آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 640 |
| تعداد مقالات | 6,663 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,115,025 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,576,950 |
ارزیابی راهکارهای سازگاری گیاه کلزا به اقلیم آینده در ایران | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آذر 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2024.22847.3193 | ||
| نویسندگان | ||
| بنیامین ترابی* 1؛ احسان حبیب پورکاشفی2؛ افشین سلطانی3؛ ابراهیم زینلی4 | ||
| 1دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. دانشکده تولید گیاهی. گروه زراعت | ||
| 2دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 3گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 4گروه زراعت، دانشکدهتولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: گیاه کلزا (Brassica napus L.) به دلیل دارا بودن درصد روغن بالا، یکی از مهم‌ترین گیاهان روغنی جهان محسوب می‌شود. باتوجه‌به افزایش جمعیت تا سال 2050، لازم است تولید کلزا تا آن زمان حدود 60 درصد افزایش جهت رفع نیازهای مردم افزایش یابد. یک چالش اساسی در تولید کلزا تا سال 2050، اثرات تغییرات اقلیمی بر تولید گیاهان زراعی به‌ویژه کلزا می‌باشد. مهم‌ترین خصوصیت تغییر اقلیم جهانی، افزایش دما و توزیع ناموزون بارش است که فاکتورهای محدودکننده‌ای برای توسعه پایدار هستند. هدف نهایی ارزیابی ریسک تغییر اقلیم، شناسایی استراتژی‌های سازگاری برای دستیابی به توسعه پایدار در یک منطقه خاص است. راهکارهای سازگاری بسته به سیستم کشاورزی، منطقه و سناریوهای تغییر اقلیمی متفاوت است. هدف از این مطالعه، بررسی دو راهکار سازگاری زودرسی و دیررسی گیاه کلزا به تغییر اقلیم در سیستم کشت دیم در کشور است. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر به‌منظور پیش‌بینی اثر تغییر اقلیم بر رشد و نمو کلزای دیم در اراضی اصلی کشت آن در کشور انجام شد. مناطق اصلی کشت کلزا در ایران با استفاده از رویکرد GYGA، یک طرح ترکیبی پهنهبندی به نام دامنه برون‌یابی اطلس جهانی خلأ عملکرد، در مطالعه قبلی مشخص شده بودند. با استفاده از دو مدل گردش عمومی HadGEM2-ES و IPSL-CM5A-MR حاصل پروژه CMIP5 تحت دو سناریوی انتشار RCP4.5 و RCP8.5 آمار هواشناسی برای دوره آینده 2040 تا 2069 برای مقیاس وسیع به دست آمد. برای ریزمقیاس کردن بروندادهای مدل‌های گردش عمومی جو و تولید داده‌های هواشناسی در مقیاس ایستگاه‌های هواشناسی واقع در مناطق اصلی کشت، از ابزارهای تولید سناریوی اقلیمی AgMIP استفاده شد. پس از شبیه‌سازی اقلیم آینده و تولید پارامترهای موردنیاز، شبیه‌سازی رشد و نمو کلزای دیم با استفاده از مدل SSM-iCrop2 انجام شد. همچنین سازگاری کلزا تحت دو راهکار زودرسی (10، 20 و 30 درصد زودرس کردن گیاه) و دیررسی (10، 20 و 30 درصد دیررس کردن گیاه) تحت سناریوهای اقلیمی شبیه-سازی و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج خروجی مدل‌ها نشان دادند میانگین دما در فصل کشت کلزا در دوره آینده به طور متوسط در هر دو مدل در سناریوی RCP4.5 به میزان 3/2 درجه سانتی‌گراد و در سناریوی RCP8.5 به میزان 1/3 درجه سانتی‌گراد نسبت به شرایط فعلی افزایش پیدا خواهد کرد. نتایج نشان داد که پراکندگی بارندگی در بین فصول رشد بین دو مدل مورد برسی متغیر خواهد بود. نتایج شبیه‌سازی در شرایط تغییر اقلیم در هر دو سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 نشان داد که با افزایش میانگین دما، طول فصل رشد در هر دو مدل مورد بررسی کاهش خواهد یافت. اما پیش‌بینی می‌شود میزان بهره‌وری آب در هر دو سناریوی انتشار افزایش یابد. پیش‌بینی می‌شود میانگین عملکرد کلزا در کشور در مناطق اصلی کشت آن، در سناریوی RCP4.5 و RCP8.5 به ترتیب به میزان 10 و 13 درصد نسبت به شرایط فعلی افزایش پیدا کند. با راهکار زودرس کردن گیاه به طور میانگین عملکرد بین 11 تا 40 درصد در سناریوی RCP4.5 و بین 13 تا 43 درصد در سناریوی RCP8.5 نسبت به آینده بدون راهکار سازگاری کاهش خواهد یافت. با دیررس کردن گیاه، پیش‌بینی می-شود به طور میانگین عملکرد بین 7 تا 12 درصد در سناریوی RCP4.5 و بین 10 تا 17 درصد در سناریوی RCP8.5 نسبت به آینده بدون راهکار سازگاری افزایش یابد. نتیجه‌گیری کلی: نتایج این تحقیق نشان داد، عملکرد در اکثر مناطق اصلی کشت کلزا در کشور در هر دو سناریوی انتشار افزایش می‌یابد. با راهکار زودرسی در هر دو سناریوی انتشار به طور میانگین عملکرد نسبت به آینده بدون راهکار سازگاری کاهش خواهد یافت. اما با دیررس کردن گیاه، پیش‌بینی می‌شود در هر دو سناریوی انتشار به طور میانگین، عملکرد نسبت به آینده بدون راهکار سازگاری افزایش یابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تغییر اقلیم؛ شبیه‌سازی؛ عملکرد؛ AgMIP؛ SSM-iCrop2 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 144 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب