
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,606,644 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,199,362 |
بررسی اثر خاک ورزی کنترل شده در کشت گیاه سیاه دانه بر انرژی مصرفی، خصوصیات فیزیکی و حفاظت از خاک (مطالعه موردی: اراضی شیبدار منطقه هزار جریب بهشهر) | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
دوره 30، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 151-166 اصل مقاله (1.23 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2023.20743.3619 | ||
نویسندگان | ||
محمد عسکری* 1؛ حسین مرادی2؛ ژیلا قربانی3؛ کریم ریاحی4 | ||
1نویسنده مسئول، استادیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران. | ||
2دانشیار گروه مهندسی باغبانی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران. | ||
3دانشجوی دکتری علوم و مهندسی مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران. | ||
4دانشجوی دکتری آگروتکنولوژی- اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: به تازگی، خاکورزی حفاظتی (کنترل شده) به عنوان عامل تثبیتکننده خاک، بسیار مورد توجه قرار گرفته است تا خاک کمتر زیر و رو شود و حداقل 30 درصد پوشش سطح خاک باقی بماند. این امر به حفظ ساختار خاک و رطوبت آن علیالخصوص مزارع شیبدار کمک بسزایی مینماید. مزارع منطقه هزارجریب بهشهر، شیبدار بوده و به واسطه اقلیم سرد و خشک و وزش باد در اغلب مواقع سال، بحث تثبیت و حفظ رطوبت و ساختار خاک و جلوگیری از آبشویی و بادشویی آن بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر، اراضی شیبدار منطقه هزار جریب بهشهر بصورت دیم تحت کشت گندم و جو هستند که عایدی کمی برای کشاورزان داشته و محصول جایگزین میطلبد. در این راستا، گیاه سیاهدانه به عنوان جایگزینی ارزشمند برای محصولات فعلی است. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی اثر خاک-ورزی کنترلشده به منظور کشت گیاه سیاهدانه بر انرژی مصرفی، خصوصیات فیزیکی و حفاظت از خاک و همچنین عملکرد گیاه در اراضی شیبدار منطقه هزارجریب بهشهر بود. مواد و روشها: پارامترهای مورد بررسی شامل نیروی کششی مورد نیاز ابزار خاکورز، مصرف سوخت تراکتور و تغییر میزان خردشدگی و نفوذپذیری خاک قبل و بعد از خاکورزی بود. متغیرهای ورودی شامل ضمیمه ریشه بر در دو سطح (بدون و با ریشهبر)، عمق خاک-ورزی در دو سطح (35 و 28 سانتیمتر برای چیزل) و سرعت پیشروی در دو سطح (دندههای 1 و 2 سنگین) بود. با در نظر گرفتن 3 تکرار برای هر تیمار، مجموعاً 24 کرت آزمایشی به عرض 2 و طول 40 متر با روش بلوک کامل تصادفی و به صورت عمود بر شیب ایجاد شد. در خصوص عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه، پس از برداشت محصول، پارامترهای عملکرد بیولوژیک، وزن ریشه، طول ریشه، قطر ریشه، عرض پراکنش ریشه، تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، قطر ساقه و عملکرد در واحد سطح اندازهگیری شد. یافتهها: نتایج نشان داد که اثر متغیرهای ورودی تنها بر نیروی کششی مورد نیاز ابزار خاکورز و مصرف سوخت تراکتور به اضافه عملکرد زیستی (کاه) و عملکرد در واحد سطح سیاهدانه در سطح 5 درصد معنیدار بود. استفاده از ریشهبر، موجب افزایش نیروی کششی مورد نیاز ابزار خاکورز و مصرف سوخت تراکتور شد در حالی که اثر نامطلوبی بر نفوذپذیری و خردشدگی خاک، وزن بذر، عملکرد زیستی و عملکرد در واحد سطح سیاهدانه داشت. استفاده از سرعت پیشروی بالاتر منجر به افزایش نیروی کششی و مصرف سوخت شده و در حالت بدون ریشه بر، منجر به کاهش میزان نفوذپذیری و خردشدگی خاک، عملکرد زیستی و عملکرد در واحد سطح سیاهدانه در عمق بیشتر خاکورزی شده است در حالی که در عمق کمتر تفاوت معنیداری در سطح 5 درصد بین دو سرعت دیده نمیشود. افزایش عمق خاک-ورزی تا محدوده رشد عمودی ریشه به واسطه کشش منفی ابزار خاکورز، موجب کاهش نیروی کششی و مصرف سوخت شده و بر نفوذپذیری و خردشدگی خاک و عملکرد محصول تأثیر مثبت داشته است. نتیجهگیری: بهترین تیمار مورد بررسی، ابزار خاکورز سه کاره مورد استفاده، بدون ضمیمه ریشه بر، عمق شخم بیشتر و پیشروی با دنده یک سنگین بود. بدینترتیب، صرفهجویی 25 درصدی در مصرف سوخت به علت کشش منفی رتیواتور، افزایش عمق شخم و کاهش 25 درصدی نیروی کششی موردنیاز، افزایش 25 درصدی عملکرد زیستی (کاه) و 45 درصد افزایش عملکرد سیاهدانه میسر خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
تثبیت خاک؛ ریزدانه؛ مزارع غیرهمسطح؛ مصرف سوخت؛ نفوذپذیری | ||
مراجع | ||
1.Askari, M., Komarizade, M.H., Nikbakht, A.M., Nobakht, N., and Teimourlou, R.F. 2011. A novel three-point hitch dynamometer to measure the draft requirement of mounted implements. Research in agricultural engineering, 57: 4. 128-136.
