
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,651,064 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,256,854 |
بررسی رابطه بین عملکرد و اجزای آن در ژنوتیپهای گشنیز بومی ایران | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 5، دوره 25، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 67-82 اصل مقاله (677.19 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2018.12974.2169 | ||
نویسندگان | ||
امیر قلی زاده؛ حمید دهقانی* ؛ مصطفی خدادادی | ||
دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: با توجه به اینکه گشنیز عمدتاً برای دانه کشت و کار میشود، واریتههایی که دارای عملکرد دانه بیشتر باشند، مطلوب هستند. از آنجایی که عملکرد یک صفت کمی پیچیده و به شدت تحت تأثیر محیط قرار میگیرد و معمولاً وراثتپذیری پایینی دارد، بنابراین بررسی رابطه بین عملکرد و اجزای آن، راندمان برنامههای اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود میبخشد. این مطالعه با هدف بررسی تحلیل همبستگی بین عملکرد و اجزاء آن و استفاده از تحلیل مسیر ترتیبی و برآودهای وراثتپذیری در شناسایی صفات موثر در اصلاح ژنوتیپهای گشنیز انجام شد. مواد و روشها: مواد گیاهی شامل 36 ژنوتیپ نتاج حاصل از تلاقیهای دیآلل 6 ژنوتیپ گشنیز در نسلهای F1 و F2 در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات فنولوژیکی، موفولوژیکی و عملکرد و اجزای عملکرد شامل روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، روز تا برداشت، تعداد برگ، تعداد شاخه در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چتر بارور در گیاه، تعداد دانه در گیاه، وزن هزار دانه، وزن دانه در گیاه (عملکرد دانه) و شاخص کلروفیل مورد اندازهگیری قرار گرفتند. تجزیه دیآلل به روش گریفینگ، تجزیه همبستگی، تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه مسیر ترتیبی انجام گرفت. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس ژنتیکی حاکی از معنیدار بودن میانگین مربعات ترکیبپذیری عمومی و خصوصی برای تمامی صفات مورد بررسی بود که نشاندهنده اهمیت اثرات افزایشی و غیر افزایشی ژنها در کنترل این صفات بود. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین صفات تعداد چتر بارور (**67/0(r= و وزن هزار دانه (**66/0(r= با وزن دانه در گیاه بود. بر اساس مقادیر تورم واریانس و بزرگی اثرات مستقیم، صفات تعداد چتر بارور، تعداد روز تا گلدهی، وزن هزار دانه و تعداد دانه به عنوان متغیرهای رتبه اول انتخاب و 86 درصد از تغییرات وزن دانه در گیاه را توجیه کردند. آزمون t که با استفاده از مقادیر اشتباه معیار بدست آمد حاکی از معنیدار بودن تمامی اثرات مستقیم بود. بیشترین اثر مستقیم مثبت بر روی وزن دانه مربوط به تعداد چتر بارور (45/0) و بیشترین اثر غیر مستقیم مربوط به تعداد چتر بارور از طریق وزن هزار دانه (40/0) بود. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که سه صفت تعداد چتر بارور، وزن هزار دانه و تعداد دانه با توجه به همبستگی و اثر مستقیم مثبت معنیدار با وزن دانه در گیاه و داشتن کنترل ژنتیکی افزایشی و وراثتپذیری خصوصی بالا، میتوانند بعنوان شاخصهای مناسب در برنامههای اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپهای با وزن دانه در گیاه بالا در نسلهای مختلف گشنیز در مزرعه مورد استفاده قرار گیرند. همچنین با توجه به همبستگی و اثر مستقیم منفی معنیدار صفت تعداد روز تا گلدهی با وزن دانه در گیاه و داشتن کنترل ژنتیکی افزایشی و وراثتپذیری خصوصی بالا میتوان صفت زودرسی را به عنوان یک شاخص انتخاب در جهت اصلاح ارقام مختلف گشنیز در نظر گرفت. واژههای کلیدی: تجزیه ضرایب مسیر ترتیبی، رگرسیون گام به گام، گشنیز، همبستگی. | ||
کلیدواژهها | ||
رگرسیون گام به گام؛ تجزیه ضرایب مسیر ترتیبی؛ گشنیز؛ همبستگی | ||
مراجع | ||
1.Abbaszadeh, B., Assareh, M.H., Ardakani, M.R., Paknejad, F., Layegh-Haghighi, M. and Meshkizadeh, S. 2011. Sequential path analysis of effective characters on shoot yield and essential oil percentage of Camphorosma monspeliaca L. Iran. J. Med. Arom. Plant. 28: 523-533. (In Persian) 2.AMOS. 2010. AMOS 19. Users Guied. Chicago, IL, USA. 3.Bahraminejad, A., Mohammadi-Nejad, G.H. and Khadir, M. 2011. Genetic diversity evaluation of Cumin (Cuminum cyminum L.) based on phenotypic traits. Aust J. Crop Sci. 5: 301-307. 4.Burt, S. 2004. Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods-a review. Int. J. Food Microbiol. 94: 223-253. 5.Chithra, V. and Leelamma, S. 2000. Coriandrum sativum effect on lipid metabolism in 1, 2-dimethyl hydrazine induced colon cancer. J. Ethnopharmacol. 71: 457-463. 6.Cockram, J., Jones, H., Leigh, F.J., Osullivan, D., Powell, W., Laurie, D.A. and Greenland, A.J. 2007. Control of flowering time in temperate cereals: genes, domestication and sustainable productivity. J. Exp. Bot. 58: 1231-1244. 7.Dyulgerov, N. and Dyulgerova, B. 2013. Variation of yield components in coriander (Coriandrum Sativum L.). Agr. Sci. Tech. 5: 2. 160-163. 8.Efron, B. and Tibshirani, R. 1993. An introduction to the bootstrap. Chapman and Hall, London, 430p. 9.Falconer, D.S. 2002. Introduction to quantitative genetics. Ronald Press, New York, 725p. 10.Falconer, D.S., Mackay, T.F.C. and Frankham, R. 1996. Introduction to quantitative genetics (4th edn). Trends Genet. 12: 280. 11.Gallagher, A., Flatt, P., Duffy, G. and Abdel-Wahab, Y. 2003. The effects of traditional antidiabetic plants on in vitro glucose diffusion. Nutr. Res. 23: 413-424. 12.Golparvar, A.R. and Ghasemi-Pirbalouti, A. 2011. Genetic improvement of essential oil percentage and dry flower yield using indirect selection in German chamomile (Matricaria chamomilla L.). J. Herb. Drug. 1: 33-40. (In Persian) 13.Griffing, B. 1956. A generalized treatment of the use of diallel crosses in quantitative inheritance. Heredity. 10: 31-50. 14.Kalb, T.J. and Davis, D.W. 1984. Evaluation of combining ability, heterosis and genetic variance for yield, maturity and plant characteristics in bush muskmelon. J. Am. Soc. Hort. Sci. 109: 416-419. 15.Karimi-Afshar, A., Baghizadeh, A. and Mohammadi-Nejad, G.H. 2016. Evaluation of relationships between morphological traits and grain yield in Cumin (Cuminum cyminum L.) under normal and drought conditions. J. Crop Breed. 8: 160-165. (In Persian) 16.Khodadadi, M., Dehghani, H., Jalali-Javaran, M., Rashidi-Monfared, S. and Christopher, J.T. 2016. Numerical and graphical assessment of relationships between traits of the Iranian Coriandrum sativum L. core collection by considering genotype × irrigation interaction. Sci. Hort. 200: 73-82. 17.Khodadadi, M., Dehghani, H., Javaran, M.J. and Christopher, J.T. 2016. Seed yield, fatty and essential oils content genetics in coriander. Ind. Crop. Prod. 94: 72-81. 18.Loss, S.P. and Siddique, K. 1994. Morphological and physiological traits associated with wheat yield increases in Mediterranean environments. Adv. Agron. 52: 229-276. 19.Mohammadi, R., Dehghani, H., Karimzadeh, G., Dane, F. and Akrami, M. 2014. Study on relationships between yield and its components in Iranian cantaloupe genotypes. Iran. J. Hort. Sci. 45: 1-10. (In Persian) 20.Mohammadi, S., Prasanna, B. and Singh, N. 2003. Sequential path model for determining interrelationships among grain yield and related characters in maize. Crop Sci. 43: 1690-1697. 21.Mohsenzadeh-Golfazani, M., Aalami, A., Samizadeh, H.A., Shoaei-Daylami, M. and Talesh-Sasani, S. 2012. Study of relationship between yield and yield components in tobacco genotype using path analysis method. J. Crop Breed. 4: 26-40. (In Persian) 22.Motzo, R. and Giunta, F. 2007. The effect of breeding on the phenology of Italian durum wheat: from landraces to modern cultivars. Eur. J. Agron. 26: 462-470. 23.Pirzad, A., Alyari, H., Shakiba, M.R., Zehtab-Salmasi, S. and Mohammadi, A. 2006. Essential oil content and composition of german Chamomile (Matricaria chamomilla L.) at different irrigation regimes. J. Agron. 5: 3. 451-455. 24.Sefidkon, F., Abbasi, K., Jamzad, Z. and Ahmadi, S. 2007. The effect of distillation methods and stage of plant growth on the essential oil content and composition of Satureja rechingeri Jamzad. Food Chem. 100: 1054-1058. 25.SPSS, I. 2010. SPSS 19. Users Guied. Chicago, IL., USA. 26.Wangensteen, H., Samuelsen, A.B. and Malterud, K.E. 2004. Antioxidant activity in extracts from coriander. Food Chem. 88: 293-297. 27.Williams, W., Demment, M. and Jones, M. 1990. A concise table for path analysis statistics. Agron. J. 82: 1022-1024. 28.Wright, S. 1921. Correlation and causation. J. Agri. Res. 20: 557-585. 29.Zehtab-Salmasi, S., Ghasemi-Golezani, K. and Moghbeli, S. 2006. Effect of sowing date and limited irrigation on the seed yield and quality of dill (Anethum graveolens L.). Turk. J. Agric. For. 30: 1-6. 30.Zhang, Y., Kang, M.S. and Lamkey, K.R. 2005. Diallel-SAS05: a comprehensive program for griffing's and gardner-eberhart analyses. Agron. J. 97: 1097-1106. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 659 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 692 |