
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,605,525 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,198,795 |
اثر روشهای کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط خاک شور و کشت دیم | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
دوره 16، شماره 3، مهر 1402، صفحه 179-194 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2024.21197.2572 | ||
نویسندگان | ||
جمشید ایری1؛ محمد حسین قربانی* 2؛ سراله گالشی3 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
2استادیار دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران، | ||
3استاد ، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان. ایران، | ||
چکیده | ||
سالانه بخش وسیعی از اراضی قابل کشت کشور به کشت گندم اختصاص مییابد و بخش قابل توجهی از این اراضی شور میباشند و یا بهدلیل آبیاری با آبهای دارای املاح در معرض شوری قرار دارند. از طرفی، کشت گندم در بیشتر این راضی بهصورت دیم انجام می-شود. در استان گلستان حدود 500 هزار هکتار از اراضی زراعی تحت تاثیر تنش شوری واقع شدهاند و محدودیت بارش باران در این منطقه، بروز تنش خشکی در کاشت این محصولات را اجتنابناپذیر مینماید. در این شرایط، وقوع دو تنش مهم شوری و خشکی بر رشد و عملکرد این گیاهان تاثیرگذار بوده و سبب کاهش رشد و عملکرد میشوند. از اینرو، هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر روش کاشت بر رشد و عمکرد گندم در شرایط خاک شور و کشت دیم بود. این پژوهش در مزرعهای واقع در روستای مرادبردی در سیمینشهر از توابع شهر گمیشان در استان گلستان در سال زراعی 99-1398 با متوسط بارندگی سالانه و فصل رشد در منطقه بهترتیب 402 و 362 میلیمتر انجام شد. برای اجرای آزمایش از طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار روش کاشت و در 3 تکرار استفاده شد. طول هر کرت 6 متر و در هر کرت 7 خط کشت شد. کشت بهصورت دستی در تاریخ 25 آبان صورت پذیرفت. مقدار بذر 180 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه بذرها 44 گرم و رقم گندم کشت شده قابوس بود. صفات اندازهگیری شده شامل مقدار سطح برگ در مرحله گلدهی و در مرحله برداشت مؤلفههای ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد سنبله بارور در بوته، طول سنبله تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، مقدار کاه و کلش، مجموع ماده خشک، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. تجزیه آماری دادهها با استفاده از نرم افزار آماری SAS (version 9.4) صورت گرفت و مقایسه میانگینها با آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد روشهای کاشت در گندم در شرایط کشت دیم و خاک شور (حدود 12 دسیریمنس بر متر) و بارندگی حدود 315 میلیمتردر طول فصل رشد و نمو گندم میتواند بر صفات مهمی مانند شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در بوته تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، مقدار کاه و کلش، مجموع ماده خشک، عملکرد دانه، و شاخص برداشت ثاثیر معنیداری داشته باشد. نتایج مقایسه میانگین اثر روشهای کاشت بر صفات مورد ارزیابی نشان داد که کاشت گندم به روش مسطح با فاصله ردیف 25 سانتیمتر میتواند سبب افزایش شاخص سطح برگ، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، مقدار کاه و کلش، مقدار زیست توده، عملکرد دانه در هکتار و شاخص برداشت شد، از طرف دیگر، بیشترین ارتفاع بوته و شاخص برداشت در روش کاشت 3 (جوی و پشتهای با عرض 25 سانتیمتر – فاصلهی بین ردیفهای کشت 25 سانتیمتر - کشت بر روی پشته) بدست آمد. همچنین روش کاشت 3 از نظر طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و مقدار عملکرد دانه از نظر آماری اختلاف معنیداری با روش کاشت 2 نداشت. در مجموع بهنظر میرسد که کاشت گندم در شرایط دیم، خاک شور (حدود 12 دسیزیمنس بر متر در زمان کاشت) و با بارندگی حدود 315 میلیمتر در طول فصل رشد و نمو با روش کاشت مسطح با فاصله ردیفهای 25 سانتیمتر و کاشت بر روی پشته (تیمار 3)، می-تواند سبب رشد و عملکرد بهتر گندم نسبت به کاشت مسطح با فاصله ردیفهای 5/12 سانتیمتر (شاهد) و روشهای کاشت 4 و 5 شود. البته برای توصییه نهایی بهتر آزمون اثر روش کاشت بر رشد و عملکرد گندم در این منطقه و سایر مناطق با بارندگی و میزان شوری متفاوت خاک تکرار شود. | ||
کلیدواژهها | ||
روشهای کاشت؛ گندم؛ خاک شور؛ کشت دیم؛ عملکرد | ||
مراجع | ||
1.Ghorbani, M. H., & Basiri, M. (2012). Plant density effect on growth and seed yield of wheat in saline soils and rainfed condition. Electronic Journal of Plant Production, 6(2), 57-72. dor: 20.1001.1.2008739.1392.6.2.4.2. [In Persian]
2.Agricultural statistics of the crop year 2017-2018. (2018). The first volume, Crops. Ministry of Agriculture. https://irandataportal.syr.edu/ministry-of-agriculture.
