
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,503 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,659,250 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,260,592 |
مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در ژنوتیپهای ذرت به روش اثرات اصلی جمعپذیر و اثرات متقابل ضربپذیر و روش GGE بایپلات | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
مقاله 1، دوره 14، شماره 3، مهر 1400، صفحه 1-12 اصل مقاله (715.93 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2022.17527.2293 | ||
نویسندگان | ||
خداداد مصطفوی* 1؛ علی صارمی راد2 | ||
1دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران | ||
2دانشجوی دکتری تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: برهمکنش ژنوتیپ و محیط یکی از مهمترین عاملهای ایجادکننده محدودیت در برنامههای اصلاحی محسوب میشود. هدف از پژوهش حاضر تجزیه برهمکنش ژنوتیپ و محیط برای عملکرد دانه ذرت دانهای در شرایط آب و هوایی متفاوت جهت شناسایی ارقام سازگار و پایدار برای محیطهای مورد مطالعه بر اساس مدل اثرات اصلی افزایشی و اثرات متقابل ضربپذیر و روش گرافیکی GGE بایپلات بود. مواد و روشها: تعداد 12 ژنوتیپ ذرت دانهای بهمنظور مطالعه پایداری و سازگاری در چهار محیط (اراک، بیرجند، شیراز و کرج) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1395 انجام شد. از روشهای تجزیه پایداری امی و GGE بایپلات جهت تجزیه وتحلیل برهمکنش ژنوتیپ و محیط عملکرد دانه استفاده گردید. یافتهها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس امی حاکی از معنیدار بودن اثر محیط و اثر ژنوتیپ در سطح احتمال 1 درصد و برهمکنش ژنوتیپ با محیط در سطح احتمال 5 درصد بود. تجزیه اثرات ضربپذیر نشان داد که تنها مؤلفه اول برهمکنش ژنوتیپ با محیط در سطح احتمال 1 درصد معنیدار است و بهتنهایی حدود 63 درصد از واریانس برهمکنش را تبیین مینماید. بایپلات حاصل از میانگین عملکرد دانه برای ژنوتیپها و محیطها و اولین مؤلفه اصلی برهمکنش مؤید برتری ژنوتیپ 6 به دلیل دارا بودن عملکرد دانه و پایداری بالا نسبت به سایر ژنوتیپهای تحت بررسی بود. نتایج بهدستآمده از روش گرافیکی GGE بایپلات نشان داد که مؤلفه اصلی اول و دوم به ترتیب 97/66 و 57/20 درصد و مجموعاً 53/87 درصد از تغییرات کل موجود در دادههای عملکرد دانه را توجیه میکند. بایپلات بررسی و مقایسه محیطها نشاندهنده واکنش مشابه محیطهای اراک، بیرجند و شیراز از نظر رتبه عملکرد دانه ژنوتیپها بود. نمودار بایپلات چند ضلعی محیطهای تحت بررسی را در یک ابر محیط قرار داد که در آن تنها ژنوتیپ 6 پایدار بود. بر اساس بایپلات ژنوتیپ ایدهآل فرضی ژنوتیپ 6 از لحاظ هر دو جنبه پایداری و میانگین عملکرد دانه مطلوبتر از بقیه ژنوتیپها بود و سازگاری عمومی زیادی در همه محیطهای تحت مطالعه از خود نشان داد. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه با استفاده از روشهای چندمتغیره مؤید تأثیر بسزای اثر محیط بر عملکرد دانه در ذرت بود. ژنوتیپهای مورد بررسی تنوع ژنتیکی قابل ملاحظهای را نشان دادند. این تنوع ژنتیکی میان ژنوتیپها بهاندازهای بود که تقریباً دو برابر عامل محیط در توجیه واریانس کل نقش داشت. نتایج حاصل از هر دو روش ژنوتیپ 6 (KSC704) را بهعنوان ژنوتیپ پایدار معرفی کردند. این ژنوتیپ در هر چهار محیط تحت مطالعه بهترین ژنوتیپ بود. | ||
کلیدواژهها | ||
پایداری؛ ذرت؛ سازگاری؛ محیط بزرگ | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 577 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 359 |