
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,469 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,293 |
نتایج به دست آمده از روشهای مرسوم ارزیابی تناسب سرزمین چقدر با هم انطباق دارند؟ | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
دوره 11، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 65-81 اصل مقاله (469.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2021.18069.1956 | ||
نویسندگان | ||
محسن باقری بداغ آبادی* 1؛ زهره مصلح قهفرخی2؛ محمد جمشیدی2؛ علیرضا ضیایی جاوید2 | ||
1مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
2موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: انتخاب بهترین روش ارزیابی تناسب سرزمین برای تعیین کلاسهای تناسب سرزمین همواره مورد پرسش و پژوهش بوده است. بسیاری از پژوهشهای ارزیابی تناسب سرزمین با چهار روش مرسوم شامل: 1-محدودیت ساده، 2-شدت و تعداد محدودیت، 3-خیدیر (ریشه دوم) و 4-استوری انجام میشوند. در رویکرد پارامتریک، شاخص سرزمین با استفاده از روش خیدیر یا روش استوری به دست آمده و سپس بر اساس این شاخص، کلاس تناسب سرزمین تعیین میشود. شاخص سرزمین به دو صورت شاخص اصلاحنشده و شاخص اصلاحشده میباشد. پژوهشهای بسیاری که در زمینه ارزیابی تناسب سرزمین انجام شده نشان دادهاند نتایج روشهای گوناگون ارزیابی تناسب سرزمین تفاوت زیادی با هم دارند. با این وجود نتایج بسیاری از مطالعات، حاکی از انطباق بیشتر دو روش محدودیت ساده و خیدیر میباشند. چون این پژوهشها برای محصولات مختلف و مناطق گوناگون بودهاند، بررسی میزان انطباق روشهای مختلف بدون در نظر گرفتن نوع محصول و موقعیت مکانی آن، امکان پذیر نبوده است. از طرف دیگر میزان عددی انطباق این روشها با یکدیگر تعیین نشده است. بنابراین پرسش اساسی که بوجود میآید این است که فارغ از نوع محصول و موقعیت مکانی، روشهای مختلف ارزیابی چقدر با هم انطباق دارند و آیا میزان انطباق برای کلاسهای مختلف تناسب سرزمین با هم برابر هستند یا نه؟ پژوهش کنونی میکوشد تا به این پرسش پاسخ دهد. مواد و روشها: در این پژوهش تعیین کلاسهای تناسب سرزمین بدون در نظر گرفتن محصول و مکان خاص و با انجام شبیهسازی عددی انجام شد. در شبیهسازی عددی، هر کدام از هشت عامل دخیل در تعیین کلاس تناسب، یک عدد تصادفی از صفر تا 100 را به خود اختصاص دادند و سپس براساس این اعداد شبیهسازی شده کلاس تناسب سرزمین، با چهار روش مرسوم و در دو حالت شاخص اصلاحنشده و شاخص اصلاحشده تعیین گردیدند. فرآیند شبیهسازی برای هر کلاس تناسب شامل کلاسهای S1 (مناسب)، S2 (نسبتاً مناسب)، S3 (تناسب بحرانی)، N1 (نامناسب موقت) و N2 (نامناسب همیشگی) به تعداد یک میلیون مرتبه انجام شد. بنابراین در کل تعداد پنج میلیون شبیهسازی صورت گرفت. در مرحله بعد میزان انطباق روشهای مرسوم با یکدیگر و برای هر کلاس تناسب سرزمین به طور جداگانه، بر اساس رابطه دقت کلی محاسبه شد. یافتهها: نتایج نشان دادند مقدار عددی میزان انطباق روشهای مختلف ارزیابی تناسب سرزمین در کلاسهای گوناگون با هم بسیار متفاوت هستند؛ لیکن روی هم رفته میتوان گفت کمترین و بیشترین انطباق بین روشهای گوناگون به ترتیب برای کلاس N1 و N2 رخ میدهد. پس از کلاس N2 بیشترین انطباق بین روشهای مختلف در کلاس S1 وجود دارد. برای کلاسهای S2 و S3 میزان انطباق بین روشهای مختلف از روند خاصی پیروی نمیکند. در بین روشهای مختلف، در حالت