آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 631 |
| تعداد مقالات | 6,584 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,926,555 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,456,843 |
هجوم آب‌شور بر سیستم منابع آب دشت آذرشهر و ارزیابی اثرات آن در تأمین نیازهای 20 سال آینده | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 18، دوره 25، شماره 5، آذر و دی 1397، صفحه 305-313 اصل مقاله (582.99 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2019.13904.2864 | ||
| نویسندگان | ||
| سید عباس حسینی* 1؛ تقی مهدوی2؛ مجید خیاط خلقی3 | ||
| 1دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران،گروه عمران آب،تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه عمران آب ، تهران، ایران | ||
| 3استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، بخش منابع آب، دانشگاه تهران. | ||
| چکیده | ||
| چکیده سابقه و هدف : زمانی که سیستم منابع آب با مشکلات جدی و بحران مواجه می‌شود می‌بایست جهت حل اساسی مشکل ریشه‌های مسبب اصلی و تاریخچه شروع مشکلات مشخص گردد تا بتوان راه‌حل مؤثری ارائه کرد. اقدامات وقتی می‌توانند مؤثر باشند که به‌موقع صورت گیرند در غیر این صورت هزینه بالا و تأثیر کمتری خواهند داشت. در این مقاله تاریخ هجوم آب‌شور به سیستم منابع آب دشت آذرشهر با استفاده از تحلیل آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی شناسایی و علت مؤثر واقع نشدن اقدامات بحث شده است و درنهایت به ارزیابی اثرات آن در تأمین نیازهای 20 سال آینده در نرم‌افزار WEAP پرداخته‌شده است. مواد و روش‌ها: تغییرات وارده بر دستگاه‌ها معمولاً تدریجی است تا اینکه این اثرات کوچک جمع شده و از آستانه تحمل سیستم بالاتر رود.در این تحقیق با استفاده از داده‌های کیفیت آب زیرزمینی،تراز آب زیرزمینی دشت آذرشهر و همچنین تراز دریاچه ارومیه تاریخ پیشروی عمده و هجوم آب‌شور به آبخوان اواخر سال 1379 بعد از حدود 5 سال خشک‌سالی متوالی مشخص گردید. با استفاده از شبکه عصبی تغییرات منابع برای 20 سال آینده پیش‌بینی و با توجه به نیازها به ارزیابی اثرات تغییر در تأمین نیازهای 20 سال آینده در نرم‌افزار WEAP بر اساس سناریو سال آبی پرداخته‌شده است . یافته‌ها: در اثر 5 سال خشک‌سالی متوالی برداشت‌ها از آبخوان به‌سرعت افزایش‌یافته، و از انجاییکه هیچ اقدام سازه ای قابل‌توجه و علی‌الخصوص اقدامات غیر سازه‌ای (مؤلفه‌های حکمرانی خوب) از قبیل شفافیت (دسترسی کامل تمام گرودارن به داده‌های اطلاعاتی) و مشارکت تمام گرودارن در حل مشکل و نهایتاً پاسخگویی کافی در برابر عدم اقدامات مؤثر وجود نداشته، اثرات تجمعی این 5 سال خشک‌سالی موجب تغییر بزرگی در سیستم شده است.در اثر این تغییر، ظرفیت سیستم به‌شدت متأثر شده و امکان تأمین نیازهای آتی در دشت مقدور نخواهد بود و این موضوع پایداری اقتصادی و اجتماعی منطقه را به‌شدت تهدید می‌کند. نتیجه‌گیری:تغییر بزرگ وارده بر سیستم منابع آب آذرشهر پس از 5 سال خشک‌سالی متوالی در انتهای سال1379 بانفوذ گسترده آب‌شور از محدوده جزیره اسلامی به آبخوان رخ‌داده است.اقدامات سازه‌ای صورت گرفته به‌قدری کوچک بوده که نتوانسته اثر این تغییر واردشده بر سیستم را خنثی کند و در عمل تا سال1393 شوری آب زیرزمینی گسترش‌یافته است.اگر بخواهد سطح کشت سال آبی 1394-1395 در 20 سال آینده حفظ شود و مقدارسطح شور شده از سطح شور شده سال آبی 1394-1395فراتر نرود، در تأمین نیاز کشاورزی 16 تا 18میلیون مترمکعب کمبود خواهد بود. می‌توان با مدیریت تقاضای آب کشاورزی با اجرای طرح‌های تحت‌فشار و قطره‌ای به‌صورت پله‌ای (هر 5 سال 5%) این کمبود را به 13 میلیون مترمکعب در انتهای دوره 20 ساله و با کاهش سالیانه 1% از اراضی آبی زراعی در کنار مدیریت تقاضای آب کشاورزی این کمبود را در انتهای دوره 20 ساله به 10 میلیون مترمکعب کاهش داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "هجوم آب‌شور "؛ "سیستم منابع آب دشت آذرشهر"؛ "شبکه عصبی"؛ "GIS"؛ "WEAP" | ||
| مراجع | ||
|
1.Abhisheka, K., Singha, M.P., Ghoshb, S., and Anand, A. 2012. Weather forecasting model using Artificial Neural Network, Procedia Technology, 4: 311-318.
2.Alcamo, J., and Bennett, E.M. 2005. Millennium Ecosystem Assessment; Ecosystems and Human Well-being, Island Press, Washington, 155p.3.Dixon, B., and Uddameri, V. 2016. GIS and Geocomputation for Water Resource Science and Engineering. WILEY, American Geophysical Union, 568p.
4.East Azerbaijan Regional Water. 2010. Geophysical studies of Azarshahr Plain (In Persian)
5.East Azarbaijan Agricultural Jihad. 1996. Supplementary Report of Artificial Recharge TIMORLO-GOGAN Region (in Persian)
6.Gharajedaghi, J. 2011. System thinking; managing chaos and complexity, 3th ed., MK.
7.Muttiah, R., and Wurbs, R. 2002. Modeling the Impacts of Climate Change on Water Supply Reliabilities. Water International. 27: 3. 401-419.
8.McKee, T.B., Nolan, J., and Kleist, J. 1995. Drought monitoring with multiple time scales. Preprints, Ninth Conf. on Applied Climatology, Dallas, Pp: 233-236.
9.Sieber, J., Swartzand, C., and Huber-Lee, A. 2005. User guide for WEAP21. Stockholm Environment Institute and TELUS Institute, 173p.
10.United Nations Development Programme. 2013. User’s Guide on Assessing Water Governance. Denmark. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 382 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب