دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها626
تعداد مقالات6,517
تعداد مشاهده مقاله8,746,426
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,317,276
صفاری, محمدرسول, جعفرزاده کنارسری, مجتبی, فرنیا, امین, ساسانی, شهریار. (1402). بررسی اثر کاربرد فرم‏ها و غلظت‏های مختلف عنصر روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا تحت شرایط تنش آبی. , 16(1), 115-134. doi: 10.22069/ejcp.2023.20443.2523
محمدرسول صفاری; مجتبی جعفرزاده کنارسری; امین فرنیا; شهریار ساسانی. "بررسی اثر کاربرد فرم‏ها و غلظت‏های مختلف عنصر روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا تحت شرایط تنش آبی". , 16, 1, 1402, 115-134. doi: 10.22069/ejcp.2023.20443.2523
صفاری, محمدرسول, جعفرزاده کنارسری, مجتبی, فرنیا, امین, ساسانی, شهریار. (1402). 'بررسی اثر کاربرد فرم‏ها و غلظت‏های مختلف عنصر روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا تحت شرایط تنش آبی', , 16(1), pp. 115-134. doi: 10.22069/ejcp.2023.20443.2523
صفاری, محمدرسول, جعفرزاده کنارسری, مجتبی, فرنیا, امین, ساسانی, شهریار. بررسی اثر کاربرد فرم‏ها و غلظت‏های مختلف عنصر روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا تحت شرایط تنش آبی. , 1402; 16(1): 115-134. doi: 10.22069/ejcp.2023.20443.2523

بررسی اثر کاربرد فرم‏ها و غلظت‏های مختلف عنصر روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا تحت شرایط تنش آبی

مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 16، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 115-134    اصل مقاله (864.42 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2023.20443.2523
نویسندگان
محمدرسول صفاری1؛ مجتبی جعفرزاده کنارسری* 2؛ امین فرنیا2؛ شهریار ساسانی3
1دانشجوی دکتری در رشته زراعت، گروه زراعت، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
2استادیار، گروه زراعت، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
3دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی،، کرمانشاه، ایران
چکیده
سابقه و هدف: تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که رشد و نمو گیاهان زراعی را محدود می کند. روی یکی از عناصر مورد نیاز فرآیندهای شیمیایی گیاه بوده که کاربرد آن در شرایط کم‏آبی می‏تواند اثرات ناشی از تنش خشکی را بهبود بخشد. مطالعات نشان داده است که کاربرد کود روی به کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان زراعی می‏گردد. از این رو این مطالعه به منظور ارزیابی کاربرد فرم‌ها و غلظت‌های مختلف کود روی بر عملکرد و کیفیت روغن کلزا رقم نپتون در شرایط تنش آبی طی سال‌های 1397 و 1398 در منطقه بیستون واقع در استان کرمانشاه انجام شد.

مواد و روش‏ها: آزمایش به صورت طرح کرت‌های خرد شده بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمار تنش آبی به عنوان فاکتور اصلی (بدون تنش، قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی و قطع آبیاری در مرحله شروع تشکیل خورجین)، تیمار محلول‏پاشی به عنوان فاکتور فرعی در دو سطح (محلول‏پاشی سولفات روی و محلول‏پاشی نانوکلات روی) با سه غلظت صفر، 3 و 5 در هزار بودند. پس از جمع‏آوری داده‏های آزمایش با استفاده از نرم‏افزار SAS آنالیز شدند.

یافته‏ها:نتایج نشان داد اثر تنش خشکی و کاربرد سولفات روی بر صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد روغن دانه، عملکرد روغن دانه، درصد اسید اروسیک و درصد اسید اولئیک معنی‏دار شد. همچنین بر طبق نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‏های آزمایش مشخص شد که افزایش غلظت کاربرد سولفات روی و نانو روی سبب افزایش عملکرد دانه و بیوماس به ترتیب تا 2839 کیلوگرم در هکتار و 14634 کیلوگرم در هکتار شد. اثر نانوکلات روی بر افزایش این دو صفت بیشتر از سولفات روی بود. درصد و عملکرد روغن در هر دو سطح تنش آبی کاهش یافت. بر طبق نتایج مشخص شد که افزایش غلظت روی و به خصوص فرم نانو سبب افزایش درصد تا 6/43 درصد و عملکرد روغن دانه تا 1423 کیلوگرم در هکتار شد. به علاوه مشخص شد که تنش آبی درصد اسید اولئیک روغن کلزا را کاهش داد ولی محلول‏پاشی نانو روی تاحدودی این کاهش را جبران نمود و درصد اسید اولئیک را تا 75/65 درصد افزایش داد.

نتیجه‏گیری: بر طبق این نتایج مشخص شد که هرچند با قطع آبیاری در مراحل گلدهی و غلافدهی درصد اسید اولئیک کاهش یافت ولی نتایج نشان داد کاربرد نانوکلات روی در شرایط تنش خشکی و عدم وجود تنش خشکی اثر مثبت بیشتری بر افزایش درصد اسید اولئیک روغن داشت از این رو کاربرد نانو کلات روی را می‏توان در شرایط تنش خشکی برای افزایش عملکرد و کیفیت روغن کلزا در منطقه پیشنهاد نمود. در نتیجه برای رسیدن به حداکثر عملکرد دانه و کیفیت بالای روغن در کلزا می‏توان از غلظت 5 در هزار نانوکلات روی در شرایط عدم وجود تنش خشکی استفاده نمود.
کلیدواژه‌ها
زیست‌توده؛ سولفات روی؛ عملکرد روغن؛ کم‌آبی؛ محلول‏پاشی
مراجع
  1. Ezzati, N., Maleki, A. and Fathi, A. 2019. The effect of water stress and foliar application of gibberellic acid and salicylic acid on quantitative and qualitative yield of rapeseed (Brassica napus). Plant Env. Physiol. 14: 56. 94-109. (In Persian)
  2. Afshani, S., Amirnia, R. and Hashem, H. 2015. Investigation of the effect of foliar application of iron and zinc on yield and yield components of autumn rapeseed (Brassica napus) in low irrigation conditions. Iran. J. Crop Res. 13: 1. 43-52. (In Persian)
  3. Raymer, P.L. 2002. Canola: an emerging oilseed crop. In ‘Trends in new crops and new uses’. Pp. 122-126.‏
  4. Moradbeigi, L., Gholami, A., Shirani Rad, A.H., Abbasdokht, H. and Asghari, H.R. 2019. The effect of water stress and delayed cultivation on grain yield, oil and fatty acid composition of rapeseed cultivars. J. Agric. Knowl. Sustain. Prod. 29: 2. 135-151. (In Persian)
  5. Hooshmandfar, A.R., Moraghebi, F., Eradatmand Asli, D., Afdideh, F., Heydari, H. and Moraghebi, F. 2010. Investigation of the effect of different amounts of zinc foliar application on oil yield in rapeseed cultivars. Plant. Ecosyst. 6: 24. 57-65. (In Persian)
  6. Amiri, A., Ghanbari, A., Tavassoli, A., Rastegaripour, F. and Roshani, Sh. 2012. Quantitative and qualitative traits of rapeseed cultivars under water stress conditions and identification of the best cultivar based on resistance indices. Sci. J. Crop Physiol. 4: 15. 17-28. (In Persian)
  7. Mir, Y., Daneshvar, M. and Ismaili, A. 2022. Effect of foliar application of salicylic acid and micronutrients on photosynthetic activities and canola seed yield under dehydration stress. Sci. J. Crop Physiol. 13: 50. 119-134. (In Persian)
  8. Bakhshi, B. 2021. Heat and Drought Stress Response and Related Management Strategies in Oilseed Rape. Agrotech. Ind. Crops. 1: 4. 170-181.
  9. Elferjani, A. and Soolanayakanahally, R. 2018. Canola responses to drought, heat, and combined stress: Shared and specific effects on carbon assimilation, seed yield, and oil composition. Front. Plant Sci. 9: 1224-1232.
  10. Farooq, M., Wahid, A., Kobayashi, N.S.M.A., Fujita, D.B.S.M.A. and Basra, S.M.A. 2009. Plant drought stress: effects, mechanisms and management. Sustain. Agric. 25: 153-188.‏
  11. Jafarzadeh Ghahdrijani, M., Majidi, M.M., Mirlohi, A.F. and Ebrahimiyan, M. 2015. Response to direct and indirect selection of grain yield, oil and yield components in canola varieties under normal and soil moisture stress. J. Plant Prod. 37: 3. 129-141.
  12. Khani, R., Sadeghi Bakhtvari, A.R., Pasban Eslam, B. and Sarabi, V. 2018. Effects of drought stress on canola (Brassica napus) genotypes yield and yield components. Ir. J. Field Crops Res. 15: 4. 914-924 (In Persian)
  13. Majidi, M. M., Jafarzadeh Ghahdrijani, M., Rashidi, F. and Mirlohi, A. 2014. Identifcation of canola cultivars with drought tolerance indices. Ir. J. Field Crops Res. 45: 4. 565-573 (In Persian).
  14. Pasban Islam, b. 2015. Yield Stability and Yield Components of Brassica napus L rapeseed and oil under the influence of drought at the beginning and end of the season. J. Agric. Sci. Sustain. Prod. 25: 4. 177-187. (In Persian)
  15. Amin, A., Nasim, W., Mubeen, M., Nadeem, M., Ali, L. and Hammad, H. M. 2017. Optimizing the phosphorus use in cotton by using CSM-CROPGRO-cotton model for semi-arid climate of Vehari-Punjab, Pakistan. Env. Sci. Pollut. Res. 24: 6. 5811-5823.‏
  16. Raza M.A.S., Shahid A.M., Saleem M.F., Khan I.H., Ahmad S., Ali M. and Iqbal R. 2017. Effects and management strategies to mitigate drought stress in oilseed rape (Brassica napus): a review. Zemdirbyste-Agric. 104: 1. 85-94.
  17. Qasemian, M., Maleki, A., Fathi, A. and Mirzaei Heidari., M. 2019. Influence of quantitative and qualitative yield of soybean cultivars from the date of cultivation and foliar application of zinc sulfate. Sci. J. Plant Ecophysiol. 11: 37. 271-284. (In Persian)
  18. Sadeghzadeh, B. 2013. A review of zinc nutrition and plant breeding. J. Soil Sci. Plant Nutr. 13: 4. 905-927.‏
  19. Danaee, E. and Abdossi, V. 2019. Evaluation of the effect of foliar application of iron, potassium and zinc nanochelates on enzymatic activity and Nutritional value of some leafy vegetables. Food Sci. Nutr. 16: 45-54.
  20. Danaee, E. and Abdossi, V. 2021. Effect of foliar application of iron, potassium and zinc nano-chelates on nutritional value and essential oil of Basil (Ocimum basilicum). Food. Health. 4: 4. 13-20.
  21. Siavashi, K., Soleimani, R. and Malakouti, M. J. 2004. Effect of zinc sulfate application times and methods on grain yield and protein content of chickpea in rainfed conditions. Iran. Iran. J. Soil Water Res. 18: 1. 42-49.
  22. Ma, Q., Niknam, S. R. and Turner, D. W. 2006. Responses of osmotic adjustment and seed yield of Brassica napus and juncea to soil water deficit at different growth stages. Aust. J. Agric. Res. 57: 2. 221-226.‏
  23. Imam, Y. and Pirasteh Anousheh, H. 2014. Field and laboratory methods in crop sciences (guide to crop, physiological and biochemical measurements in crops). Publications University of Mashhad. 118p. (In Persian)
  24. 1990. Method 988.05. Helrich K. (Ed.). Official methods of analysis (15th Ed.). The Association of Official Analytical Chemists Inc.
  25. Nejad Habib Vash, F., Pirush, A. and Khamushi, S. 2021. Investigation and comparison of oil content and fatty acid profiles of different populations of Rosa canina L in different habitats of West Azerbaijan, northwest of Iran. J. Ecophytochem. Med. Plants. 30: 8. 45-59. (In Persian)
  26. Morrison, M.J. and Stewart, D.W. 2002. Heat stress during flowering in summer Brassica. Crop Sci. 42: 3. 797-803.‏
  27. Misagh, M., Movahedi Dehnavi, M., Yadavi, A. and Khadem Hamza, H.R. 2016.. Improvement of yield, percentage of sesame oil and protein under water stress conditions by foliar application of zinc and boron. J. Crop Prod. 9: 1. 163-180. (In Persian)
  28. Akhavan Hezaveh, T., Pourakbar, L., Rahmani, F. and Alipour, H. 2019. Interactive effects of salinity and ZnO nanoparticles on physiological and molecular parameters of rapeseed (Brassica napus L.). soil sci. plant anal. 50: 6. 698-715.
  29. Jamsoun, M., Galeshi, S., Pahlavani, M.H. and Zeinali, E. 2009. Evaluation of zinc foliar application on yield components, grain yield and grain quality of tow soybean cultivar in summer cultivation. Int. J. Plant Produc. 16: 1. 17-28.
  30. Payendeh, Kh., Mujaddam, M. and Drooger N. 2018. Application of micronutrients on quantitative and qualitative yield of rapeseed under water stress. Sci. J. Crop Physiol. 10: 38. 23-37. (In Persian)
  31. Mir, Y., Daneshvar, M. and Esmaeili, A. 2020. Investigation of the Possibility of Reducing Quantitative and Qualitative Damage of Rapeseed Neptune Cultivar in Water Deficit Conditions by Applying Foliar Application of Salicylic Acid and Micronutrients. Crop Physiol. 12: 3. 65-81.
  32. Shahmardan, M., Rahimi Petroudi, E., Daneshmand, A. and Mobasser, H. 2022. Effects of Silica and Zinc on the Quantity and Quality of Grain and Rapeseed Oil in Different Planting Dates. Iran. J. Field Crops Res. 20: 2. 229-243. (In Persian)
  33. Fani, E., Hassibi, P., Meskarbashee, M., Khanlou, K.M. and Seyedahmadi, S.A. 2019. Effect of drought stress and silica spraying on some physiological and functional traits of canola cultivars. Bulg. J. Agric. Sci. 25: 1. 62-66.
  34. Payandeh, K., Mojdam, M. and Derogar, N. 2018. Application of micronutrient elements on quantitative and qualitative yield of rapeseed under drought tension conditions. Crop Physiol. 10(38): 23-37. (In Persian)
  35. Mostafavi Rad, M., Jadidi, A. and Babaei, T. 2014. The effect of trace elements on yield, quality and oil traits of winter rapeseed cultivars. J. Agric. 16: 3. 627-639. (In Persian)
  36. Galavi, M., Heidari, M. and Zamani, M. 2007. Effects of zinc sulphate spray on quality, yield and yield components of rapeseed (Brassica napus). Faculty of and magnesium and soil-applied boron. J. Plant Nutr. 18: 1. 179-200.‏
  37. Rahmani, D., Pazouki, A., Shirani Rad, A.H., Valadabadi, A. and Daneshian, J. 2007. Effect of different levels of zinc foliar application and road nitrogen sources on oil content and yield of autumn rapeseed oil. Plant. Ecosyst. 10: 22-35. (In Persian)
  38. Khiavi, M., Khorshidi Named, M.B., Ismaili Aftabdari, M., Azarabadi, S., Faramarzi, A. and Emarat Pardaz, J. 2010. The effect of foliar application of zinc and boron sulfate on yield and some grain quality traits of two rapeseed cultivars. J. Soil. Water. Knowled. 20: 3. 31-45. (In Persian)
  39. Shahsavari, N., Jais, H.M. and Shirani Rad, A.H. 2014. Responses of canola oil quality characteristics and fatty acid composition to zeolite and zinc fertilization under drought stress. Int. J. Agric. Sci. 4: 49-59.‏
  40. Taiwo, A.J., Akande, L.B., Sobulo, M.O. and Idowu, O. J. 2004. Application of organic and inorganic fertilizer for sustainable maize and cowpea yields in Nigeria. J. Plant Nutr. 27: 7. 1163-1181.
  41. Moradi Talavat, M.R., Roshan, F. and Siadat, S.A. 2015. The effect of foliar application of zinc sulfate on mineral content, grain and oil yield of two safflower cultivars. Ir. J. Crop Sci. 17: 2. 153-164. (In Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 242
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب