
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,629,126 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,223,703 |
ارزیابی توصیفی نگرش مردم در خصوص اصلاح کاربری اراضی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز چهلچای استان گلستان) | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
دوره 27، شماره 2، خرداد و تیر 1399، صفحه 209-221 اصل مقاله (1.28 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2020.16345.3167 | ||
نویسندگان | ||
فرشته رحیمی1؛ علی نجفی نژاد* 1؛ واحدبردی شیخ1؛ آرش زارع گاریزی2 | ||
1دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
2عضو هیئت علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: اطلاع از نسبت کاربریهای اراضی و نحوه تغییرات آن درگذر زمان یکی از مهمترین موارد در برنامهریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربریها درگذر زمان میتوان نحوه تغییرات در آینده را پیشبینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه انجام داد. رویکرد مشارکت مردمی برای اصلاح کاربری اراضی بهمنظور جلوگیری از بهرهبرداری غیر اصولی از اراضی، از مهمترین ابزارهای کاربردی مدیریت بهینه منابع آب، خاک و گیاه میباشد. در این تحقیق به بررسی دیدگاه مردم در خصوص برنامهریزی اصلاح کاربری اراضی حوزه آبخیز چهلچای در استان گلستان پرداخته شد. مواد و روشها: در این تحقیق با استفاده از پیمایش میدانی، پرسشنامهای تهیه شد که روایی آن با کسب نظر اساتید و کارشناسان فن و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (87/0∝=) تأیید گردید. جامعه آماری موردمطالعه در این پژوهش شامل روستاییان ساکن حوزه آبخیز چهلچای است. مجموع جمعیت این حوزه آبخیز حدود 13.017 نفر است که از میان کل جامعه آماری تعداد 373 نفر بهصورت نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از تکنیک توصیفی در محیط نرمافزار SPSS استفاده گردید. در ابتدا عواملی که مانع اصلاح و بهینهسازی کاربری اراضی تحت مالکیت روستاییان و کشاورزان است شناسایی و امتیازدهی گردید. سپس عواملی که باعث افزایش پذیرش عملیات اصلاح و بهینهسازی کاربری اراضی زراعی توسط کشاورزان و روستاییان میشود، مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: مهمترین موانع اصلاح کاربری اراضی از نظر مردم، عدم تمکن مالی روستاییان، عدمحمایت بانکها و نهادههای دولتی، عدم آگاهی کشاورزان و ارزش پایین اراضی کشاورزی ازنظر تولید در واحد سطح میباشند. همچنین، مهمترین عوامل مؤثر بر افزایش پذیرش عملیات اصلاح کاربری اراضی شامل مشارکت دادن مردم در تدوین راهحلها و برنامهها، تضمین مالکیت اراضی تحت تصرف، ارائه مشوقهای مالی و معنوی، دسترسی راحت کشاورزان به مهندسان و کارشناسان و برگزاری کلاسها و دورههای آموزشی و ترویجی معرفی شدند. درنهایت با مقایسه پذیرش مردمی در مورد راهکارهای بهینهسازی کاربری اراضی نشان داده شد که روستاییان نسبت به گزینه کشت علوفه دائمی جهت بهینهسازی اراضی زراعی شیبدار و همچنین تبدیل اراضی زارعی شیبدار به باغات مثمر موافق هستند و در صورت اجرای عملیات و برنامه اصلاح کاربری اراضی روستاییان آمادگی کلی جهت اجرای برنامههای اصلاحی کاربری اراضی را دارند و در صورت تدوین برنامه بیش از سهچهارم اراضی خود را برای اجرای عملیات و برنامهها قرار خواهند داد. نتیجهگیری: طبق نتایج بهدستآمده، مهمترین اقدامی که قبل از اجرای برنامههای آبخیزداری در روستاها باید صورت گیرد افزایش آگاهی روستاییان ازاینگونه برنامهها و دخالت دادن آنها از مراحل اولیه اجرای برنامه است. درنتیجه پذیرش عمومی برنامههایی که مردم در آن مشارکت دارند بیشتر اسـت. | ||
کلیدواژهها | ||
بهینه سازی اراضی؛ پرسشنامه؛ برنامه ریزی اراضی؛ مشارکت مردم | ||
مراجع | ||
1.Ahmadpour, A., and Alavi, E. 2015. Identifying and Analyzing Effective Components in Land Use Change in Rural Agriculture (Case study: Sari County). 3: 5. 109-120. (In Persian)
2.Andersson, K., and Gibson, C.C. 2006. Decentralized governance and environmental change: Local institutional moderation of deforestation in Bolivia. J. Policy Anal. Manage. 26: 99-123.
3.Zarei, M., Azmodeh, A., Rahnama, H., and Amirnejad, H. 2010. Stakeholder approach towards watershed management projects carried out in the watershed dam Brnjstanyk, Proceedings of the Sixth National Conference on Science and Engineering and Fourth National Conference on Watershed Management and Erosion and Sediment, Tehran. 2: 63-76. (In Persian) 4.FAO. 2012. FAO Statistical Yearbook 2012. Rome: FAO.
5.Garcia-Ruiz, J.M. 2010. The effects of land uses on soil erosion in Spain: A review. Catena, 81: 1. 1-11.
6.Ghorbani, A., Kavyanpour, A., and Dabiri, R. 2015. The Effect of Socioeconomic Characteristics of Operators on Their Participation in Watershed Cooperatives (Case study: Water Reservoir Cooperative of Saghezchi Chay Watershed, Ardabil Province). Natural Ecosystems of Iran, 6: 3 .74-59. (In Persian) 7.Heydarian, P., Rangzan, K., Maleki, S., and Taghizadeh, A. 2014. Land use change detection using post classification comparison LandSat satellite images (Case study: land of Tehran). RS & GIS for Natural Resources. 4: 4. (In Persian)
8.Jakeman, A.J., Letcher, R.A., Rojanasoonthon, S., Cuddy, S., and Scott, A. 2005. A Knowledge for river basin management. Progress in Thailand. ACIAR Monograph, 118: 220.
9.Lambin, E.F., Geist, H.J., and Lepers, E. 2003. Dynamics of land-use and land-cover change in tropical regions. Annual Review of Environment and Resources, 28: 1. 205-241.
10.Management and Planning Organization of Golestan Province. 2004. A glimpse of the economic, social, and cultural situation in Golestan province. (In Persian) 11.Moghaddasi, N., Sheikh, V.B., and Najafinejad, A. 2015. Qualitative Evaluation of Watershed Management Projects Using Descriptive-Correlation Method, J. Water Soil Cons. 22: 2. 205-218. (In Persian)
12.Mohamadi, M., Mehrabi, A., Ghorbani, M., and Khorasani, M. 2014. Manpower Effecting Land Use Change in the Rural Areas (Case study: Alkleda and Siban Villages of Tonekabon Township). Geography, 1: 35. 279-298. (In Persian)
13.Motiee Langroudi, S., Rezvan, M., and Kateb Azgmi, Z. 2014. Investigating the Economic Effects of Land Use Change in Rural Areas (Case study: Licharaki Village Hasanrood Bandar Anzali). J. Rural Plan. Res. 1: 1-23. (In Persian)
14.Musavi Nejad, H., Habashi, H., Keani, F., Shetabi, Sh., and Abdi, Omid. 2017. Evaluation of Soil Erosion in Chehel Chay Watershed, Golestan Province Using Satellite Images of SPOT5, 2: 24. 79-86. (In Persian) 15.Reetz, S., and Brummer, W.H. 2011. Determinants of land-use change dynamics in the margins of protected forest areas: Evidens from Central Sulawesi. Indonesia, Conference on International Research on Food Security, Natural Resource Management and Rural Development Zurich, Switzerland, September, 726: 2016-49791.
16.Rezaee, R., Vadadi, A., and Mehrdost, Kh. 2012. Factors influencing villagers' participation in watershed projects Watershed Khmark (Case study: da Jalal Village). J. Rural Stud. 3: 1. 199-221. (In Persian)
17.Sheikh, V., and Mostafazadeh, R. 2011. The watershed project management guide. Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources Press, 430p. (In Persian)
18.Singleton, A., and Taylor, M. 1992. Common property, collective action and community. J. Theor. Pol. 4: 3. 309-324.
19.Suwanwerakamtorn, R., and Chanthaluecha, C. 2012. Correlation analysis of factors influencing changes in land use in the lower Songkhram river basin, the Northeast of Thailand. The 33th Asian Conference on Remote Sensing, Pattaya, Thailand. 47: 777-780. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328 |