
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,646,055 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,246,183 |
بررسی روند متغیر های آب و هواشناختی حوضه هیرمند و تاثیر آن بر تخریب زمین در دشت سیستان | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
دوره 27، شماره 3، مرداد و شهریور 1399، صفحه 213-228 اصل مقاله (821.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2020.16535.3189 | ||
نویسندگان | ||
محمد رحیمی1؛ کامیار شکوهی رازی* 2؛ علی اصغر ذوالفقاری1 | ||
1گروه بیابان زدایی، دانشکده کویر شناسی ، دانشگاه سمنان، شهر سمنان | ||
2دانشگاه سمنان. ایران. سمنان. دانشجو | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: خشک شدن تالابهای بینالمللی هامون و توفانهای گردوغبار ایجادشده از بستر این تالابها در دو دهه اخیر بهعنوان یکی از مهمترین دغدغههای زیستمحیطی شرق کشور مطرح بوده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط بین متغیرهای هواشناختی دما، بارش و دبی آب ورودی رودخانه هیرمند با میزان تخریب زمین در بستر هامونها در یک بازده زمانی 21 ساله (1996-2016) انجامشده است. مواد و روشها: به این منظور دادههای هواشناختی دما و بارش در سه ایستگاه سینوپتیک قندهار، فراه و زابل اخذ و دادههای بارش TRMM و دادههای دمای ERA از طریق سایت مربوطه تهیه شد. بررسی تخریب زمین در بستر هامونها بر اساس مدل مدالوس و معیارهای پنجگانه فرسایش بادی، کیفیت خاک، کیفیت اقلیم، کیفیت مدیریت و پوشش گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت و میزان همبستگی دادههای دما، بارش و دبی با تخریب زمین تعیین شد. یافتهها: بررسیها نشان داد که دبی آب ورودی رودخانه هیرمند به بستر هامونها طی دوره بازده زمانی 21 ساله (1996-2016) روند نزولی داشته و کلاس تخریب زمین در طی مدت موردنظر در تمام واحدهای کاری از کلاس خطر متوسط به کلاس خطرخیلی شدید افزایشیافته است. همچنین میزان ضریب همبستگی دادههای دما با دبی آب ورودی و تخریب زمین به ترتیب 587/0- (سطح متوسط) و 735/0 (سطح قوی) بوده، درحالیکه همبستگی دبی با بارش با میزان 66/0 در سطح متوسط قرار داشته است. همبستگی بین متغیر بارش و دبی با تخریب زمین به ترتیب با مقادیر 90/0 و 84/0 در سطح قوی قرار گرفتند. نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد که تخریب زمین در بستر هامونها همبستگی مناسبی با تغییرات دما، بارش و دبی ورودی هیرمند دارد. میزان همبستگی محاسبهشده، نشاندهنده وجود یک ارتباط غیر همجهت بین تخریب زمین با دبی ورودی و میزان بارش است و در خصوص دما این همبستگی بهصورت همسو است. بین سالهای 1996 الی 2002 با افزایش مقدار دما، کاهش میزان بارشها و به طبع آن کاهش دبی ورودی رودخانه هیرمند به هامونها، میزان کلاس تخریب زمین افزایشیافته و در سطح خیلی شدید قرار میگیرد. در سال 2003 با کاهش میزان دما و افزایش میزان بارشها، مقدار دبی ورودی رودخانه هیرمند افزایشیافته و درنهایت شاهد کاهش شدت تخریب زمین در واحدهای کاری به سطح شدید و متوسط هستیم. در سال 2004 تا 2016 میزان بارشها در حوضه هیرمند با کاهش روبرو بوده که به دنبال آن مقدار دبی ورودی به تالابهای هامون با کاهش مجدد مواجه شده و شدت تخریب زمین در واحدهای کاری در سطح خیلی شدید قرار میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر اقلیم؛ تخریب زمین؛ مدالوس؛ سیستان؛ تالاب هامون | ||
مراجع | ||
1.Bakhshandehmehr, L., Soltani, S., and Sepehr, A. 2013. Assessment of present status of desertification and modifyingthe MEDALUS model in Segzi plainof Isfahan. J. Range Water. Manage.66: 1. 27-41. (In Persian)
2.Department of Environment of Islamic Republic of Iran. 2014. towards asolution for Iran’s drying wetlands; conclusions and recommendations. International technical round table on dry lands. Tehran. Pp: 11-15. (In Persian)
3.Ekhtesasi, M., and Sepehr, A. 2011. Methods and models of desertification assessment and mapping. Yazd University press, 286p. (In Persian)
4.Ettehad, E. 2010. Hydropolitics in Hirmand/Helmand International River Basin. Master’s Thesis. Swedish University of Agricultural Sciences. Uppsala. Pp: 30-35.
5.Janatian, N., Sadeghi, M., Sanaeinejad, H., Bakhshian, E., Farid, A., Hasheminia, M., and Ghazanfari, S. 2017. A statistical framework for estimating air datawith MODIS land surface temperature data. Inter. J. Climatol. 37: 3. 1181-1194. (In Persian)
6.Jehanzeb, M., Cheema, M., and Rajers, M. 2012. Local calibration of remotely sensed rainfall from the TRMM satellite for different periods and spatial scales in the Indus Basin. Inter. J. Rem. Sens. 33:8. 2603-2627. 7.Khosravi, M. 2009. Temporal andspatial analysis of the stability of the Hamoon lakes. J. Iran Water Resour. Res. 6: 3. 235-244. (In Persian)
8.Liu, Zh., Chiu, L., Teng, W., and Rui, H. 2003. Online inter comparison of TRMM and global gridded precipitation products. 17th Conference on Hydrology. Pp: 41-59.
9.Miri, M., Azizi, G., Mohammadi, H., and Rahimi, M. 2017. Evaluation statistically of temperature and precipitation datasets with observed data in Iran. Iran-Watershed Management Science & Engineering. 10: 35. 39-51. (In Persian)
10.Mosavi, R., and Marofi, S. 2017. Investigation of the hydrologic response of river flow to climate change (Case study: Dez Dam Basin). J. Water Soil Cons. 23: 6. 333-348. (In Persian)
11.Ownegh, M., Sargazi, H., and Barani, H. 2019. Investigation and ranking ofsocial driver’s factors of desertification in Sistan plain. J. Water Soil Cons.25: 6. 159-173. (In Persian)
12.Rajesh, K., Jyoti Das, A. 2014. Climate change and its impact on land degradation. J. Climatol. Weather Forecast 2: 1. 16-19.
13.Regional Water Company of Sistan and Baluchistan. 2016. Annual report Sistan 1995-2015. 6p. (In Persian)
14.Salighe, M., Khosravi, M., andPodineh, E. 2010. Effect of Hamoon lake surface changes on Sistan local climate. 4th International congress ofthe Islamic world Geographers. Sistanand Baluchistan University. Pp: 68-79.(In Persian)
15.Sharifikia, M. 2010. Monitoring water level changes in Hamoon Lake based on the temporal analysis of remote sensing imageries. Space planning and survey. 14: 3. 155-176. (In Persian)
16.Sistan-Baluchistan Regional Water Company. 2015. Report on the status of water resources in Sistan and Baluchistan province. Sistan & Baluchistan Regional Water Company Publications. 41p. (In Persian)
17.Sistan Water and Soil Resources Development Company. 2011. Sistan water resources study. 94p. (In Persian)
18.United Nation Development Program. 2014. Land degradation trend assessment and effects on Ecosystem services, Hableh-roud. 4p.
19.URL1: https://disc.gsfc.nasa.gov/. US National Aeronautics and Space Administration.
20.URL2: https://ecmwf.int/. European Center for Medium Term Weather forecast.
21.URL3: http://www.ncdc.noaa.gov/. US National Oceanic and Atmospheric Administration.
22.Wessels, K.J., Van den Bergh, F., and Scholes, R.J. 2012. Limits to detectability of land degradation by trend analysis of vegetation index data. J. Rem. Sens. Environ. 125: 10-22.
23.Yaghmaeian Mahabadi, N., Asadi,H., and Rezaei, S. 2017. Mappingand assessment of land degradationrisk using MEDALUS model in Siyahpoush catchment, Ardabil province. J. Water Soil Cons. 24: 1. 173-187.(In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |