
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,643,785 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,240,128 |
بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپهای امیدبخش پنبه (Gossypiume hirsutum L.) | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 3، دوره 30، شماره 4، دی 1402، صفحه 41-55 اصل مقاله (612.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2023.21013.3007 | ||
نویسندگان | ||
میترا وندا* 1؛ محمدحسن حکمت2؛ عمران عالیشاه3 | ||
1نویسنده مسئول، استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران | ||
2محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران. | ||
3دانشیار بخش بهنژادی تحقیقات پنبه کشور، مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: عملکرد و اکثر صفات مهم و مورد توجه از نظر اقتصادی و بهنژادی صفات چند ژنی هستند و انتخاب مستقیم برای آن-ها چندان موفقیتآمیز نبوده است. این تحقیق در راستای شناخت روابط میان عملکرد و صفات وابسته به آن و تعیین مهمترین صفات موثر بر عملکرد وش پنبه انجام گردید. مواد و روشها: آزمایشی شامل نه ژنوتیپ همراه با دو رقم تجاری استان فارس (بختگان و گلستان) به عنوان شاهد، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب طی دو سال زراعی 1397 و 1398 اجرا شد. در این مطالعه صفات ارتفاع بوته، طول شاخه زایا، تعداد شاخه زایا، طول شاخه رویا، تعداد شاخه رویا، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، درصد زودرسی و عملکرد وش مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس مرکب برای صفات مورد مطالعه نشان داد اثر ژنوتیپ در کلیه صفات مورد مطالعه به جز طول شاخه رویا و تعداد شاخه زایا در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بود. بررسی مقایسه میانگین ژنوتیپها نشان داد که ژنوتیپهای A-NB414 و A-NBK به ترتیب با عملکرد 5445 و 5154 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشتند. عملکرد این دو ژنوتیپ با سایر ژنوتیپها تفاوت معنیدار داشت. ژنوتیپهای A-NB414 و A-NBK در صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایا، تعداد غوزه در بوته، درصد زودرسی نیز از سایر ژنوتیپها برتر بودند. بررسی همبستگی فنوتیپی بیانگر وجود همبستگی بالا و معنیدار در سطح احتمال یک درصد، بین عملکرد وش با تعداد غوزه در بوته (**80/0r= )، وزن غوزه (**36/0r= ) و ارتفاع بوته (**60/0r= ) بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد غوزه، وزن غوزه، ارتفاع بوته و طول شاخه زایا بشترین تغییرات عملکرد وش را توجیه میکنند (59/77 =R2). طبق نتایج حاصل از تجزیه مسیر، بیشترین اثر مستقیم بر صفت عملکرد وش مربوط به تعداد غوزه در بوته بود ( 78/0=P ). بیشترین اثر غیرمستقیم ارتفاع بوته از طریق تعداد غوزه در بوته بر عملکرد وش اعمال گردید. نتیجهگیری: با توجه به همبستگی بسیار بالای عملکرد وش با تعداد غـوزه در بوتـه، میتوان بیان کرد که تعداد غـوزه در بوتـه عامـل اصـلی اختلاف ژنوتیپ در رابطه با عملکرد وش میباشد. از آنجایی که وزن غوزه، تعداد غوزه و ارتفاع بوته بزرگترین اثرات مستقیم بر عملکرد وش را دارا میباشند میتوان از این صفات به عنوان معیار انتخاب استفاده نمود. همچنین با توجه به اینکه تعداد غوزه بیشترین اثر را در افزایش عملکرد وش، بهطور مستقیم و غیرمستقیم دارد، میتوان از این صفت جهت افزایش عملکرد وش در برنامههای بهنژادی بهره برد. | ||
کلیدواژهها | ||
رگرسیون گام به گام؛ تجزیه مسیر؛ همبستگی | ||
مراجع | ||
1.Kakaei, M., Kahrizi, D. & Moosavi, S. S. (2016). Assessing the relationships of lint-yield and cottonseed-yield with some agro-morphological traits of Gossypium hirsutum var. Varamin by path analysis. Iranian Journal of Cotton Researches, 4 (2), 101-114. doi: 10.22092/ijcr.2019. 120125.1105. [In Persian] 2.Talat, F., Badri Anarjan, M. & Setoodehmaram, K. (2018). Multivariate analyses of quantitative and qualitative characteristics of hopeful cotton varieties under cold weather conditions. Iranian Journal of Field Crop Science, 49 (1), 189-195. doi: 10.22059/ijfcs. 2017.228676.654288. [In Persian] 3.Arumuganathan, K. & Earle, E. D. (1991). Nuclear DNA content of some important plant species. Plant Molecular Biology Reporter, 9, 208-218. doi: 10. 1007/BF02672069.
4.Shruti, H. C., Sowmya, J. M., Nidagundi, R., Lokesha, B., Arunkumar & Shankar M. Murthy. (2020). Correlation and path coefficient analysis for seed cotton yield, yield attributing and fibre quality traits in cotton (Gossypium hirsutum L.). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 9 (2), 200-207. doi: 10.20546/ijcmas. 2020.902.025.
5.Ariyo, O. J., Pkenova, M. E. & Fatoku, C. A. (1986). Plant character correlations and path analysis of pod yield in okra. Euphytica, 36, 677-686. doi: 10.1007/ BF00041518.
6.Dewey, D. R. & Lu, K. H. (1959). A correlation and path analysis of components of crested wheatgrass seed production. Agronomy Journal, 51, 515-518. doi: 10.2134/agronj1959. 00021962005100090002x.
7.Arminian, A., Kang, M., Kozak, M., Houshmand, S. & Mathews, P. (2008). MULTPATH: A comprehensive Minitab program for computing path coefficients and multiple regressions for multivariate analyses. Journal of Crop Improvement, 22, 82-120. doi: 10.1080/154275208020 43182.
8.Thiyagu, K., Nadarajan, N., Rajarathinam, S., Sudhakar, D. & Rajendran, K. (2010). Association and Path analysis for seed cotton yield improvement in interspecific crosses of Cotton (Gossypium spp.). Electronic Journal of Plant Breeding, 1 (4), 1001-1005.
9.Mehrabadi, H. R., Nezami, A., Kafi, M. & Ramezani Moghadam, M. R. (2015). Investigating yield, yield components, correlation coefficients and causality analysis of cotton cultivars under drought stress conditions. Journal of Crop Production and Processing, 5 (17), 217-228. doi: 10.18869/acadpub.jcpp.5.17.217. [In Persian]
10.SAS Institute. SAS/STAT Softwar. (1997). Changes and Enhancements through Release 6.12, Cary NC: SAS Institute Inc. 1162 pp.
11.Nawaz Shah, M. K., Malik, S. A., Murtaza, N., Ullah, I., Rahman, H. & Younis, U. (2010). Early and rapid flowering coupled with shorter boll maturation period offers selection criteria for early crop maturity in upland cotton. Pakistan Journal of Botany, 42, 3569-3576. http://www.pakbs.org/ pjbot/PDFs/42(5)/PJB42(5)3569.pdf.
12.Heitholt, J. J. (1995). Cotton flowering and boll retention in different planting configurations and leaf shapes. Agronomy Journal, 87, 994-998. doi: 10.2134/agronj1995.00021962008700050037x.
13.Taghvaei, M., Jafari, M., Assadpoor, E., Nowrouzieh, Sh. & Alishah, O. (2014). Optimization of microwave-assisted extraction of cottonseed oil and evaluation of its oxidative stability and physicochemical properties. Food Chemistry, 160, 90-97. https://doi.org/ 10.1016/j.foodchem.2014.03.064.
14.Sahar, A., Zafar, M. M., Razzaq, A., Manan, A., Haroon, M., Sajid, S., Rehman, A., Mo, H., Ashraf, M., Ren, M., Shakeel, A. & Yuan, Y. (2021). Genetic variability for yield and fiber related traits in genetically modified cotton. Journal of Cotton Research, 19, 4.1-9. doi: 10.1186/s42397-021-00094-4.
15.Mawblei, Ch., Premalatha, N., Rajeswari, S. & Manivannan. A. (2022). Genetic variability, correlation and path analysis of upland cotton (Gossypium hirsutum L.) germplasm for seed cotton yield. Electronic Journal of Plant Breeding, 13 (3), 820-825. doi: 10.37992/ 2022.1303.104.
16.Alaedin, N., Navabpour, S. & Fathi Sadabadi, M. (2022). Investigation of the relationship between quantitative and qualitative characteristics with yield and yield components in cotton cultivars. Iranian Journal of Cotton Researches, 9 (2), 142-164. doi: 10.22092/IJCR. 2021.356497.1178. [In Persian] 17.Rehman, A., Mustafa, N., DU, X. & Azhar, M. T. (2020). Heritability and correlation analysis of morphological and yield traits in genetically modified cotton. Journal of Cotton Research,3 (1), 23-41. doi: 10.1186/s42397-020-00067-z.
18.Jafaraghaei, M. & Jalali, A. H. 2015. Evaluation of some early varieties of cotton in the Golpaygan region. Journal of Crop Production and Processing, 5 (17), 359-368. doi: 10.18869/acadpub. jcpp.5.17.359. [In Persian]
19.Sedigh, S., Zabet, M., Ghader Ghaderi, M. & Samadzadeh, A. R. (2015). Investigation of correlation and causal relationships affecting yield of 14 cotton genotypes in normal conditions and imposing drought stress after flowering. Journal of Plant Physiology, 7 (22), 17-30. doi: 6a270d2e18a7f3789 abc3bc4ae80413e. [In Persian]
20.Shaheen, M., Abdul Rauf, H., Ahmed Taj, M., Yousaf Ali, M., Amjad Bashir, M., Atta, S., Farooq, H., Alajm, R. A., Hashem, M. & Alamri, S. (2021). Path analysis based on genetic association of yield components and insects pest in upland cotton varieties. PloS One, 16, 12.e0260971. doi: 10.1371/journal. pone.0272390.eCollection 2022. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 145 |