2.Askari, M., Shahgholi, Gh., and Abbaspour-Gilandeh, Y. 2019. New wings on the interaction between conventional subsoiler and paraplow tines with the soil: effects on the draft and the properties of soil. Archives of agronomy and soil science, 65: 1. 88-100.
3.Tabad, M.A., and Behzadi, A. 2015. Effect of Sowing Date and Weed Control on Yield and Yield Components of Black Cumin (Nigella sativa) in Marivan Iran. 1st national conference on herbs and herbal medicine. 28 May. (In Persian)
4.Ahmadi, K., Ebadzade, H.R., Hatami, F., Mohammadnia Afroozi, SH., Eafandiaripour, E., and Abbas Taghani, R. 2021. Agricultural Statics letter, 8574431. 156p. (In Persian)
5.Kassam, A., Derpsch, R., and Friedrich, T. 2020. Development of Conservation Agriculture systems globally. In Advances in Conservation- 2 Agriculture, Volume 1-Systems and Science; Cambridge, UK, Chapter 2, pp. 31-86.
6.Kassam, A., Friedrich, T., and Derpsch, R. 2021. Successful Experiences and Learnings from Conservation Agriculture Worldwide. In Proceedings of the 8th World Congress on Conservation Agriculture, Bern, Switzerland, 21-23June, (https://8wcca.org/wp content/ uploads/ 2021/06/20-jun-prog english.pdf).
7.Kassam, A., Friedrich, T., and Derpsch, R. 2022. Successful Experiences and Lessons from Conservation Agriculture Worldwide. Agronomy, 12, 769. (https:// doi.org/10.3390/agronomy12040769).
8.Akbarinia, A., Khosravifard, M., Rezaii, M.B., and Sharifi Ashoorabadi, E. 2005. Comparison of fall and Spring Cultivation on Seed Yield of Some Medicinal Plant under Irrigation and No-irrigation Conditions. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 21: 3. 319-334. (In Persian)
9.RNAM. 1995. RNAM test codes and procedures for farm machinery/Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, Regional Network for Agricultural Machinery. RNAM technical publications: 12. Bangkok, Thailand.
10.Godwin, R.J., Misiewicz, P.A., Smith, E.K., Millington, W.A., White, D.R., Dickin, E.T., and Chaney, K. 2017. Summary of the effects of three tillage and three traffic systems on cereal yields over a four-year rotation. 2017 ASABE Annual International Meeting. Paper No. 1701652.
11.Salar, M.R., Esehaghbeygi, A., and Hemmat, A. 2013. Soil loosening characteristics of a dual bent blade subsurface tillage implement. Soil and Tillage Research, 13: 4. 17-24.
12.Askari, M., Shahgholi, Gh., and Abbaspour-Gilandeh, Y. 2018. New wings on the interaction between conventional subsoiler and paraplow tines with the soil: effects on the draft and the properties of soil. Archives of Agronomy and Soil Science, pp. 1-12. https://doi.org/10.1080/03650340.2018.1486030.
13.Behera, A., Raheman, H., and Thomas, E.V. 2021. A comparative study on tillage performance of rota-cultivator (a passive – active combination tillage implement) with rotavator (an active tillage implement). Soil and Tillage Research, 20: 7. 104861. 14.Sarkar, P., Upadhyay, G., and Raheman, H. 2021. Active-passive and passive-passive configurations of combined tillage implements for improved tillage and tractive performance: A review. Spanish Journal of Agricultural Research, 19: 4. e02R01. https://doi.org/ 10.5424/sjar/2021194-18387.
15.Upadhyay, G., and Raheman, H. 2020. Effect of velocity ratio on performance characteristics of an active-passive combination tillage implement. Biosystems Engineering, 19: 1. 1-12.
16.Choudhary, S., Upadhyay, G., Patel, B., and Jain, N & M. 2021. Energy requirements and tillage performance under different active tillage treatments in sandy loam soil. Biosystems Engineering, 46: 353-364.
17.Heilman, M.D., Hickman, M.V., and Taylor, M.J. 1991. A comparison of wing-chisel tillage with conventional tillage on crop yield, resource conservation, and economics. Journal of Soil and water conservation, 46: 1. 78-80.
18.Wang, X., Zhou, H., Huang, Y., and Ji, J. 2022. Variation of subsoiling effect at wing mounting heights on soil properties and crop growth in wheat-maize cropping system. Agriculture, 12: 1684. https:// doi.org/ 10.3390/ agriculture 12101684.
19.Askari, M., Shahgholi, Gh., Abbaspour-Gilandeh, Y., and Tash-Shamsabadi, H. 2016. Effect of forward speed and tillage depth on tractor-subsoiler performance. Journal of Engineering Research in Agricultural Mechanization and Systems, 6: 5. 109-128. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 260 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 171 |