
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,443 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,285 |
وراثت پذیری و هتروزیس برخی صفات مرتبط با ارزش غذایی و کیفیت فیزیکی دانه برنج | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 9، دوره 27، شماره 1، اردیبهشت 1399، صفحه 143-163 اصل مقاله (1.56 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2020.16002.2438 | ||
نویسندگان | ||
راویه حیدری1؛ نادعلی باقری* 2؛ نادعلی بابائیان جلودار3؛ حمید نجفی زرینی4 | ||
1دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
2استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران، | ||
3استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
4دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: برنج غذای اصلی مردم ایران و بسیاری از کشورهای جهان میباشد. با توجه به افزایش جمعیت و وجود محدودیتهای اقلیمی برای کشت ارقام زراعی مهم از جمله برنج، لازم است که تولید برنج و در کنار آن ارزش غذایی افزایش یابد. بهرهبرداری از هتروزیس به عنوان راهکاری برای افزایش بیشتر عملکرد و کیفیت دانه برنج میباشد. بنابراین، هدف از این مطالعه، بررسی ساختار ژنتیکی و تعیین هتروزیس صفات مورد مطالعه برای برنامههای اصلاحی و انتخاب ترکیبهای مناسب برای تولید برنج هیبرید میباشد. مواد و روشها: در این آزمایش از 24 هیبرید حاصل از تلاقی شش لاین در چهار تستر (که براساس برخی صفات مهم غذایی مورد دورگگیری قرار گرفته بودند) استفاده گردید. هیبریدها و والدین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار براساس پنج صفت ارزش غذایی (فعالیت آنتیاکسیدانی، محتوای فنل، عناصر آهن و روی و پروتئین) و هفت صفت کیفیت فیزیکی (درصد برنج سالم و خرد، راندمان تبدیل، درصد گچیبودن دانه، طول، عرض و شکل دانه) به همراه عملکرد براساس طرح تلاقی لاین × تستر مورد ارزیابی قرار گرفتند و اثرات ترکیبپذیری والدین و هیبریدها، وراثتپذیری عمومی و خصوصی و هتروزیس صفات برآورد گردید. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل لاین × تستر برای صفات معنیدار بود که این حاکی از وجود اثر غیرافزایشی ژن در کنترل صفات میباشد. با توجه به نتایج ترکیبپذیری عمومی، ارقام فجر و غریب به عنوان بهترین ترکیبشونده برای عملکرد و صفات ارزش غذایی شناخته شدند. اجزای واریانس ژنتیکی برای صفات مورد بررسی نشان از سهم بیشتر واریانس ترکیبپذیری خصوصی نسبت به واریانس ترکیبپذیری عمومی بود و این نشاندهنده اثر غیرافزایشی ژن در وراثتپذیری صفات است. در تحقیق حاضر، تمامی صفات وراثتپذیری عمومی بالا (بالای 95 درصد) و خصوصی پایین داشتند. بررسی پدیده هتروزیس در تلاقی مورد بررسی سهم واریانس غالبیت را در کنترل این صفات نشان داد. نتیجهگیری: نتایج حاصل از بررسی اجزای واریانس ژنتیکی و بررسی هتروزیس نشان از نقش غیر افزایشی ژن در کنترل صفات ارزش غذایی، فیزیکی و عملکرد میباشد. بنابراین، بهترین روش اصلاحی استفاده از هتروزیس و روش هیبریداسیون در این تحقیق میباشد. نتایج هتروزیس نشان داد که برای اصلاح همزمان صفاتی مثل آهن، روی و پروتئین به همراه افزایش درصد برنج سالم، راندمان تبدیل، طول دانه و عملکرد و کاهش درصد گچیبودن و درصد برنج خرد میتوان از تلاقیهای اوندا × سپیدرود، غریب × آمل2، فجر × آمل2، فجر × آبجیبوجی، اوندا × موسیطارم و اوندا × صدری استفاده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
اثر ژن؛ ارزش غذایی دانه؛ برنج هیبرید؛ عملکرد؛ هتروزیس | ||
مراجع | ||
1.Ahmadikhah, A. 2008. Estimation of heritability and heterosis of some agronomic traits and combiningability of rice lines using line ×tester method. Elec. J. Crop Prod.1: 2. 15-33. (In Persian)
2.Ajmera, S., Sudheer Kumar, S. and Ravindebabu, V. 2017. Evaluation of genetic variability, heritability and genetic advance for yield and yield components in rice genotypes. Int. J. Pure Appl Biosci. 5: 4. 909-915.
3.Aliabadi, E., Amiri, R. and Lotfi, M. 2012. Inheritance of traits affecting flavor in cucumber and introduction of the best index for flavor breeding. Seed Palt Improv. J. 28-1: 1. 1-15. (In Persian)
4.Allahgholipour, M., Rabiee, B., Hossieni, M., Dorosti, H. and Mohammadi, M. 2007. Study general and specific combining ability of traits in parental lines of hybrid rice. J. Agric. 9: 1. 1-13. (In Persian)
5.Arab Tajandarreh, E., Ismaili, A., Rezaei Nejad, A. and Karami, F. 2016. Assessment of genetic diversity and heritability of physiological and phenological characteristics of some strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) genotypes under climatic conditionsof Kurdistan, Iran. Plant Gen Res.3: 2. 43-58. (In Persian)
6.Bagheri, N. and Babaeian Jelodar, N. 2010. Heterosis and combining ability analysis for yield and related-yield traits in hybrid rice. Int. J. Biol.2: 2. 222-231.
7.Bagheri, N.A., Babaeian Jelodar, N.A. and Pasha, A. 2011. Heterosis and combining aability analysis for yield and related- yield traits in hybrid rice. J. Crop Breed. 3: 7. 11-26. (In Persian)
8.Baloch Zehi, A., Kiani, G. and Bagheri, N. 2016. Identification of Suitable Parents for Production of Hybrid Rice Varieties through Evaluation of Combining Ability and Heterosis. Agro. J. (Pajouhesh & Sazandegi). 108: 140-148. (In Persian)
9.Beikzadeh, H., Alavi Siney, S.M., Bayat, M. and Ezady, A.A. 2016. Estimation of Genetic Parameters of Effective Agronomical Traits on Yield in some of Iranian Rice Cultivar. Agro. J. (Pajouhesh & Sazandegi). 104: 73-78. (In Persian)
10.Bouis, H.E., Chassy, B.M. and Ochanda, J.O. 2003. Genetically Modified Food Crops and Their Contribution to Human Nutrition and Food Quality. Trends Food Sci. Technol. 14: 191-209.
11.Bradford, M.M. 1976. A Rapid and Sensitive Method for the Quantitation of Microgeram Quantities of Protein Utilizing the Principle of Protein Dye - Binding. Anal. Biochem. 72: 248-254.
12.Butsat, S. and Siriamornpun, S. 2010. Antioxidant Capacities and Phenolic Compounds of the Husk, Bran and Endosperm of Thai Rice. Food Chem. 119: 2. 606-613.
13.Deng, G.F., Xu, X.R., Zhang, Y., Li,D., Gan, R.Y. and Li, H.B. 2013. Phenolic Compounds and Bioactivities of Pigmented Rice. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 53: 3. 296-306.
14.Farsi, M. and Bagheri, A. 2009. Principal Plant Breeding. Mashhad Jahad Univ. Press, 368p. (In Persian)
15.Gholizadeh Ghara, A., Nematzadeh, G., Bagheri, N., Ebrahimi, A. and Oladi, M. 2012. Evaluation of General and Specific Combining Ability in Parental Lines of Hybrid Rice. Inte. J. Agric.2: 4. 455-460.
16.Ghorbanipour, A. and Rabiei, B. 2011. Genetic Analysis of Physical and Chemical Characteristics Associated with Grain Quality in Rice. IranianJ. Field Crop Sci. 42: 2. 339-347.(In Persian)
17.Goudia, B.D. and Hash, C.T. 2015. Breeding for High Grain Fe and Zn Levels in Cereals. Inte. J. Inno. Appl. Studies. 12: 2. 342.
18.Graham, R., Senadhira, D., Beebe, S., Iglesias, C. and Monasteriol, I. 1999. Breeding for Micronutrient Density in Edible Portions of Staple Food Crops: Conventional Approaches. Field Crop Res. 60: 57-80.
19.Hamze, H., Saba, J., Jabari, F., Nassiri, J. and Alavi Hosseini, M. 2009. Estimation of Components Variation, Genotypic and Phenotypic Correlation Coefficients of Grain Yield and its Component in Bread Wheat (Tritium aestivum L.) Under Rainfed Conditions. Env Stresses Agri. Sci. 2: 1. 29-38.(In Persian)
20.Heydari, R., Bagheri, N., Babaeian Jelodar, N. and Najafi Zarrini, H. 2017. Determination of Genetic Relationships of Some Rice Genotypes Based on Main Nutritional Traits. J Crop Breed. Accepted for Published. (In Persian)
21.Kempthorne, O. 1957. An Introduction to Genetic Statistics, John wily and Nordskog, Inc. London: Chapman and Hall. Ltd.
22.Lotfi, L., Salehi, F. and Bagheri Faradonbe, H.R. 2015. Investigation of Phenotypic and Genetic Diversity and Evaluation of Relationship among Agronomic Traits in Cold Tolerant Lines of Rice (oryza sativa). Appl field crops res (pajouhesh & sazandegi).28: 107. 159-166. (In Persian)
23.Rabiei, B. and Ali-Hossein Tayefeh, S. 2015. Evaluating of gene actions controlling grain cooking quality related traits in rice varieties. Cereal Res.5: 1. 17-31. (In Persian)
24.Ravindra Babu, V. 2013. Importance and advantages of rice Biofortification with Iron and Zinc. J. SAT. 11: 1-6.
25.Roy, D. 2000. Plant Breeding Analysis and Exploitation of Variation. Alpha Science International LTD. 701p.
26.Sadeghi, S.M., Samizadeh, H. and Allahgholipour, M. 2010. Evaluation Combining Rice of Lines and Cultivars Used Diallel Analysis. Iranian J. Field Crop Sci. 41: 1. 131-139. (In Persian)
27.Shao, Y.F. and Bao, J.S. 2015. Polyphenols in Whole Rice Grain: Genetic Diversity and Health Benefits. Food Chem. 180: 86-97.
28.Sharfi, P. and Eslami, A. 2012.Genetic Effects of some Nutrient Quality Traits in Rice. Seed Palt Improv. J. 28-1: 3. 445-461. (In Persian)
29.Sharifi, P. 2013. Genetic Analysis of Nutritional Quality Traits in Milled Kernels of Hybrid Rice based on the Additive-Dominance Model. J. Trop. Agri. Food Sci. 41: 193-203.
30.Shen, Y., Jin, L., Xiao, P., Lu, Y. and Bao, J. 2009. Total Phenolics, Flavonoids, Antioxidant Capacity in Rice Grain and their Relations toGrain Color, Size and Weight. J. Cereal Sci. 49: 1. 106-111.
31.Shi, G., Zhu, J., Yang, X., Yu, Y. and Wu, J. 1999. Genetic Analysis for Protein Content in Indica Rice. Euphytica. 107: 135-140.
32.Singh, R.K. and Singh, U.S. 2000. Aromatic Rices, India: Oxford and IBH publishing Co.
33.Slinkard, K. and Singleton, V.L. 1977. Total phenol analysis: automation and comparison with manual methods. Am. J. Enol. Vitic. 28: 1. 49-55.
34.Waling, I., Van Vark, W., Houba, V.J.G. and Van der lee, J.J. 1989. Soil and Plant Analysis, a Series of Syllabi. Part 7, plant analysis procedures. Wageningen Agriculture University. Netherland. 35.Won, J.G., Yoshida, T. and Uchimura, Y. 2002. Genetic Effects on Amylose and Protein Contents in the Crossed Rice Seeds. Plant Prod. Sci. 5: 1. 17-21.
36.Yazdani, A., Mobser, H.R., Niknejad, Y. and Kheyri, N. 2015. Effect of planting pattern and split application of nitrogen fertilizer on qualitative traits andgrain yield of rice (Oryza sativa L.)var. Koohsar in second cropping.J. Appl. Res. Plant Ecoph. 2: 1. 121-134. (In Persian)
37.Zaman, Q.U., Aslam, Z., Yaseen, M., Ihsan, M.Z., Khaliq, A., Fahad, S. and Naeem, M. 2018. Zinc biofortification in rice: Leveraging agriculture to moderate hidden hunger in developing countries. Arch. Agron. Soil Sci. 64: 2. 147-161. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 581 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 430 |