استفاده از شاخص اصلاحنشده، روش محدودیت ساده با روش خیدیر تطابق بیشتری داشتند. اما با استفاده از شاخص اصلاحشده سرزمین بیشترین انطباق بین روش محدودیت ساده با رویکرد پارامتریک (هم روش خیدیر و هم استوری) مشاهده شد و در این حالت تفاوت چندانی بین نتایج روش خیدیر با روش استوری وجود نداشت. به همین دلیل شاخص اصلاحشده نسبت به شاخص اصلاحنشده برتری دارد. نتیجهگیری: براساس یافتههای این پژوهش میتوان گفت نتایج به دست آمده از شاخصهای اصلاحنشده سرزمین ممکن است تا حد زیادی دور از واقعیت باشند و این موضوع برای روش استوری بسیار شدیدتر است. استفاده از شاخص اصلاحنشده سبب میشود تفاوت زیاد بین رویکرد پارامتریک با دو روش محدودیت ساده و تعداد و شدت محدودیت بوجود آید. بنابراین حتماً باید برای تعیین کلاسهای تناسب از شاخصهای اصلاحشده استفاده گردد تا نتایج روشهای مختلف تا حد امکان به هم نزدیکتر شوند. | ||
کلیدواژهها | ||
محدودیت ساده؛ تعداد و شدت محدودیت؛ خیدیر؛ استوری؛ شبیهسازی | ||
مراجع | ||
1.Alamdari, P., and Amanifar, S. 2016. Land suitability classification of east Azerbaijan research station for tomato, potato, onion and bean. International Journal of Agricultural Management and Development. 6: 117-122.
2.Ayoubi, Sh., Jalalian, A., and Givi,J. 2001. Qualitative land suitability evaluation for important agricultural crops of north Baraan region in Isfahan Province. Isfahan, Journal of Water and Soil Science. 5: 1. 57-76. (In Persian)
3.Azadi, A., and Baghernejad, M. 2018. Qualitative land suitability assessment and estimating land production potential for main irrigated crops in northern of Fars Province. Agriculture and Forest.64: 4. 263-276.
4.Bagheri Bodaghabadi, M. 2020. Assessment of corrected land index in land suitability evaluation and adjusting its functions. Mashhad. Journal of Water and Soil. 34: 4. 961-972. (In Persian)
5.Bagheri Bodaghabadi, M. 2021. The importance of correcting land indices in determining land suitability classes. Mashhad. Journal of Water and Soil.34: 6. 1287-1298. (In Persian)
6.Bagheri Bodaghabadi, M., Martínez-Casasnovas, José A., Khalili, P., and Masihabadi, M. 2015. Assessment of the FAO traditional land evaluation methods, A case study: Iranian Land Classification method. Soil Use and Management. 31: 384-396. 7.Delsouz Khaki, B., Honarjoo, N., Davatgar, N., Jalalian, A., and Torabi Golsefidi, H. 2018. Land suitability evaluation and inherent soil fertility quality for Rice cultivation in paddy fields of Shaft and Fouman Counties. Tehran. Iranian Journal of Soil Research. 32: 1. 115-127.
8.Hashemi, S., and Kiani, F. 2018. Qualitative land suitability evaluation for Canola and Sugar beet cultivations with FAO different methods (Gyan area, Hamedan province). Applied Soil Research. 5: 2. 16-30. (In Persian)
9.Jafarzadeh, A., and Zeinali, M. 2005. Qualitative assessment of part of the Firoorgh (Khoi) lands for potato, tomato and corn products, 9th Iranian Soil Science Congress, 28-31 August, Tehran, Soil Conservation and Watershed Management Research Center.
