آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,746,460 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,291 |
روند فرونشست گردو غبار اتمسفری و ارتباط آن با برخی عوامل اقلیمی و مکانی در شهرستان جوانرود | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 7، دوره 24، شماره 6، بهمن و اسفند 1396، صفحه 123-140 اصل مقاله (869 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2018.11874.2635 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشاد قادری* 1؛ مهین کرمی2؛ پرویز شکاری3؛ اعظم جعفری4 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد- گروه علوم و مهندسی خاک- دانشگاه رازی | ||
| 2استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه رازی | ||
| 3استادیارگروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه رازی | ||
| 4استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| چکیده | ||
| پدیده گرد و غبار به عنوان رویدادی اقلیمی در همه شرایط آب‌وهوایی رخ می‌دهد، اما به عنوان پدیده‌ی بارز مناطق خشک و نیمه‌خشک، سبب اخلال در فعالیت‌ها و زیرساخت‌های جوامع انسانی مانند کشاورزی، حمل‌و‌نقل و صنایع می‌گردد. در بعضی از مناطق جهان، به ویژه خاورمیانه، طوفان گردوخاک از پدیده‌هایی است که فراوانی رخداد بالایی دارد. در دهه‌ی گذشته، رخداد طوفان‌های گردوخاک پی‌در‌پی در این منطقه رو به فزونی نهاده تا آنجا که در ماه‌های سرد و پر بارش این منطقه نیز مشاهده می‌شود. مطالعه‌های صورت گرفته روی طوفان‌های گرد و غبار در ایران نشان می‌دهد که در کنار عوامل طبیعی به‌وجود‌آورنده توده ریزگردی عوامل محیطی بسیاری نیز در بروز این پدیده و پایداری و تداوم طولانی‌مدت آن دخالت دارند. هدف از این پژوهش بررسی روند فرونشست گردوخاک اتمسفری در یک دوره زمانی یک ساله و ارتباط آن با برخی عوامل اقلیمی و مکانی در شهرستان جوانرود بود. این مطالعه در محدوده‌ای به مساحت حدود 5500 هکتار در سطح شهرستان جوانرود از توابع استان کرمانشاه انجام گرفت. فرایند نمونه‌برداری به صورت تصادفی در 35 نقطه در سطح شهرستان و با پراکنش مکانی مناسب از اول مرداد ماه سال 1394 تا آخر خرداد ماه سال 1395 صورت پذیرفت. از مجموع 35 نقطه نمونه‌برداری شده، 21 نقطه در سطح شهر و 14 نقطه در مناطق روستایی واقع بود. پس از پایان هر فصل، نمونه‌های گردوخاک جمع‌آوری شده و نرخ فرونشست گردوخاک از تقسیم جرم گردوخاک بر سطح تله در طول دوره نمونه-برداری محاسبه گردید. ارتباط میان میزان فرونشست گردوخاک با ویژگی‌های اقلیمی از جمله سرعت باد غالب، جهت باد، میانگین رطوبت، میزان بارندگی، میانگین دما و ویژگی‌های مکانی از جمله فاصله نقاط نمونه‌برداری با مرز غربی کشور (با توجه به اینکه ورود ریزگردها بیشتر از مرز غربی و از کشور عراق است) و ارتفاع نقاط از سطح دریا، برای دوره زمانی مورد مطالعه با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی میانگین نرخ فرونشست گردوخاک در منطقه مورد مطالعه 38/0 گرم بر مترمربع در روز (1376 کیلوگرم بر هکتار در سال) بود. در بُعد زمانی، فصل بهار با میانگین 47/0 گرم بر مترمربع در روز بیشترین میزان فرونشست و فصل تابستان (شامل ماه های مرداد و شهریور) با میانگین 26/0 گرم بر مترمربع در روز کمترین مقدار را به خود اختصاص داده بود. در بُعد مکانی، نقاط روستایی در فصل زمستان با میانگین 52/0 گرم بر مترمربع در روز بیشترین میزان فرونشست و نقاط شهری در فصل تابستان با میانگین 23/0 گرم بر مترمربع در روز کمترین نرخ فرونشست را در بازه‌ی زمانی مورد مطالعه