
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,643,819 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,240,164 |
ارزیابی بازده و ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه تازه و خشک اسطوخودوس فرانسوی (Lavandula angustifolia L.) در نوبتهای مختلف برداشت | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 9، دوره 30، شماره 4، دی 1402، صفحه 153-170 اصل مقاله (845.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2023.21140.3056 | ||
نویسندگان | ||
شیما مباشری1؛ علیرضا یاوری* 2؛ فرزین عبدالهی3 | ||
1کارشناسیارشد گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران | ||
2نویسنده مسئول، استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران. | ||
3استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: اسطوخودوس فرانسوی (Lavandula angustifolia L.) گیاهی معطر و چندساله بوده که به خانواده نعناع (Lamiaceae) تعلق دارد. از این گیاه باارزش اقتصادی بالا، بهدلیل اسانس ارزشمندی که داراست، در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی- بهداشتی بهوفور مورد استفاده قرار میگیرد. خشک کردن فرآیند پس از برداشتی است که در کشت و کارهای با مقیاس صنعتی، بهدلیل حجم بالایی از گیاه تازه تولیدی نیازمند فضای مکانی بزرگ و هزینههای بالا، چه به لحاظ سختافزاری و چه به لحاظ نیروی انسانی میباشد تا پس از آن جهت استخراج اسانس به کارخانه انتقال یابد. در این صورت اگر بتوان مستقیماً اسانس را با کمیت و کیفیت مطلوب از گیاه تازه استخراج کرد، هزینه تولید از نظر اقتصادی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این مطالعه، با هدف تاثیر نوبتهای مختلف برداشت در طول فصل رشد از گیاه تازه و خشک اسطوخودوس فرانسوی بر کمیت و کیفیت اسانس در شرایط آب و هوایی شهرستان سعادتشهر استان فارس انجام شد. مواد و روشها: در این پژوهش، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با ۳ تکرار اجرا گردید. عامل اول شامل سه نوبت برداشت (سه تاریخ 5/3/1399، 18/5/1399 و 30/7/1399 که مصادف با اوج گلدهی هر نوبت برداشت بود) و عامل دوم نوع ماده گیاهی (تازه و خشک) بود. خشک کردن در سایه و در دمای اتاق (24 درجه سانتیگراد) انجام شد. استخراج اسانس نمونهها با دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت صورت گرفت و پس از اندازهگیری مقدار اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC-MS) تعیین گردید. یافتهها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل نوع ماده گیاهی و نوبت برداشت بر بازده اسانس گیاه اسطوخودوس فرانسوی معنیدار نبود؛ اما نتایج تجزیه واریانس ترکیبهای عمده شناسایی شده در اسانس گیاه اسطوخودوس فرانسوی نشان داد که ویژگی نوبت برداشت بر ترکیبات لینالول، بورنئول و کامفور در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شده و ویژگی نوع ماده گیاهی بر ترکیبات لینالول و لینالول استات در سطح احتمال 5 درصد و بر ترکیبات بورنئول و کامفور در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. اثر متقابل نوبت برداشت و نوع ماده گیاهی بر دو ترکیب لینالول و 8،1- سینئول در سطح احتمال 1 درصد تاثیر معنیداری داشت. مقایسه میانگین نوع ماده گیاهی در نوبتهای برداشت مختلف بر ترکیبات عمده شناسایی شده در اسانس اسطوخودوس فرانسوی نشان داد که درصد ترکیب لینالول در تیمار ماده گیاهی تازه و نوبت برداشت سوم با میانگین 63/21 درصد، بیشترین مقدار بوده و کمترین مقدار آن در تیمار ماده گیاهی خشک و نوبت برداشت سوم با میانگین 53/7 درصد مشاهده گردید. همچنین، بیشترین مقدار ترکیب 8،1- سینئول در تیمار ماده گیاهی تازه و در نوبت برداشت اول با میانگین 90/13 درصد و کمترین مقدار این ترکیب در تیمار ماده گیاهی تازه و نوبت برداشت دوم با میانگین 30/4 درصد حاصل شد. مقایسه میانگین اثر نوبت برداشت بر ترکیبات اسانس نشان داد که بیشترین مقدار دو ترکیب بورنئول و کامفور (بهترتیب 98/19 و 93/4 درصد) در نوبت برداشت دوم و ترکیب لینالول استات (26/12 درصد) در نوبت برداشت اول گزارش گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد بهدلیل اسانس بسیار ارزشمند گیاه اسطوخودوس فرانسوی و تقاضای روز افزون جهان برای اسانس، این گیاه در صنایع داروسازی، مواد غذایی و آرایشی- بهداشتی کاربرد دارد و با توجه به پژوهشی که بر بازده اسانس اسطوخودوس فرانسوی در نوبت-های مختلف برداشت صورت گرفته چین اول از عملکرد کمی و کیفی بالاتری برخوردار بود. | ||
کلیدواژهها | ||
اسانس؛ انبارمانی؛ ماده گیاهی؛ خشک کردن؛ لینالول | ||
مراجع | ||
1.Najar, B., Demasi, S., Caser, M., Gaino, W., Cioni, P. L., Pistelli, L. & Scariot, V. (2019). Cultivation Substrate composition influences morphology, volatilome and essential oil of Lavandula angustifolia Mill. Agronomy, 9, 411.
2.Claudio, C., Francesca, F., Fabio, D., Antonio, B., Maria, L., Gino, N., Giancarlo, R. & Gabrilla, S. (2021). Chemical Profile. In Vitro Biological activity and comparison of essential oils from fresh and dried flowers of Lavandula angustifolia L. Molecules, 26, 2-20.
3.Smigielski, K., Prusinowska, R., Stobiecka, A., Kunicka, A. & Gruska, R. (2018). Biological properties and chemical composition of essential oils from flowers and aerial parts of lavender (Lavandula angustifolia). Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21, 1-13.
4.Aboutaleb, N., Jamali, H., Abolhasani, M. & Pazoki Toroudi, H. (2019). Lavender oil (Lavandula angustifolia) attenuates renal ischemia/reperfusion injury in rats through suppression of inflammation. oxidative stress and apoptosis. Biomedicine & Pharmacotherapy, 110, 9-19.
5.Calo, J. R., Crandall, P. G., O'Bryan, C. A. & Ricke, S. C. (2015). Essential oils as antimicrobials in food systems-A review. Food Control, 54, 111-119.
6.Pereira, I., Severino, P., Santos, A., Silva, A. & Souto, E. (2018). Linalool bioactive properties and potential applicability in drug delivery systems. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces, 171, 566-578.
7.Raut, J. S. and Karuppayil, S. M. (2014). A status review on the medicinal properties of essential oils. Industrial Crops & Products, 62, 250-264.
8.Pokajewicz, K., Bialon, M., Svydenko, L., Fedin, R. & Hudz, N. (2021). Chemical composition of the essential oil of the new cultivars of Lavandula angustifolia Mill. Molecules, 26, 2-20.
9.Züleyha, Ö., Turgut, K., Selami, S. & Cenk, P. (2018). Effect of different drying methods and development stages on the essential oil chemical composition of aerial parts of Origanum vulgare L. subsp. hirtum (link) Letsw. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21 (4), 1403-1409.
10.Beigi, M., Torki-Harchegani, M. & Ghasemi Pirbalouti, A. (2018). Quantity and chemical composition of essential oil of peppermint (Mentha × piperita L.) leaves under different drying methods. International Journal of Food Properties, 21 (1), 267-276.
11.Inan, M., Kirpik, M., Kaya, D. A. & Kirici, S. (2011). Effect of harvest time on essential oil composition of Thymbra spicata L. growing in flora of Adıyaman. Advances in Environmental Biology, 2, 356-358.
12.Mollaei, S., Ebadi, M., Hazrati, S., Habibi, B., Gholami, F. & Sourestani, M. M. (2020). Essential oil variation and antioxidant capacity of Mentha pulegium populations and their relation to ecological factors. Biochemical Systematics and Ecology, 91, 104084.
13.Al-Hamdani, A., Jayasuriya, H., Pathare, P. B. & Al-Attabi, Z. (2022). Drying characteristics and quality analysis of medicinal herbs dried by an indirect solar dryer. Foods, 11, 4103.
14.Liao, Z., Huang, Q., Cheng, Q., Khan, S. & Yu, X. (2021). Seasonal variation in chemical compositions of essential oils extracted from lavandin flowers in the Yun-Gui Plateau. Molecular, 26, 2-8.
15.Amani Machiani, M., Javanmard, A., Ostadi, A., Morshedloo, M. & Chabokpour, J. (2021). Effects of harvest time and mycorrhiza fungus application on quantitative and qualitative yield of thyme (Thymus vulgaris L.) essential oil at different irrigation levels. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 36 (6), 1037-1022. (In Persian)
16.Yazdani, D., Shahnazi, S., Jamshidi, A., Rezazadeh, S. & Mojab, F. (2006). Study on variation of essential oil quality and quantity in dry and fresh herb of Thyme and Tarragon. Journal of Medicinal Plants Research, 1 (17), 7-15.
17.British Pharmacopoeia. (2007). Appendix XI. Vol. 2, London, HMSO, 137-138.
18.Medjahed, F., Merouane, A., Saadi, A., Bader, A., Cioni, P. L. & Flamini, G. (2016). Chemical profile and antifungal potential of essential oils from leaves and flowers of Salvia algeriensis (Desf.): A comparative study. Chilean Journal of Agricultural Research, 76 (2), 195-200.
19.Adams, R. P. (2011). Identification of Essential Oils by Ion Trap Mass Spectroscopy. Academic Press: New York. 809 p.
20.Davies, N. W. (1998). Gas chromatographic retention indices of monoterpenes and sesquiterpenes on methyl silicon & Carbowax 20M phases. Journal of Chromatography A, 503, 1-24.
21.Shibamoto, T. (1987). Retention indices in essential oil analysis. In Capillary Gas Chromatography in Essential Oil Analysis, Sandra P. Bichi C. (eds). Alfred Heuthig: New York.
22.Omidbaigi, R. (2009). Production and Processing of Medicinal Plants. Vol. 2, Mashad, 438 p.
23.Yi, W. & Wetzstein, H. Y. (2011). Effects of drying and extraction conditions on the biochemical activity of selected herbs. HortScience, 46(1), 70-73.
24.Heydari, Z., Yavari, A., Jafari, L. & Mumivand, H. (2020). Study on the chemical diversity of essential oil from different plant parts of Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 36 (4), 627-641. [In Persian]
25.Mahmood, A., Gendy, A., Alahl, H., Gralova, D., Astatkie, T. & Abdelrazik, T. (2018). Impacts of harvest time and water stress on the growth and essential oil components of horehound (Marrubium vulgare). HortScience,232, 139-144.
26.Nejad Habibvash, F. & Daneshgar, M. (2019). Variation in the essential oil (Thymus kotschyanus) Boiss. & Hohen. Apical shoots at different developmental stages. Journal of Plant Research, 32 (2), 474-486. (In Persian)
27.Verdian-Rizi, M. (2008). Variation in the essential oil composition of Artemisia annua L. of different growth stages cultivated in Iran. African Journal of Plant Science, 2 (2), 16-18.
28.Ebadi, M. T., Azizi, M., Sefidkon, F. & Ahmadi, N. (2015). Influence of different drying methods on drying period, essential oil content and composition of Lippia citriodora Kunth. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 2 (4), 182-187.
29.Rahimi, A. & Farrokhi, E. (2019). Evaluation of the effect of different drying methods on antioxidant and phytochemical activity of essential oil of Origanum vulgare L. subsp. gracile. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 27 (3), 4-27. [In Persian]
30.Hassanzadeh, K., Hemmati, K. & Mehdipour, M. (2018). Effects of different drying methods (natural method and oven) on drying time and some secondary metabolites of Lemon balm (Melissa officinalis L.). Journal of Plant Production, 25 (1), 137-143. (In Persian)
31.Silva, S., Luz, J., Nogueira, P., Blank, A., Sampaio, T., Pinto, J. & Janior, A. (2017). Organo-mineral fertilization effects on biomass and essential oil of lavender (Lavandula dentata L.). Industrial Crops & Products, 103, 137-140.
32.Smigielski, K., Prusinowska, R., Raj, A., Sikora, M., Wolinska, K. & Gruska, R. (2011). Effect of drying on the composition of essential oil from Lavandula angustifolia. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 5, 532-542.
33.Ning, W., Peng, X., Ma, L., Cui, L., Lu, X., Wang, J., Tian, J., Li, X., Wang, W. & Zhang, L. (2012). Enhanced secondary metabolites production and antioxidant activity in postharvest Lonicera japonica Thunb. in response to UV radiation. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 13, 231-243.
34.Nazari, M. & Zarinkamar, F. (2020). Ultraviolet-B induced changes in Mentha aquatica (a medicinal plant) a early and late vegetative growth stages: Investigations at molecular and genetic levels. Industrial Crops & Products, 154, 112618.
35.Ning, W., Peng, X., Ma, L., Cui, L., Lu, X., Wang, J., Tian, J., Li, X., Wang, W. & Zhang, L. (2012). Enhanced secondary metabolites production and antioxidant activity in postharvest Lonicera japonica Thunb. in response to UV radiation. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 13, 231-243. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 192 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 177 |