
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,413 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,273 |
بررسی کشت تاخیری بر انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دو رقم گلرنگ در شرایط قطع آبیاری | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
دوره 28، شماره 4، دی 1400، صفحه 85-104 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2021.17472.2612 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه بهادری1؛ احسان بیژن زاده* 2؛ علی بهپوری3 | ||
1دانشجوی کارشناسیارشد بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز. | ||
2نویسنده مسئول، دانشیار بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز. | ||
3استادیار بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز. | ||
چکیده | ||
چکیده سابقه و هدف: کمبود دانههای روغنی و حجم بالای واردات روغن در ایران از یک سو و محدودیت منابع آبی بر سر راه تولید بسیاری از دانههای روغنی از سوی دیگر، ضرورت شناسایی گونهها و ارقام سازگار به این شرایط پر تنش و تعیین حساسترین مراحل رشد گیاه به تنش را آشکار می سازد. گلرنگ به واسطه مقاومت به خشکی امروزه به عنوان یک گیاه زراعی در تناوب کشت کشور مطرح است. بنابراین با توجه به این که تنش آبی و انتخاب تاریخ کاشت مناسب از مهمترین عوامل تعیین کننده تولید گیاهان زراعی می باشد این پژوهش با هدف بررسی کشت تاخیری و رژیم آبیاری بر میزان انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دانه گلرنگ انجام شد. مواد و روش ها: به منظور بررسی تأثیر کشت تاخیری و رژیم آبیاری بر میزان انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد دانه گلرنگ پژوهشی مزرعهای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در سه سطح آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در دو مرحلهی گلدهی و پر شدن دانه، سه تاریخ کاشت (15 آذر، 5 دی و 25) و دو رقم گلرنگ (گلدشت و محلی اصفهان) بودند. در این پژوهش انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده، کارآیی، انتقال مجدد مواد پرورده، اجزای عملکرد و عملکرد ارقام گلرنگ محاسبه شد. یافته ها: بهطور کلی نتایج آزمایش نشان داد که صفات اندازه گیری شده بهطور معنیداری تحت تاثیر رژیم آبیاری، تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت. قطع آبیاری در گلدهی باعث کاهش تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه ارقام گلرنگ به ترتیب به میزان 86/21، 87/23، 37/28 و 74/33 درصد نسبت به آبیاری مطلوب شد. میزان انتقال مجدد مواد پرورده، مشارکت مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده در شرایط قطع آبیاری در گلدهی به ترتیب 44/30، 81/37 و37/25 درصد نسبت به شرایط آبیاری مطلوب افزایش داشت. همچنین تاریخ کاشت تاخیری سوم (25 دی) باعث کاهش انتقال مجدد مواد پرورده (1%7/44)، مشارکت مواد پرورده (%72/22)، کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده (%88/17)، تعداد طبق در بوته (%57/14)، تعداد دانه در طبق (%65/20) و عملکرد دانه (%31/13) گردید. نتیجه گیری: تیمار قطع آبیاری در گلدهی و پر شدن دانه باعث کاهش به ترتیب 32/52 و 54/34 درصد عملکرد دانه در رقم محلی اصفهان در تاریخ کاشت دوم (5 دی) نسبت به تیمار آبیاری مطلوب شد. این درحالیست که عملکرد دانه در این تیمار با تیمار قطع آبیاری در پر شدن دانه در تاریخ کاشت 15 آذر در رقم محلی اصفهان و گلدشت اختلاف معنی دار نداشت که به نظر می رسد به دلیل افزایش انتقال مجدد مواد پرورده و کارآیی انتقال مجدد مواد پرورده در تیمار قطع آبیاری در پر شدن دانه نسبت به آبیاری مطلوب بود. بنابراین انتخاب تاریخ کاشت دیرتر (5 دی) به دلیل عدم اختلاف معنی دار عملکرد آن با تاریخ کاشت 15 آذر و رقم زودرس گلدشت با 91/12 درصد عملکرد بیشتر، می تواند راهکاری مناسب در بهبود و افزایش عملکرد دانه گلرنگ در شرایط تنش آبی آخر فصل در مناطق نیمه خشک باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تعداد دانه در طبق؛ رقم گلدشت؛ کمبود آب؛ مشارکت مواد پرورده | ||
مراجع | ||
1.Asghari, B. and Gharibi Asl, S. 2016. The oil and protein content of Isfahan’s safflower in different periods of irrigation, levels of humic acid and superabsorbent. International, J. Life Sci. Pharma Res. 1: 56-63.
2.Bagherikia, S., Pahlevani, M.H., Yamchi, A., Zenalinezhad, K. and Mostafaie, A.2016. Molecular and physiological analysis of flag leaf senescence and remobilization of assimilates in bread wheat under terminal drought stress.J. Agric. Biotechnol. 4: 1-15.
3.Bahrani, A., Heidari Sharif Abad, H., Tahmasebi Sarvestani, Z., Moafpourian, G.H. and Ayneh Band, A. 2011. Remobilization of dry matter in wheat: effects of nitrogen application andpost-anthesis water deficit during grain filling, New Zealand J. Crop Hort.39: 4: 279-293.
4.Blum, A. 2005. Improving wheat grain filling under stress by stem reserve mobilization. Euph. 100: 77-83.
5.Blum, A. 2011. Plant breeding forwater-limited environments. Springer Verlag. 228p.
6.Bortolheiro, F.P.A.P. and Silva, M.A. 2017. Physiological response and productivity of safflower lines under water deficit and rehydration. Ann. Brazilian Aca Sci. 89: 4. 3051-3066.
7.Daneshmand, A.R., Shirani Rad, A.H. and Ardakani, M.R. 2006. Evaluation of water deficit stress on tolerance of spring rapeseed (Brassica napus L.) genotypes. J. Agric. Sci. 1: 48-60.
8.Dastoor, A., Asghari, R. and Shahbazi, H. 2014. Evaluation of wheat non stress and post anthesis drought stress conditions.J. Agroecol. 3: 561-570. (In Persian with English abstract)
9.Fathiyan, Sh. and Ehsanzadeh, P. 2013. Relation between some physiological traits with yield in spring safflower in two irrigation regime. Iranian J. Crops Sci.43: 4. 649-659.
10.Ferasat, M., Sajedi, N.A. and Mirzakhani, M. 2012. Effects of Drought Stress on Yield and Yield Components in Safflower Genotypes (Carthamus tinctorius L.). Iranian J. Field Crops Res. 10: 2. 346-353.(In Persian with English Summary)
11.Flemmer, A.C., Franchini, M.C. and Lindstrom, L.I. 2015. Description of safflower (Carthamus tinctorius L.) phonological growth stages according to the extended BBCH scale. Ann. App. Bioi. 166: 331-339.
12.Hussain, M.I., Dionyssia-Angeliki, L., Farooq, M., Nikoloudakis, N. and Khalid, N. 2015. Salt and drought stresses in safflower: a review. Agric. Sust. Dev. 36: 1-31.
13.Janmohammadi, M., Mohammadi, N., Shekari, F., Abbasi, A. and Esmailpour, M. 2017. The effects of silicon and titanium on safflower (Carthamus tinctorius L.) growth under moisture deficit condition. Acta Agric. Slovenica. 2: 443-455.
14.Khichar, M.L. and Niwas, R. 2006. Microclimatic profiles under different sowing environments in wheat. J. Agron. 8: 201-209.
15.Koocheki, A.R. and Sarmadnia,G. 2013. Crop Plants Physiology. Jahadeh Daneshgahi Publisher, Mashhad. (In Persian)
16.Lovelli, S., Perniola, M., Ferrara, A. and Di Tommaso, T. 2007. Yield response factor to water use efficiency of Carthamus tinctorius L. and Solanum melongena L. Agric. Water Manage.92: 73-80.
17.Ma, J., Huang, G.B., Yang, D.L. and Chai, Q. 2013. Dry matter remobilization and compensatory effects in various internodes of springwheat under water stress. J. Crop Sci.54: 331-339.
18.Madh Khaksar, A., Naderi, A., Mirror, A. and Lak, Sh. 2015. Interaction of irrigation and water disruption on the distribution of storage materials, current photosynthesis and its relationship with corn yield. J. Plant Phys. 25: 1993-1995.
19.Modhej, A., Emam, Y. and Ayenehband, A. 2011. Effect of nitrogen levels on source restriction and the pattem of assimilate redistribution to grains in wheat genotypes under post-anthesis heat stress conditions. Iranian, J. Field Crops Res. 9(3): 474-485. (In Persian with English abstract)
20.Mohtashami, F., Tadayon, M.R. and Roshandel, R. 2018. Evaluation of the effect of deficit irrigation regimes on grain yield and yield components of safflower genotypes. J. Agric. Crops Prod. 2: 547-561.
21.Moradbeigi, L., Gholami, A., Shirani Rad, A.H., Abbasdokht, H. and Asghari, H.R. 2019. Effect of Drought Stress and Delay Cultivation on Grain Yield, Oil Yield and Fatty Acids Composition in Canola. J. Agric. Sci. Sust. Prod. 2: 136-151. 22.Papakosta, D.K. and Gagianas, A.A. 1991. Nitrogen and dry matter accumulation, remobilization, and losses for Mediterranean wheat during grain filling. J. Agric. 83: 864-870.
23.Pasban Eslam, B. 2018. Effect of Planting Date on Reducing Growth Period of Spring Safflower Cultivars in Tabriz Cold and Semi-arid Climate. Iranian J. Field Crops Res. 4: 851-860.
24.Rezaei Marda'ali, M., Eyvazi, A., Mohammadi, S. and Shiralizadeh, S. 2013. Effect of drought stress on transfer of dry matter and grain yield of winter wheat genotypes. Iranian J. Crop Sci.3: 272-262.
25.Safara, N., Moradi Telavat, M.R., Siadat, S.A., Koochakzadeh, A. and Mousavi, S.H. 2016. Effect of Sowing Date and Sulfur on Yield, Oil Content and Grain Nitrogen of Safflower (Carthamus tinctorius L.) in Autumn Cultivation. Iranian, J. Field Crops Res. 3: 438-448.
26.Sampaio, M.C., Santos, R.F., Bassegio, D., de Vasconselos, E.S., Silva, M.A., Secco, D. and Silva, T.R.B. 2016. Fertilizer improves seed and oil yield of safflower undertropical conditions. Indian Crops Pro. 94: 589-595.923.
27.Shiresmaeili, G., Maghsoudimood, A. A., Khajoueinezhad, G. and Abdolshahi, R. 2017. Effect of irrigation cut treatment on yield and yield components of ten safflower cultivars in spring and summer crops. Appl. Res. Field Crop. 30: 3. 1-17. (In Persian with English Summary)
28.Talebzadeh, S.J., Hadi, H., Amirnia, R., Tajbakhsh Shishavan, M. and Rezaei Moradali, M. 2017. Evaluation of sink limitation and assimilates distribution of wheat genotypes under terminal drought stress. J. Agric. Crops Prod. 3: 717-731.
29.Zhang, J., Chen, W., Dell, B., Vergauwen, R., Zhang, X., Mayer, J.E. and Van den Ende, W. 2015. Wheat genotypic variation in dynamic fluxes of WSC components in different stem segments under drought during grain filling. Front. Plant Sci. 6: 1-11. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 305 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 282 |