10.Jahanbazi, L., Jafarzadeh, A., Shahbazi, F., and Momtaz, H. 2014. Qualitative land suitability evaluation of Ahar Yakhfarvazan for sugar beet, onion and maize by simple limitation and parametric square root methods. Mashhad, Water and Soil Sci.24: 3. 121-132. (In Persian)
11.Khiddir. S.M. 1986. A statistical approach in the use of parametric systems applied to the FAO framework for land evaluation. Unpublished thesis. State University Ghent.
12.Mohammadi, A., Pashaei, I.A., and Sadeghi, S. 2007. Evaluation of soil quality fit for major agricultural products in Gonbad Kavous region. Gorgan, Journal of Agricultural Science and Natural Resource. 14: 5. 111-99. (In Persian)
13.Momtaz, H., Jafarzadeh, A.A., and Neyshabouri, M.R. 2006. Qualitative evaluation of the proportion of arable land in Ahar city for some common cultivated crops in the region. Agricultural Science. 16: 3. 67-81.(In Persian)
14.Mosleh, Z., Salehi, M.H., Amini Fasakhodi, A., Jafari, A., Mehnatkesh, A., and Esfandiarpoor Borujeni, I. 2017. Sustainable allocation of agricultural lands and water resources using suitability analysis and mathematical multi-objective programming. Geoderma. 303: 52-59.
15.Mosleh, Z., Salehi, M.H., Jafari, A., Mehnatkesh, A., and Esfandiarpoor Borujeni, I. 2018. Assessing the performance of digital mapping approaches for the qualitative land suitability evaluation (A Case Study: Shahrekord Plain, Chaharmahal-Va-Bakhtiari Province). Mashhad, Journal of Water and Soil. 32: 1. 87-99.
16.Movahedi Naeini, S. 1993. Evaluation of land suitability of important agricultural products in Gorgan region. Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares Univ. Press, 217p.
17.Neswati, R., Lopulisa, C., Nathan, M., and Ramlan, A. 2017. Land suitability index for estimating sugar cane productivity in the humid tropics of south Sulawesi Indonesia. Journal of Tropical Soils. 21: 2. 115-122.
18.Rabia, A.H., and Terribile, F. 2013. Introducing a new parametric concept for land suitability assessment. International Journal of Environmental Science and Development. 4: 1. 15-19.
19.Sarmadian, F., and Ghavami, M. 2020. Land suitability evaluation using TOPSIS method and its comparison with parametric methods for maize production in part of Qazvin. Tehran, Iranian Journal of Soil and Water Research. 50: 9. 2275-2287. (In Persian)
20.Servati, M. 2018. ELECTRE Tri method performance on land suitability evaluation in Chalderan region for potato. Gorgan, Journal of Water and Soil Conservation. 25: 1. 271-284.(In Persian)
21.Servati, M., Momtaz, H., Zali Vargahan, B., and Mohammadi, H. 2016. Performance evaluation of corrected land indices to determine the Potential of Maize production using FAO Method. Urmia, Applied Soil Research. 3: 1. 65-77. (In Persian)
22.Seyed Jalali, S., Sarmadian, F., and Shorafa, M. 2014. Comparison of corrected and uncorrected land indices in parametric method of land suitability evaluation. Tehran, Iranian Journal of Soil Research. 28: 1. 127-141. (In Persian)
23.Shahbazi, F., and Jafarzadeh, A. 2004. Qualitative evaluation of landscapes of Mehr Bonab cluster production cooperative for wheat, barley, alfalfa, onion, sugar beet and corn. Tabriz, Agricultural Science. 14: 4. 69-86. (In Persian)
24.Storie, R.E. 1978. The Storie Index Soil Rating Revised. Davis,CA, University of California, Division of Agricultural Science, Special Publication No 3203.
25.Sys, C., Van Ranst, E., and Debaveye, J. 1991. Land evaluation, Part II. Methods in Land Evaluation. International Training center for post graduate soil scientists, Ghent University, Ghent. 247p.
26.Vasu, D., Srivastava, R., Patil, N.G., Tiwary, P., Chandran, P., and Kumar Singh, S. 2018. A comparative assessment of land suitability evaluation methods for agricultural land use planning at village level. Land Use Policy. 79: 146–163. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18,378 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 248 |