3..Duxbury, J. (2005). Permanent raised bed for the rice - wheat cropping system. Environmental Sciences. Qual, 31, 917-925. https://acsess.onlinelibrary.wiley.com/journal/15372537.
4.Lafond, G. P., & Gan, Y. T. (1999). Row spacing and seeding rate studies in no-till winter for the Northern Great Plains. Journal of Production Agriculture, 12, 624-629. doi: 10.2134/jpa1999.0624.
5.Fahong, W., Xuqing, W., & Sayre, K. D. (2004). Comparison of conventional, flood irrigation, flat planting with furrow irrigated, raised bed planting for winter wheat in China. Field Crops Research, 87, 35-42. doi: 10.1016/j.fcr.2003.09.003.
6.Li, Q. Q., Chen, Y. H., Liu, M. Y., Zhou, X. B., Dong, B. D., & Yu, S. L. (2008). Effects of irrigation and planting patterns on radiation use efficiency and yield of winter wheat in North China. Agricultural Water Management, 95, 469–476. doi: 10.17221/421-PSE.
7.Yousefi, A., Pouryousef, M., & Mardani, R. (2016). Evaluation of wheat yield and weed biomass under planting patterns and irrigation regimes. J. Agric. Know. Sustain. Prod, 26, 17-30. doi: 10.22034/SAPS.2021.49073.2773. [In Persian]
8.Asadollah-zadeh, R., Naderi, A., & Lakzadeh, A. (2010). The effect of plant density on yield and yield components of grain, wheat genotypes in different cultivation models. Journal of crop physiology, Islamic Azad University, 2(1), 55-66. https://cpj.ahvaz.iau.ir/en. [In Persian]
9.Seyed-Masoom, S. N., Fathi, G. H., Farzadi, H., & Saeedi-pour, S. (2012). Effects of pre-planting plants and different planting patterns on reducing weed density and wheat yield in Khuzestan climate. J. Crop Physiol, 16, 79-65. https://cpj.ahvaz.iau.ir/en. [In Persian]
10.Jamshidi, A. R., & Asoodar, M. A. (2010). The effects of planters on ridge and furrow for wet and dry planting on wheat yield in north of Khuzestan. Quarterly Journal of Plant Management, 2(5), 1-10. doi: 10.22055/AGEN.2019.23824.1388. [In Persion]
11.Eskandari, H., & Ghanbari, A. (2010). Environmental resource consumption in wheat and bean intercropping: Comparison of nutrient uptake and light interception. Notulae Scientia Biologicae, 2(3), 100-103. doi: 10.15835/nsb.2.3.4787.
13.Tanveer, S.K., Hussain, I., Sohail, M., Kissan, N. S., & Abbas, S. G. (2003). Effects of different planting methods on yield and yield components of wheat. Asian Journal of Plant Sciences, 2, 811–813. doi: 10.3923/ajps.2003.811.813
14.Ghorbani, M. H., & Porfarid, A. (2008). The effect of salinity and sowing depth on wheat seed emergence. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 14(5), 1-8. http://gau.ac.ir/journals. [In Persion]
15.Ghorbani, M. H., & Harutyunyan, H. (2011). Response growth and yield to plant density and row space under rainfed conditions in wheat. Elec. J. Crop Pro, 4, 139-154. https://ejcp.gau.ac.ir [In Persian]
17.Johnson, J. W., & Hargrove, W. L. (1988). Optimizing row spacing and seeding rate for soft red winter wheat. Agronomy Journal, 80, 164-166. doi: 10.2134/agronj1988.00021962008000020005x.
18.Lafond, G. P. (1994). Effects of row spacing seeding rate and nitrogen on yield of barley and wheat under zero-till management. Canadian Journal of Plant Science, 74: 703-711. doi.org/10.4141/cjps94-127.
19.Lafond, G. P., & Derksen, D. A. (1996). Row spacing and seeding rate effects in wheat and barley under a conventional fallow management system. Canadian Journal of Plant Science, 76, 791-793. doi.org/10.4141/cjps94-127.
20.Lafond, G. P., & Gan, Y. T. (1999). Row spacing and seeding rate studies in no-till winter for the Northern Great Plains. Journal of Production Agriculture, 12, 624-629. doi: 10.2134/jpa1999.0624.
21.Kiliç, H. (2010). The effect of planting methods on yield and yield components of irrigated spring durum wheat varieties. Scientific Research and Essays, 5(20). 3063-3069. http://www.academicjournals. org/sre.
22.Solhjou, A., & Javadi, A. (2016). The effect of tillage and planting methods in raised bed planting system on irrigated wheat yield. Applied Field Crops Research, 29, 1. 68-7. https://aj.areeo.ac.ir. [In Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 169 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 164 |