
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,605,917 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,199,071 |
تأثیر محلولپاشی کود کمپلکس فلوریش میکروکُمبی و تراکم بوته بر عملکرد و برخی صفات کمّی ارقام امیدبخش آفتابگردان | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
مقاله 9، دوره 14، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 145-160 اصل مقاله (661.78 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2021.18704.2392 | ||
نویسندگان | ||
داود امیدی نسب* 1؛ موسی مسکر باشی2؛ افراسیاب راهنما قهفرخی3 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران | ||
2استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران | ||
3دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: آفتابگردان متعلق به خانواده آستراسه و بهعنوان یکی از سه گیاه مهم روغنی در جهان، از درصد روغن دانه بالا (50 - 45 درصد) برخوردار است. یکی از دلائل اصلی پائین بودن عملکرد دانه آفتابگردان، کمبود ریزمغذیها است. بنابراین تقویت، حفظ بهرهوری و تعیین مناسبترین تراکم کشت، در ارقام جدید آفتابگردان جهت دستیابی به عملکرد مطلوب ضروری است. آزمایش حاضر نیز بر مبنای انتخاب مناسبترین رقم امیدبخش آفتابگردان در بهترین تراکم بوته و سطوح کاربردی کود کمپلکس فلوریش میکروکُمبی در شهرستان دزفول اجرا گردید. مواد و روشها: بمنظور ارزیابی عملکرد و برخی صفات کمّی ارقام امیدبخش آفتابگردان به محلولپاشی کمپلکس عناصر غذایی و رقابت درونگونهای، آزمایشی بصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با استفاده از سه تکرار و سه فاکتور تراکم بعنوان فاکتور اصلی (7، 9، 11 و 13 بوته در مترمربع)، کود کمپلکس بعنوان فاکتور فرعی اوّل (0، 1 و 2 کیلوگرم در هکتار) از منبع کود کمپلکس فلوریش میکروکمبی تولیدی شرکت شیمی کُرد و رقم بعنوان فاکتور فرعی دوّم (فلیکس، شکیرا، اسکار، ساوانا، شمس، لاباد، سودیمانس و مونالیزا) در شرکت شهید رجائی دزفول در سال زراعی 1398-1397 اجرا گردید. بذور ارقام مورد آزمایش از شرکت شهید رجائی دزفول تهیه شد. هر کرت آزمایشی دارای 6 خط کاشت به طول 5/1 متر با فاصله خطوط 75 سانتیمتر در نظر گرفته شد و با توجه به تراکم 7، 9، 11 و 13بوته در مترمربع، بوتهها روی خطوط کاشت به ترتیب با فواصل 18، 15، 12 و 9 سانتیمتر در مرحله سه تا چهار برگی تنظیم شدند. پس از رسیدگی فیزیولوژیک دانهها و برداشت گیاهان، صفات ارتفاع ساقه، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن دانهها در طبق، عملکرد دانه و عملکرد روغن اندازهگیری گردید. یافتهها: نتایج نشاندهندۀ تأثیر معنیدار محلولپاشی کمپلکس عناصر غذایی و تراکم، بر صفات مورد بررسی بجزء ارتفاع ساقه بود. رقم شمس با 36/198 سانتیمتر، حداکثر ارتفاع ساقه را داشت. براساس نتایج حاصله، محلولپاشی کمپلکس عناصر غذایی موجب افزایش قطر ساقه، تعداد دانه در طبق، وزن دانهها در طبق و عملکرد دانه و روغن نسبت به شاهد میگردد. همچنین افزایش تراکم کاشت، علیرغم کاهش تعداد و وزن دانه در طبق، موجب افزایش عملکرد دانه گردید. با افزایش تراکم، عملکرد دانه تک گیاه کاهش یافت، امّا افزایش تعداد گیاهان در واحد سطح جبرانکنندۀ این کاهش بود. با توجه به بررسی نتایج مقایسه میانگینها، محلولپاشی کمپلکس عناصر غذایی نیز از طریق بهبود اجزای عملکرد و کاهش تنش رقابتی بین بوتهها در تراکمهای بالای کاشت، سبب افزایش عملکرد دانه در آفتابگردان گردید. بیشترین عملکرد دانه و روغن نیز بهترتیب بمیزان 40/5 و 64/2 تن در هکتار در تراکم 11 بوته در مترمربع و محلولپاشی 1 کیلوگرم عناصر غذایی توسط رقم فلیکس بدست آمد. عملکرد روغن تابعی از عملکرد دانه و درصد روغن آن است، بنابراین بهنظر میرسد که در آزمایش حاضر، عملکرد دانه بالاتر در تراکم 11 بوته در مترمربع و بهبود فتوسنتز و دانهبندی مناسب در زمان محلولپاشی عناصر غذایی، موجب افزایش عملکرد روغن گردیده است. نتیجهگیری: حال با آگاهی از پاسخ ارقام در تراکمهای مختلف بوته در واحد سطح؛ بهنظر میرسد که تأثیر سودمند محلولپاشی عناصر غذایی میتواند موجب کاهش خسارت ناشی از رقابت درونگونهای و افزایش عملکرد ژنوتیپهای مختلف آفتابگردان، در شرایط شهرستان دزفول و مناطق مشابه گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
رقابت درون گونهای؛ کود کمپلکس؛ رقم فلیکس | ||
مراجع | ||
5. Baradaran, R., Fanaei, H.R., and Sargazi, M. 2013. Investigating the effect of bush condensation in different moisture regimes on the qualitative and quantitative characters of sunflower in circumstances of Sistan. J. New Find Agric. 7: 3. 228-239. (in Persian).
19. Mehrabigohari, E., and Taghizademehrjardi, R. 2014. Effects of different plant density on yield and yield components of sunflower oil in the region of Bam Roudab. J. New Find Agric. 8: 4. 339-352. (in Persian)
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 396 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 221 |