
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,610,037 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,200,555 |
تأثیر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم گندم در دشت بیرجند | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 51-61 اصل مقاله (290.72 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2018.11961.1918 | ||
نویسندگان | ||
علی شهیدی* 1؛ زهرا میری2 | ||
1عضو هیات علمی- دانشگاه بیرجند | ||
2دانشجوی ارشد آبیاری و زهکشی- دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
کمبود آب و کاهش کیفی منابع آب و خاک در استان خراسان جنوبی (در شرق ایران) از علل عمده کاهش تولید هستند.برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی (طی دو دهه اخیر) پدیده اینتروژن (تداخل سفره آب شور در آب شیرین) در اکثر دشتهای خراسان جنوبی را بدنبال داشته، بطوری که روز به روز به حجم آبهای شور در دشتهای این منطقه اضافه میشود که این امر سبب کاهش تولید شده است. هدف این تحقیق بررسی اثرات شوری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و درصد پروتئین دو رقم گندم قدس و روشن، تعیین کارایی مصرف آب و نیز بررسی تأثیر تغییرات کیفی آب آبیاری بر شاخص اقتصادی کارایی مصرف آب و درآمد خالص، میباشد.آزمایش در قالب کرتهای خرد شده بصورت فاکتوریل با دو رقم گندم (قدس و روشن)، بعنوان کرتهای اصلی و سه سطح شوری آب آبیاری (S_3 و S_(2 ) و 〖 S〗_1 بترتیب معادل 4/1، 5/4 و dS/m 6/9) بعنوان کرتهای فرعی در سه تکرار و در دشت بیرجند، در سال زراعی 94-93 اجراء شد. رقم و افزایش تنش شوری، هر دو موجب کاهش عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک بطور معنیداری شده و تنها افزایش تنش شوری بود که اثر افزایشی بر درصد پروتئین دانه دو رقم داشت. در گندم رقم روشن، عملکرد دانه 26 درصد و درصد پروتئین دانه 5 درصد بیش از گندم رقم قدس گردید. با افزایش تنش شوری در کلیه تیمارها، کاهش نسبی کارایی مصرف آب (WUE) برای رقم قدس، بیش از رقم روشن بود. همچنین در بررسی اثرات شوری بر عملکرد دو رقم گندم، شاخص تولید نهایی (〖MP〗_ECW) و قدرمطلق شاخص ارزش تولید نهایی (〖VMP〗_ECW) نیز نشان دادند که با افزایش شوری آب آبیاری، گندم رقم قدس در مقایسه با گندم رقم روشن، آسیب پذیرتر است.علاوه بر نتایج گفته شده مشاهده شد که در سطوح ، درآمد خالص گندم رقم روشن 4/1 برابر و در سطح شوری ، درآمد خالص برای این رقم 2 برابر گندم رقم قدس گردید. با توجه به عملکرد بیشتر و درصد پروتئین دانه 26 و 5 درصدی در گندم رقم روشن نسبت به گندم رقم قدس، این رقم (از نظر کمّی و کیفی)، برای کاشت در شرایط تنش شوری، در منطقه، مناسبتر به نظر میرسد. با افزایش تنش شوری مقدار کارایی مصرف آب در گندم رقم روشن بیشتر شد. نتایج بررسی کارایی مصرف آب، همچنین نشان میدهد که اولاً درصدهای کاهش محصول تحت شرایط شوری برای رقم قدس بیش از رقم روشن بوده و ثانیاً برای هر دو رقم، وجود تنش شوری در محیط به دلیل اثر هر سطح در کاهش انرژی آزاد آب، در جذب آن توسط گیاه اختلال زیادی ایجاد نموده که در نهایت عملکرد را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهدهمچنین ارزیابی شاخصهای اقتصادی، عملکرد و درآمد حاصله دو رقم گندم نشان داد که، رقم روشن در برابر شوری نسبت به رقم قدس مقاومتر بوده و در سطوح شوری مختلف به میزان قابل توجهی درآمد خالص این رقم بیشتر است؛ لذا کشت گندم روشن با آب نامناسب منطقه مقرون بهصرفهتر خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
"تنش شوری"؛ "کارایی مصرف آب"؛ "پروتئین دانه"؛ "ارزیابی اقتصادی"؛ "خراسان جنوبی" | ||
مراجع | ||
1. Afyuni, D. 2002. Using water with different salinity for irrigation of wheat cultivars and varieties to evaluate the reaction, the first national conference to examine ways to deal with the water crisis. Zabol University. (In Persian) 2.Alizadeh, A. 2004. Related to soil and water Plants. University of Imam Reza, the fourth edition. (In Persian) 3.Fayyaz, F. 2007. The heritability of some morphological traits in some genotypes of wheat under drought conditions, J. Agric. Sci. Technol., 20(5): 46-35. (In Persian) 4.Francoins, L.E., Mass, E.V., Donovan, T.J., and Youngs, U.L. 1986. Effects of salinity on grain yield and quality, vegetative growth and germination of semi-dwarf and durum wheat, Agr. J., 78: 1053-1058. 5.Francoins, L.E., Donovan, T.J., Mass, E.V., and Rubenthaler, G.L. 1988. Effect of salinity on grain yield and quality, vegetative growth and germination of semi-dwarf and durum wheat, Agr. J., 80: 642-647. 6.Kiani, A., and et al. 1996. evaluation functions under salinity and drought reduced the wheat yield. soil water J., 20(1): 73- 82. 7.Kiani, A., and Kouchakzadeh, D. 2001. The administrative and management practices in agricultural water use, the first national conference examining ways of dealing with the water crisis. Zabol University. (In Persian) 8.Khosla, B.K., and Gupa, R.K. 1997. Response of wheat use from probability and drainage. Agric. Water Manag. J., 32: 285-291. 9.Mass, E.V., and Grieve, C.W. 1990. Spik and Leaf development in salt stressed wheat. Crop Sci., 30: 1309- 1313. 10.Mohager Milani, P. 2000. Feed Wheat in Saline Conditions in Qom. Balanced Nutrition Wheat Proceedings. Pp: 444- 429. (In Persian) 11.Noroozi, M. 1999. Brackish and saline water use for irrigation, the National Committee on Irrigation and Drainage, 26p. (In Persian) 12.Prasad A. 2000. Optimal irrigation planning under water scarcity, J. Irrig. Drain. Eng., 132: 3(228). 13.Yazdani, H. 1991. To determine the resistance of wheat cultivars to salinity. an annual research report, Department of Soil and Water. (In Persian) 14.Zamani, Gh.R. 2004. Study physiological aspects between wild oat and wheat under salt stress, Ph.D. thesis of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 522 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 640 |