
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,605,393 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,198,743 |
بررسی دقت روش پویاییسیستم در شبیهسازی و بهینهسازی منحنیفرمان مخزن سد (مطالعه موردی: سد چغاخور) | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 5، دوره 25، شماره 5، آذر و دی 1397، صفحه 89-107 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2018.14526.2935 | ||
نویسندگان | ||
حامد نوذری* 1؛ مریم وفایی2 | ||
1گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی بوعلی سینا همدان، ایران | ||
2گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: افزایش تقاضای آب و منابع آب محدود در ﻣﻨﺎﻃﻖﺧﺸﻚ و ﻧﻴﻤﻪخشک، مدیریت و برنامه ریزی جهت استفاده بهینه از منابع آب را ضروری و لازم ساخته است. از سوی دیگر منابع آبسطحی در ایران سهم عمدهای در تأمین نیازآبی بخشهای مختلف شرب، کشاورزی و صنعت دارد. در همین راستا، مدیران جهت برنامهریزی منابع آب به خصوص مخازن سدها، نیاز به اتخاذ سیاستهای بهینه دارند. از اﯾﻦ رو ﺗﻼش ﻫﺎی زﯾﺎدی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﻫﺎی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی در ﺑﺨﺶ ﻣﺬﮐﻮر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ، روش ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از روﺷﻬﺎی ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و ﺑﺼﺮی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی اﺳﺖ. مدلهایی که با این روش نوشته می شوند ﺑﺎ ﺑﯿﻨﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﺑﺎزﺧﻮرد، ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮی از رﻓﺘﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻧﺎﯾﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ. اما Vensim یک ابزار مدل سازی بصری است که این امکان را می دهد تا بتوان مدل های سیستم های پویا را مفهوم سازی، شبیه سازی، تجزیه و تحلیل و بهینه سازی کرد. لذا در این تحقیق به منظور بهینه سازی منحنی فرمان عملکرد سد چغاخور از روشهای پویایی سیستم و الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر هوش تجمعی استفاده شد. در نهایت دقت عملکرد این روش ها مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روشها: منطقه موردمطالعه در نزدیکی شهر بروجن واقع گردیده است. سد چغاخور خاکی بوده و آب آن عمدتاً از طریق نزولات جوى و چشمهها تامین می شود. در این تحقیق نتایج با داده های ماهانه جمع آوری شده در یک دوره 10 ساله (1393-1383) از سد چغاخور مقایسه می شوند. روابط بین جریان ورودی، حجم ذخیره مخزن و میزان رهاسازی هر دوره تعیین و با استفاده از روش پویایی سیستم در محیط VENSIM و با استفاده از روش فراکاوشی pso در محیط MATLAB تعریف شدند. تابع هدف و محدودیت ها برای هر دو مدل یکسان می باشد. یافتهها: نتایج نشان داد مقدار ضریب تعیین که بیانگر همبستگی بین داده های شبیه سازی شده توسط روش پویایی سیستم و داده های مشاهده ای می باشد در حجم مخزن برابر 995/0 و برای میزان رهاسازی مخزن سد برابر با 991/0 میباشد. پس از بهینه سازی، اختلاف بین نیاز پایین دست و مقادیر رهاسازی شده کاهش یافت و باعث کاهش هدر رفت آب شد. میزان این اختلاف برای روش پویایی سیستم برابر با 78/11 میلیونمتر مکعب و برای روش PSO برابر با 82/18 میلیون مترمکعب بود. این در حالی است که در شرایط واقعی این اختلاف برابر با 68/25 میلیون مترمکعب بوده است. نتیجهگیری: در مجموع نتایج نشان داد که مدل پویایی سیتم نسبت به الگوریتم PSO از دقت بیشتری در بهینه سازی منحنی فرمان سد برخوردار است. | ||
کلیدواژهها | ||
بهینهسازی؛ منحنیفرمان سد؛ سدچغاخور؛ الگوریتم PSO؛ پویاییسیستم | ||
مراجع | ||
1.Anonymous. 2013. Estimated Environmental Need for Chaghakhor Wetland. Department of Environmental Protection, Chahar Mahal and Bakhtiari. Park of Science and Technology of Shahrekord. Pp: 1-47. (In Persian)
2.Anonymous. 2013. Technical Report of Hydrographic Operations and Mapping of Choghakhor Dam. P 1-11. Seafar Consulting Engineers, Iran, Sharkhord. (In Persian)
3.Birg, B. 2009. PSOt-a Particle Swarm Optimization Toolbox for use with Matlab. NCSU, MAE Dept, 163: 1. 372-387.
4.Farid-Hossini, AS.R., Garmaei, R., Hasheminia, M., and Hojjati, A. 2015. Calibration and validation of HEC-HMS model parameters with particle swarm optimization algorithm with single-objective approach. P 615-626. in Ferdowsi Water and Earth Magazine, Mashhad. (In Persian)
5.Hasanzadeh, E., Elshorbagy, A., Wheater, H., and Gober, P. 2014. Managing water in complex systems: An integrated water resources model for Saskatchewan. P 12-26. Environmental Modelling & Software, Canada.
6.Hojjati, A., Farid-Hosseini, A.R., Ghahreman, B., and Alizadeh, A. 2012. Comparison of Fractional Methods in Optimization of Multi-objective Systems of Water Resources (Case study: Stur and Pierre Dam in QezelOzanBasin). P 9-14, J. Water Environ. Engin. Iran, Mashhad. (In Persian) 7.Jahandide-Tehrani, M., Bozorg Hadad, O., and Marino, M.A. 2014. Power generation simulation of a hydropower reservoir system using system dynamics: Case study of karoon reservoir system. J. Ener. Engin. 140: 1-12.
8.Kadkhoda-Husseini, M., Shah Mohammadi, Sh., Mir-Abbas Najaf Abadi, R., and Nozari, H. 2015. Evaluation of allocation of Choghakhor Dam water resources using dynamic systems approach. The 9th National Conference on the Global Environment Day. Iran, University of Tehran. (In Persian)
9.Kadkhoda-Husseini, M., Shah Mohammadi, Sh., Mir-Abbas Najaf Abadi, R., and Nozari, H. 2015. Determination of Choghakhor dam performance in supplying lower requirements using VENSIM model. The second conference of new findings in environmental and agricultural ecosystems. Iran, University of Tehran. (In Persian)
10.Kadkhoda-Husseini, M., Shah Mohammadi, Sh., Mir-Abbas Najaf Abadi, R., and Nozari, H. 2017. Evaluation of different scenarios for allocating water resources of Choghakhor Dam using a dynamical system. J. Water. Manage. Sci. Engin. 36: 23-32. (In Persian)
11.Kadkhoda-Husseini, M., Shah Mohammadi, Sh., Mir-Abbas Najaf Abadi, R., and Nozari, H. 2013. Using Dynamic Systems Approach for Optimal Water Resources Allocation (Case study: Choghakhor Dam). Iran, Shahrekord, Prees, 169p. (In Persian)
12.Kotir, J.H., Smith, C., Brown, G., Marshall, N., and Johnstone, R. 2016. A system dynamics simulation model for sustainable water resources management and agricultural development in the Volta River Basin, Ghana. Science of the Total Environment, 573: 444-457.
13.Maftahgholaghi, M., and Zahiri, A. 2010. Extracting the dam control curve using GA and PSO algorithms in Golestan Dam. Master's thesis, Islamic Azad University, Tehran. Press, 150p. (In Persian)
14.Mahdiyani, M.R., Godarzi, M., Alipour, M.R., and Motihe, M. 2014. The Effect of Fine Function Adjustment on Improving the Genetic Algorithm for Optimization of Artificial Neutralization with Gas. Scientific Monthly- Promoting the Exploration and Production of Oil and Gas, Iran, Pp: 50-54. (In Persian)
15.Maier, H.R., Simpson, A.R., Zecchin, A.C., Foong, W.K., Phang, K.Y., Seah, H.Y., and Tan, C.L. 2003. Ant colony optimization for design of water distribution systems, J. Water Resour. Plan. Manage. 129: 3. 200-209.
16.Mehdi Pour, A., Bloorurizadeh, E., and Bozorg Hadad, A. 2008. Extracting the dosing tank control curve based on the PSO algorithm. 4th Civil Engineering Congress. University of Tehran, Ncce04-731. (In Persian)
17. Misaghi, A., Judge, K., Heran, B., and Hasheminia, S.M. 2015. Water resource modeling in the catchment area using system dynamics method, Case study: Neyshabour catchment area. FerdowsiUniversity of Science and Technology, Mashhad, Iran. March 2013, 37: 3. 94-83. (In Persian)
18.Moghaddam, A.R., Alizadeh, A., Farid-Hossini, A.R., Ziaie, A.N., and Fallahhouri, D. 2013. Application of modified algorithm to optimize particle swarm in design of water distribution systems. Irrigation and drainage of Iran, Ferdowsi University of Mashhad, Pp: 389-401. (In Persian)
19.Naseri, H.R., Ahmadi, S., and Salvatabar, A. 2010. Exploitation of water resources modeling coastal dam Urmia Shahrchay using softwere VENSIM. P 1-10, The 1nd Iranian national Conference on applied research in water resource. 16 and 17 November. Iran, Kermanshah. (In Persian)
20.Nassery, H.R., Adinehvand, R., Salavitabar, A., and Barati, R. 2017. Water Management Using System Dynamics Modeling in Semi-arid Regions. J. Civil Engin. 3: 9. 766-778.
21.Niazi, A., Prasher, S.O., Adamowski, J., and Gleeson, T. 2014. A system dynamics model to conserve arid region water resources through aquifer storage and recovery in conjunction with a dam. Water, 6: 8. 2300-2321.
22.Nozari, H., Heidari, M., and Azadi, S. 2013. Simulation of crop yields in different irrigation management systems using dynamic system analysis. J. Water Res. Agric. 27: 4. (In Persian)
23.Ruim, S.P., Naim, H., and Gaspar, M. 2001. Modelling water resources using vensim PLE. Mathematical models and methods in modem science.
24.Solatitabar, A. 2006. System Dynamic Model in Tehran Urban Water Management. PhD of Water Engineering, Science and ResearchCenter, Azad Islamic Universiy, Iran. Tehran. (In Persian)
25.Simonovic, S.P. 2002. World water dynamics: global modeling of water resources. J. Environ. Manage. 66: 3. 249-67. 26.Sterman, J.D. 2000. Business dynamics: Systems thinking and modeling for a complex world. McGraw- Hill Higher Education. Boston. 982p.
27.Wei, SH., Yong, H., Song, J., Abbaspour, K., and Xu Z. 2012. System dynamics simulation model for assessing socio-economic impacts of different levels of environmental flow allocation in the Weihe River Basin, China. Europ. J. Oper. Res. 221: 248-262.
28.Wei, T., Lou, I., Yang, Z., and Li, Y. 2016. A system dynamics urban water management model for Macau, China. J. Environ. Sci. 50: 117-126.
29.Winz, I. 2009. Challenging perspectives: An interdisciplinary exploration of urban stormwater management. PhD Thesis. School of environment. AucklandUniversity: New Zealand, 241p.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 479 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 876 |