kafi, M., & Shabahang. J. (2015). Effect of sowing time on yield of black cumin (Nigella sativa L.) ecotypes under Mashhad conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 12(4), 632-640.
  43. Moosavi, S.G.R. (2011). Effects of different sowing dates and plant densities on yield and agronomic traits of fennel, is abgol and roselle in Birjand, Iran. Final report of research design in Islamic Azad University, Birjand Branch, Birjand, Iran.
  44. Rahnavard, A., Sadeghi, S., & Ashrafi, Z.Y. (2010). Study of sowing date and plant density effect on black cumin (Cuminum curvi) Yield in Iran. Biological Diversity and Conservation, 3, 23-27
  45. Sadeghi, S., Rahnavard, A., & Ashrafi, Z.Y. (2009). Study importance of sowing date and plant density effect on black cumin (Cuminum carvi) Yield. Botany Research International, 2, 94-98.
  46. Rasem, G.H., Ndaf, M., & Sefidkan, F. (2005). Effect of planting date and plant density on seed yield and yield components of anise. Journal of Research and Development, 75, 128-133.
  47. Faravani, A., Razavi, A.R., & Farsi, M. (2006). Study of variation in some agronomic and anatomic characters of Nigella sativa landraces in Khorasan. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 22(3), 193-197.
  48. Shah, S.H. (2011). Gibberellic acid induced amelioration of salt stress in black cumin (Nigella sativa L.). Genetics and Plant Physiology, 1, 65-78.
  49. Tuncturk, M., Tuncturk, R., & Yıldırım, B. (2011). The effects of varying phosphorus doses on yield and some yield components of black cumin (Nigella Sativa L.). Advances in Environmental Biology, 5, 371-374.
  50. Shah, S.H., Ahmed, I., & Samiullah. (2006). Effect of gibberellic acid spray on growth, nutrient uptake and yield attributes during various growth stages of black cumin (Nigella sativa L.). Asian Journal of Plant Sciences, 5, 881-884. http://dx.doi.org/10.3923/ajps.2006.881.884
  51. Askari, A., Hashemi Dezfouli, A., & Mazaheri, D. (2002). Effect of sowing date on limitation of wheat genotypes source after flowering. Journal of Plant and Seed, 18, 32-48. (In Persian).
  52. Toncer, O., & Kizil, S. (2004) Effect of seed rate on agronomic and technologies characters of Nigella sativa L. International Journal of Agriculture and Biology, 6, 529-532.
  53. Sardooyi, A.M., Shirzadi, M.H., & Naghavi, H. (2011) Effect of planting date and plant density on yield and yield components of green cumin (Cuminum cyminum L.). Middle-East Journal of Scientific Research, 9, 733-777
  54. Bari, K. (2007). Cultivation method of Bari Kalozira-1. leaflet of spices research station, publication No. Folder 10/2007, Bangladesh Agricultural Research Institute, Sibganj, Bogra
  55. Malhotra, S.K., & Vashishtha, B.B. (2008). Response of nigella (Nigella sativa L) variety NRCSS AN 1 to different agrotechniques. Journal of Spices and Aromatic Crops, 17 (2), 190-193.
  56. Jafari, A. (2013). The evaluation effects of plant density and sowing dates on yield and yield components of black cumin (Nigella sativa) under Ilam climate condition. In Proceedings of 2nd National Congress on Medicinal Plants, 15 -16 May 2013, Tehran- Iran.
  57. Ganjali, H., & Yadegari, M. (2008). Evaluation yield components and essence of nigella sativa with different time of cultivation and density. Proceedings of 5th International Crop Science Congress held at Jeju, April 13-18. Korea.
  58. Salamati, M.S., & Zeiali, H. (2013). Evaluation of genetic diversity of som Nigella sativa L. genotypes using Agro-morphological characteristics. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(1), 201-214.
  59. Bozdemir, C., Bagdat, R.B., Subasi, I., Akci, N., & Cinkaya, N. (2022). Determination of yield and quality characteristics of various genotypes of black cumin (Nigella Sativa L.) cultivated through without fertilizers. International Journal of Life Sciences and Biotechnology, 5(3), 386-406. DOI: 10.38001/ijlsb.1111198
  60. Kara, N., Katar, D., & Baydar, H. (2015). Yield and quality of black cumin (Nigella sativa L.) populations: the effect of ecological conditions. Field Crops, 20(1), 9-14
  61. Ertaş, M.E. (2016). Tokat kazova ekolojik koşullarında kışlık ve yazlık ekilen çörek otu (Nigella sp.) genotiplerinin agronomik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi G.O.P. Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
  62. Kılıç, C., & Arabacı, O. (2016). The effect of different sowing times and seed rate on the yield and quality of black cumin (Nigella sativa L.). Journal of Adnan Menderes University Agricultural Faculty, 13(2), 49–56. (in Turkish with an abstract in English)
  63. Koşar, İ., & Özel, A. (2018). Çörekotu (Nigella sativa L.) Çeşit ve Popülasyonlarının Karakterizasyonu: I. Tarımsal Özellikler. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 22 (4), 533-543.
  64. Abdolrahimi, B., Mehdikhani, P., &Tappe, A.H.G. (2012). The Effect of harvest index, yield and yield components of three varieties of black seed (Nigella sativa) in different planting densities. International Journal of Agricultural Sciences, 2, 93-101.
  65. Mahmood, T., Idress, M., Aslam, M., Rehman, H.S., Akram, H.M., Sattar, A., Abbas, S., & Ferdosi, M.F.H. (2012). Growth and yield attributes of black cumin (Nigella sativa L.) as affected by sowing dates and methods. Mycopathology, 10, 83–86.
  66. D’Antuono, F.A., Moretti, A., & Lovato, W. (2002). Seed yield, yield components, oil content and essential oil content and composition of Nigella sativa and Nigella domascena L. Journal Industrial Crops Products, 15(1), 59-69.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 81
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب