دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها641
تعداد مقالات6,690
تعداد مشاهده مقاله9,129,659
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,583,826
قاسمی, مرضیه, جهان بین, شاهرخ, لطیف منش, حجت اله, فرجی, هوشنگ, میرشکاری, امین. (1400). اثر محلول‌پاشی براسینولید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی. , 14(1), 31-48. doi: 10.22069/ejcp.2021.18084.2339
مرضیه قاسمی; شاهرخ جهان بین; حجت اله لطیف منش; هوشنگ فرجی; امین میرشکاری. "اثر محلول‌پاشی براسینولید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی". , 14, 1, 1400, 31-48. doi: 10.22069/ejcp.2021.18084.2339
قاسمی, مرضیه, جهان بین, شاهرخ, لطیف منش, حجت اله, فرجی, هوشنگ, میرشکاری, امین. (1400). 'اثر محلول‌پاشی براسینولید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی', , 14(1), pp. 31-48. doi: 10.22069/ejcp.2021.18084.2339
قاسمی, مرضیه, جهان بین, شاهرخ, لطیف منش, حجت اله, فرجی, هوشنگ, میرشکاری, امین. اثر محلول‌پاشی براسینولید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی. , 1400; 14(1): 31-48. doi: 10.22069/ejcp.2021.18084.2339

اثر محلول‌پاشی براسینولید بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در شرایط تنش خشکی

مجله تولید گیاهان زراعی
مقاله 3، دوره 14، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 31-48    اصل مقاله (941.66 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2021.18084.2339
نویسندگان
مرضیه قاسمی1؛ شاهرخ جهان بین* 2؛ حجت اله لطیف منش2؛ هوشنگ فرجی3؛ امین میرشکاری2
1دانشجوی کارشناسی‌ارشد، زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
2استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
3دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
چکیده
سابقه و هدف: آفتابگردان (Helianthus annuus L.) از مهم‌ترین گیاهان روغنی می‌باشد که به دلیل برخورداری از درصد بالای روغن دانه و سازگاری به شرایط مختلف اقلیمی و خاکی در سطح وسیعی از مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور کشت می‌شود. با توجه به اینکه احتمال تنش خشکی در این مناطق زیاد می‌باشد ضروری است جهت مقابله با این تنش در این مناطق اقدام شود. یکی از روش‌های مقابله با تنش خشکی استفاده از تنظیم کننده‌های رشد گیاهی می‌باشد. با توجه به اینکه براسینولید ماده استروئیدی تنظیم رشد گیاهی است که می‌تواند در افزایش تحمل گیاه در مقابل تنش‌های مختلف اثرگذار باشد، لذا هدف این پژوهش بررسی اثرات محلول‌پاشی براسینولید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی آفتابگردان در یکی از مناطق نیمه خشک کشور بود.
مواد و روش‌ها: این آزمایش در منطقه نورآباد استان فارس به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و نه تیمار در سال زراعی 1397 اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل آبیاری در سه سطح بدون تنش 100) درصد آبیاری کامل(، تنش متوسط 75) درصد آبیاری کامل( و تنش شدید 50) درصد آبیاری کامل( بر اساس تبخیر از تشت تبخیر کلاس، A و عامل فرعی شامل کاربرد هورمون براسینولید در سه سطح) صفر، 1/0 و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر( می‌باشد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عملکرد، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه آفتابگردان تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند، استفاده از 5/0 میلی‌گرم بر لیتر محلول‌پاشی براسینولید در شرایط تنش شدید خشکی می‌تواند باعث افزایش معنی‌داری در میزان کلروفیل و تعداد برگ در بوته گردد، درنتیجه عملکرد، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد روغن نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه (3/313 گرم بر مترمربع) در تیمار آبیاری کامل و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر محلول‌پاشی براسینولید حاصل شد به‌طوری‌که 55 درصد مقدار عملکرد دانه از تیمار شاهد بیشتر بود. همچنین درصد و عملکرد روغن نیز تحت تأثیر تنش خشکی کاهش پیدا کرد ولی با کاربرد هورمون براسینولید مقدار این دو صفت افزایش پیدا کرد. در رابطه با پرولین نیز در سطح تنش شدید بیشترین میزان پرولین برگ در تیمار 5/0 میلی‌گرم بر لیتر محلول‌پاشی براسینولید و کمترین میزان این صفت در تیمار شاهد به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: نتایج این آزمایش نشان می‌دهد که استفاده از محلول‌پاشی براسینولید در شرایط تنش شدید خشکی می-تواند 63 درصد تحمل به خشکی را افزایش دهد. بنابراین، در شرایط تنش شدید خشکی استفاده از محلول‌پاشی براسینولید می‌تواند راهکاری برای افزایش تولید در گیاه آفتابگردان باشد .
کلیدواژه‌ها
براسینولید؛ تنش خشکی؛ عملکرد
مراجع
  1. Ahmadi Mousavi, A.A., Manouchehri Kalantari, K.H., Jafari, S., Hasibi, N., and Mahdavian, K. 2011. Effects of 24-epibrassinolide and drought stress on some physiological parameters of canola. Iran. J. Biol. 23: 2. 275-286. (In Persian)
  2. Ananthi, M., Sasthri, G., and Srimathi, P. 2013. Integrated seed and crop management techniques for increasing productivity of greengram cv. CO6. IJSR. 2: 11. 37-38.
  3. Anjum, S.A., Wang, L.C., Farooq, M., Hussain, M., Xue, L.L., and Zou, C.M. 2011. Brassinolide application improves the drought tolerance in maize through modulation of enzymatic antioxidants and leaf gas exchange. J. Agron. Crop Sci. 197: 3. 177-185.
  4. Anjum, S.A., Xie, X.Y., Wang, L.C., Saleem, M.F., Man, C., and Lei, W. 2011. Morphological, physiological and biochemical responses of plants to drought stress. Afr. J. Agric. Res. 6: 9. 2026-2032.
  5. Arnon, D.I. 1949. Copper enzyme in isolated choloroplast and poly phenol oxidase in beta vulgaris Plant Physiol. 24: 1. 15-17.
  6. Asha, A., and Lingakumar, K. 2015. Effect of 24-epibrassinollide on the morphological and biochemical constitutions Vigna unguiculata seedlings. INDJSRT. 3: 1. 35-39.
  7. Bandurska, H., and Stroinski, A. 2003. ABA and proline accumulation in leaves and roots of wild (Hordeum spontaneum) and cultivated (Hordeum vulgare Maresi) barley genotypes under deficit water Acta Physiol. Plant. 25: 55-61.
  8. Bera, A.K., Pramanik, K., and Mandal, B. 2014. Response of biofertilizers and homobrassinolide on growth, yield and oil content of sunflower (Helianthus annuus). Afr. J. Agric. Res. 9: 48. 3494-3503.
  9. Borujerdnia, M., Hamta, M.R., Alemisaeed, Kh., and Abdousi, V. 2016. Effect of drought stress on proline content, soluble carbohydrates, electrolyte leakage and relative water content of lima beans (Phaseolus lunatus). J. Crop Physiol. 8: 29. 23-41. (In Persian)
  10. Dehghan, M., Balouchi, H.R.,Yadavi, A.R., and Safikhani, F. 2017. Effect of foliar application of brassinolide on grain yield and yield components of bread wheat (Triticum aestivum) cv. Sirvan under terminal drought stress conditions. Iran. J. Crop Sci. 19: 1. 40-56. (In Persian)
  11. Farooq, M., Wahid, A., Basra, S.M.A. and Din, I.U. 2009. Improving the water relations and gas exchange with brassinosteroids in rice under drought stress. J. Agron. Crop Sci. 195: 4. 262-269
  12. Flowers, T.J., Troke, P.F., and Yeo, A.R. 2000. The mechanism of salt tolerance in halophytes. Annu J. Plant Physiol. 28: 89-121.
  13. Fu, J., and Huang, B. 2001. Involvement of antioxidant and lipid peroxidation in the adaptation of two cool-season grasses to localized drought Environ. Exp. Bot. 45: 2. 105-114.
  14. Goksoy, A.T., Demir, A.O., Turan, Z.M., and Dagustu. N. 2004. Responses of sunflower (Helianthus annuus) to full and limited irrigation at different growth stages. Field Crops Res. 87: 2-3. 167-178.
  15. Hmida-Sayari, A., Gargouri-Bouzid, R., Bidani, A., Jaoua, L., Savoure, A., Jaoua, S. 2005. Overexpression of ∆1-pyrroline-5-carboxylate synthetase increases proline production and confers salt tolerance in transgenic potato plants. Plant Sci. 169: 4. 746-752.
  16. Hoseininejad, S.M., Masoud sinaki, J., Biabani, A., and Abedini, M. 2015. Effects of drought stress and mycorrhizae fungi application on yield and some agronomical and physiological characteristicsof sunflower cultivars. Agron J. (Pajo. Saz). 110: 95-102. (In Persian)
  17. Hosseinzadeh, S.R., Salimi, A., and Ganjali, A. 2012. Effect of methanol on morphological characteristics of chickpea plant under drought stress. J Environ. Crop Sci. 4: 2. 139-150. (In Persian)
  18. Jacobs, B.C., and Pearson, C.J. 1991. Potential yield of maize determined by rate of growth and development of ears. Field Crops Res. 27: 281-298.
  19. Khripach, V.A., Zhabinskii, V.N., and Groot, A.E. 1998. Brassinosteroids:a new class of plant hormones. Academic press, United States of America. 460 p.
  20. Majdam, M. 2016. Effect of drought stress on physiological characteristics and yield of sunflower at different levels of nitrogen. J. Crop Prod. 9: 4. 121-136. (In Persian)
  21. Mahesh, K., Balaraju, P., Ramakrishna, B., and Rao, S.S. 2013. Effect of brassinosteroids on germination and seedling growth of radish (Raphanus sativus ) under PEG- 6000 induced water stress. Am J. Plant Sci. 4: 12. 2305-2313.
  22. Mandegar, S., Mojaddam, M., Soltanihovayzeh, M., and Shokuhfar, A.R. 2012. Effect of irrigation ending date on physiological growth parameters and yield of sunflower hybrids. Adv. Environ. Biol. 6: 1. 33-41.
  23. Manivannan, P., Jaleel, C.A., Sankar, B., Kishorekumer, A., Somasundaram, R., Lakshmanan, G.M.A., and Panneerselvam, R. 2015. Growth, biochemical and Surfaces, modification and proline metabolism in (Helianthus annus) as induced by drought stress. J. Plant Nutr. 59: 2. 141-149.
  24. Pahlavan, F., Galavi, M., Ramroudi, M., and Khumri, A., 2016. Effect of three types of fertilizers on oil percentage and osmotic regulators in Pursanfa medicinal plant under drought stress, 2nd International and 5th National Conference on Medicinal Plants and Sustainable Agriculture, Hamedan, https://civilica.com/doc/958947. (In Persian)
  25. Paquine, R., and Lechasseur. P. 1979. Observations surune methode dosage labrie dans lesde plantes. Can J. Bot. 57: 1851-1854.
  26. Pattangual, W., and Mador, M. 1999. Water deficit effects on raffinose family oligosaccharide metabolism in Plant Physiol. 121: 3. 998-993.
  27. Pirasteh-Anosheh, H., and Emam, Y. 2019. The role of plant growth regulators in enhancing crop yield under saline conditions: from theory to practice. Iranian J. Crop Sci. 21: 3. 188-209. (In Persian)
  28. Rabbani, J., and Imam, Y., 2011. Response of corn hybrid grain yield to drought stress at different growth stages. J. Agric. Hortic. Prod Process. 1: 2. 78-65. (In Persian)
  29. Ritchie, S.W., and Nguyen, H.T. 1990. Leaf water content and gas exchange parameters of two wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Sci. 30: 1. 105-111.
  30. Saeidi, M., and Abdoli, M. 2015. Effect of drought stress during grain filling on yield and itscomponents, gasexchange variables, and some physiological traits of wheat cultivars. J. Agric Sci. Technol. 17: 4. 885-898.
  31. Safdari, M. 2014. Effects of Gibberellin hormone on growth and yield of edible onion through seed treatment. M.Sc thesis. Faculty of Basic Sciences, Payame Noor University of Tehran Province, 153 p. (In Persian)
  32. Sengupta, K., Mitra, S., and Ray, M. 2009. Effect of brassinolide on growth and yield of summer green gram crop. J. Crop Weed. 7: 2. 152-154.
  33. Talaat, N.B., and Shawky, B.T. 2013. 24-Epibrassinolide alleviates salt-induced inhibition of productivity by increasing nutrients and compatible solutes accumulation and enhancing antioxidant system in wheat (Triticum aestivum). Acta Physiol. Plant. 35: 3. 729-740.
  34. Tavakoli, A., Ahmadi, A., and Alizadeh, E., 2009. A study of some physiological aspects of the yield in drought tolerant VS. susceptible wheat (Triticum aestivum) cultivars under post anthesis drought stress conditions . Ir J. field Crop Sci. 40: 197-211. (In Persian)
  35. Vriet, C., Russinova, E., and Reuzeau, C. 2012. Boosting crop yields with plant steroids. Plant Cell. 24: 3. 842-857.
  36. Yadollahi, P., Bagheri, A.A., Amiri, A., and Esmailzadeh, S. 2015. Effects of drought and foliar application on yield and photosynthetic pigments sunflower. J. Crop Physiol. 6: 2. 73-83. (In Persian)
  37. Yadollahi, P., Ashgaripour, M.A., Marvane, H., and Kheiri, N. 2017. The effects of drought stress on grain and oil yield of two cultivars of sunflower. J. Crop Sci. Res Arid Reg. 1: 1. 65-75. (In Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 639
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 460


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب