
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,628,220 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,222,968 |
تأثیر مقادیر گوناگون آبیاری بر ویژگیهای آناتومی چوب و بیومتری الیافِ دو گونهی برتر صنوبر | ||
پژوهشهای علوم و فناوری چوب و جنگل | ||
مقاله 10، دوره 25، شماره 2، شهریور 1397، صفحه 153-164 اصل مقاله (682.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2018.15169.1754 | ||
نویسندگان | ||
رضا اولادی* 1؛ لیلا حیدری2؛ رضا باقری3؛ کامبیز پورطهماسی4 | ||
1دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
2گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه تهران | ||
3کارشناس ارشد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران | ||
4دانشگاه تهران - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی - گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: کمبود چوب خام، یکی از بزرگترین دشواریهای صنعت چوب و کاغذ کشور است. با توجه به وضع قوانین محدود کنندهی قطع درختان جنگلی، توجه بیشتر به پرورش چوب بهعنوان شیوهای جایگزین برای تامین مواد اولیهی صنایع، ضروری بهنظر میرسد. از سوی دیگر، محدودیت منابع آبی در کشور و نیاز قابل ملاحظهی صنوبرکاری به منابع آبی باعث شده که معرفی گونهها یا ارقامی از صنوبر که ضمن تولید و بازدهی مناسب، نیاز آبی کمتری داشته و از بردباری بهتری برخوردار باشند، مورد توجه قرارگیرد. با این حال، در پژوهشهای اینچنینی، تمرکز تنها بر زندهمانی و یا حجم تولید بوده و کیفیت چوب مورد توجه قرار نگرفته است. در یکی از این پژوهشها که در ایستگاه تحقیقاتی البرز (وابسته به موسسهی تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) انجام شده، چندین کلن/گونهی مختلف صنوبر به مدت بیش از شش سال تحت رژیمهای مختلف آبیاری (4روزه ، 8 روزه و 12روزه) قرارگرفتهاند و نتایج حاصله نشان داد که زندهمانی و رشد قطری و طولی صنوبرها در دو تیمار 4 و 8 روزه تفاوت معنیداری وجود ندارد. با این حال، تاثیر احتمالی این دو بازهی آبیاری بر کیفیت چوب نانشاخته بود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی تاثیر میزان آبیاری 4 روزه و 8 روزه بر ویژگیهای آناتومی چوب و بیومتری الیافِ دو گونهی برتر صنوبر میباشد. علاوه براین، این پژوهش تلاش دارد از منظر کیفیت چوب، رژیم آبیاری بهینه را برای دو گونهی صنوبر معرفی نموده و از نظر فیزیولوژی ارتباط بین آبیاری و کیفیت چوب را تفسیر نماید. مواد و روشها: برای انجام پژوهش، با مشورت مجری طرح در ایستگاه تحقیقاتی البرز، دو گونهی برتر صنوبر (اورامریکن و تبریزی) و از هر رژیم آبیاری، سه درخت برای بررسی انتخاب شدند. با استفاده از مته رویش سنج، مغزیهایی از پوست تا مغزِ هر درخت استخراج شده و در آزمایشگاه، ویژگیهای آناتومی چوب و الیاف پنج حلقهی آخر نمونهها شامل پهنایحلقهی رویشی، اندازه و طول آوندها، طول، قطر و ضخامت دیوارهی فیبرها اندازهگیری شدند. یافتهها و نتیجهگیری: نتایج نشان دادند که اثر مستقلِ طول دورهی آبیاری بر روی پهنای حلقهی رویش، طول و پهنای آوند و ضخامت دیوارهی فیبر معنیدار بوده ولی رژیم آبیاری روی طول و پهنای فیبر اثر معنیداری نگذاشته است. در مورد هر دو گونه، افزایش بازهی آبیاری از 4 روز به 8 روز باعث کاهش سرعت رشد و در نتیجه کاهش پهنای حلقه رویش شد. نوع گونه نیز روی شدت کاهش رشد موثر بود؛ بهنحوی که گونهی تبریزی حساسیت کمتری نسبت به رژیم آبیاری نشان داد و کاهش بازهی آبیاری در آن تاثیر اندکی روی کاهش پهنای حلقه رویش گذاشت. درمجموع میتوان نتیجهگیری کرد که در مورد گونهی اورامریکن، اگر ویژگیهای آناتومی چوب مدنظر باشد آبیاری 8 روزه تفاوت چندانی با آبیاری 4 روزه ندارد و حتی درمورد برخی ویژگیها (مانند طول الیاف)، آبیاری 8 روزه نتیجه بهتری نیز حاصل آورده است. بنابراین برای صرفهجویی در مصرف آب، آبیاری 8 روزه به جای آبیاری 4 روزه توصیه میشود. در مورد گونهی تبریزی هم این گزاره کمابیش صادق است؛ چراکه بهنظرنمیرسد کاهش طول الیاف این گونه به حدی باشد که افزایش 4 روزهی بازهی آبیاری را توجیه کند. همچنین در این پژوهش نشان داده شد که رشد قطری و طول الیاف صنوبر (بهعنوان دو ویژگی مهم کاربردی) متأثر از مؤلفههای متفاوتی بوده و با مدیریت درست و شناخت مؤلفههای تاثیرگذار، میتوان همزمان سرعت رشد و طول الیاف را در این گونه افزایش داد. | ||
کلیدواژهها | ||
صنوبر؛ آبیاری؛ طول الیاف؛ پهنای حلقه رویش؛ ویژگیهای آوندی | ||
مراجع | ||
1. Ali, H.M., Alamri, S.A., Siddiqui, M.H., Al-Khaishany, M.Y., Al-Qutami, M.A., and Alakeel, K.A. 2017. Performance of growth and nutrient content in Melia azedarach l. under wastewater irrigation. Fresenius Environmental Bulletin., 26: 7.4645-4649. 2. Al-Mefarrej, H.A. 2013. Growth characteristics and some wood quality of Tamarix aphylla seedlings irrigated with primary treated wastewater under drought stress. Asian Journal of Plant Sciences., 12: 109-118. 3. Araújo, W.L., Fernie, A.R., and Nunes-Nesi, A. 2011. Control of stomatal aperture: A renaissance of the old guard. Plant Signal Behavior., 6: 1305–1311. 4. Arnold, D.H., and Mauseth, J.D. 1999. Effects of environmental factors on development of wood. American Journal of Botany., 86(3): 367-371. 5. Bagheri, R., Ghasemi, R., Calagari, M., and Merrikh, F. 2012. Effect of different irrigation intervals on superior poplar clones yield. Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 20: 3.357-369. (In Persian) 6. Bannan, M.W. 1967. Anticlinical divisions and cell length in conifer cambium. Forest Product Journal., 17: 6.63-69. 7. Bréda, N., Huc, R., Granier, A., and Dreyer, E. 2006. Temperate forest trees and stands under severe drought: a review of ecophysiological responses, adaptation processes and long-term consequences. Annals of Forest Science., 63: 625–644. 8. Carlquist, S. 2013. Comparative wood anatomy: systematic, ecological, and evolutionary aspects of dicotyledon wood. Springer Science and Business Media, Berlin, 448p. 9. Daneshvar, H.A., and Modirrahmati, A.R. 2008. Comparison of height, diameter and wood production of 14 Poplar clones in Esfahan province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 16: 1.49-60. (In Persian) 10. Efhami, D., and Saraeyan, A.R. 2009. Evaluation of anatomical and physical properties of juvenile/mature wood of Populus alba and Populus × euramericana. Iranian Journal of Wood and Paper Science Research., 24(1): 134-147. (In Persian) 11. Efhamisisi, D., Karimi, A.N., Pourtahmasi, K., and Taghiyari, H.R. 2012. The effects of agroforestry practices on fiber attributes in Populus nigra var. betulifolia. Trees., 26(2): 435- 441. 12. February, E.C., Stock, W.D., Bond, W.J., and Le Roux, D.J. 1995. Relationships between water availability and selected vessel characteristics in Eucalyptus grandis and two hybrids. IAWA J., 16: 3.269-276. 13. Franklin, G.L. 1945. Preparation of thin sections of synthetic resins and wood-resin composites, and a new macerating method for wood. Nature., 155: 3924.51. 14. Garavillon-Tournayre, M., Gousset-Dupont, A., Gautier, F., Benoit, P., Conchon, P., Souchal, R., and Fumanal, B. 2018. Integrated drought responses of black poplar: how important is phenotypic plasticity? Physiologia Plantarum., 163(1): 30-44. 15. Goodarzi, G.R., Modir-Rahmati, A.R., and Ahmadloo, F. 2013. Investigation on adaptability of open crown poplar clones in Markazi province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 21: 2.256-267. (In Persian) 16. Isenberg, I.H. 1981. Pulpwoods of the United States and Canada. Vol 11 - Hardwoods 3rd edn. The Institute of Paper Chemistry, Appleton, 168p. 17. Lundgren, C. 2004. Cell wall thickness and tangential and radial cell diameter of fertilized and irrigated Norway spruce. Silva Fennica. 38: 1.95-106. 18. Marron, N., Delay, D., Petit, J.M., Dreyer, E., Kahlem, G., Delmotte, F.M., and Brignolas, F. 2002. Physiological traits of two Populus× euramericana clones, Luisa Avanzo and Dorskamp, during a water stress and re-watering cycle. Tree Physiology. 22(12): 849-858. 19. Marron, N., Dreyer, E., Boudouresque, E., Delay, D., Petit, J. M., Delmotte, F. M., and Brignolas, F. 2003. Impact of successive drought and re-watering cycles on growth and specific leaf area of two Populus× canadensis (Moench) clones,‘Dorskamp’and ‘Luisa_Avanzo’. Tree physiology. 23(18): 1225-1235. 20. Ohshima, J., Yokota, S., Yoshizawa, N., and Ona, T. 2011. Feasibility study of quality plantation pulpwood breeding on fibre length, vessel element length and their ratio sought by within-tree variations in Eucalyptus trees. Forestry Studies. 54: 1.37-47. 21. Rasoli Garmarodi, A., Resalati, H., Rafiee, F., and Mahdavi Feizabadi, S. 2006. Investigation on variations trend of fiber dimensions of diameter growth in Populus euramericana (Dode) for papermaking. Bulletin of Khazar Agricultural and Natural Resources Sciences. 13(1): 30-43. (In Persian) 22. Rongjun, Z., Chunli, Y., Xianbao, C., Jianxiong, L., Benhua, F., & Yurong, W. (2014). Anatomical, Chemical and Mechanical Properties of Fast-Growing Populus× Euramericana cv.‘74/76’. IAWA Journal, 35(2), 158-169 23. Saeidi, Z., and Azadfar, D. 2009. Effect of hydromorphy and drought stresses on net photosynthesis rate and viability for three poplar species. Journal of Wood and Forest Science and Technology. 16(3): 93-106. (In Persian) 24. Tyree, M. T., and Sperry, J. S. 1988. Do woody plants operate near the point of catastrophic xylem dysfunction caused by dynamic water stress?: answers from a model. Plant physiology. 88(3): 574-580. 25. Tyree, M.T., and Zimmermann, M.H. 2002. Xylem structure and the ascent of sap. 2nd edn. Springer, Berlin, 283p. 26. Zobel, B.J., and van Buijtenen, J.P. 1989. Wood variation: its causes and control. Springer, Berlin, 363p. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 590 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 475 |