داشتند. نتایج مطالعه نشان داد میزان فرونشست گردوخاک در منطقه مورد مطالعه بسیار بیشتر از حدود مجاز تعریف شده در برخی نقاط جهان بود. میزان فرونشست گردوخاک در نقاط روستایی و نزدیک به مرز غربی کشور با عراق بیش از نقاط شهری بود و با افزایش ارتفاع از سطح دریا کاهش یافت. فرونشست گردوخاک با جهت و سرعت باد همبستگی مثبت و معنی‌دار (به ترتیب در سطوح 1 و 5 درصد) و با میانگین رطوبت و میزان بارندگی همبستگی منفی داشت. به نظر می‌رسد اختلاف مقادیر فرونشست بین نقاط نمونه‌برداری شده، ناشی از اثر غبارهای محلی، ارتفاع نقاط از سطح دریا، فاصله نقاط از مرز کشور با عراق، ارتفاع سکوهای نمونه‌برداری (در مناطق روستایی به دلیل ارتفاع کمتر پشت‌بام‌ها ظروف نمونه‌گیری ارتفاع کمتری نسبت‌به سطح زمین داشتند) و همچنین نزدیکی به زمین‌های کشاورزی و مراتع بدون پوشش بوده باشد. مقادیر بالای فرونشست گردوخاک اتمسفری در منطقه و رابطه آن با برخی عوامل اقلیمی احتمالاً به دلیل اثرپذیری همزمان منطقه مورد مطالعه از رخدادهای محلی و منطقه‌ای طوفان‌های گردوخاک (ناشی از رخداد طوفان‌های گردوخاک در کشورهای همسایه و انتقال آن به منطقه) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نرخ فرونشست؛ گرد و غبار؛ ارتفاع از سطح دریا؛ عوامل اقلیمی؛ جوانرود | ||
| مراجع | ||
|
1.Abdeveis, S., Zakeri, M., Neierirad, V., and Zohrabi, N. 2010. Study on effect of reduced precipitation on the frequency of dust phenomenon in Khuzestan province. First International Congress of the dust phenomenon and deal with its harmful effects. Ahvaz, Iran, 26-28 February. (In Persian) 2.Ahmadi Doabi, Sh., Karami, M., and Afyuni, M. 2016. Regional-scale fluxes of zinc, copper and nickel into and out of the agricultural soils of the Kermanshah province in western Iran. Environ. Monit. Assess. 188: 4. 1-18. 3.Avila, A., Alarcon, M., and Queralt, M.I. 1997. Thechemical composition of dust transported in red rainsits contribution to the biogeochemical cycle of a HolmOak Forest in Catalonia (Spain). Atmos. Environ. 32: 2. 179-191. 4.Azizi, Gh., Miri, M., and Nabavi, S.A. 2012. Tracking the dust phenomenon in the western half of Iran. J. Geogr. Studies Arid Zones. 2: 7. 63-81. (In Persian) 5.Cao, Z., Yang, Y., Lu, J., and Zhang, C. 2011. Atmospheric particle characterization, distribution, and deposition in Xian, Shaanxi Province, Central China. Environ. Pollut. 159: 577-584. 6.Eslami, A., Atafar, Z., Pirsaheb, M., and Asadi, F. 2013. The trend of the concentration of suspended particles (PM10) and determining the air quality index from 2005 to 2013 in Kermanshah. J. Health Feild. 2: 1. 19-28. (In Persian) 7.Falah, M., Vafaie, A., Kheirkhah, M., and Ahmadi, F. 2014. Synoptic monitoring and analysis of the dust phenomenon using Remote Sensing and GIS (Case Study: Dust June 18, 2012). J. Geogr. Inf. Stud. 23: 69-80. (In Persian) 8.Fengjin, X., Zhou, C., and liao, Y. 2008. Dust storms evolution in Taklimakan Desertand its correlation with climatic parameters. J. Geogr. Sci. 18: 514-425. 9.Groll, M., Opp, C., and Aslanov, I. 2013. Spatial and temporal distribution of the dust deposition in Central Asia–results from a long term monitoring program. Aeol. Res. 9: 49-62. 10.Hojati, S., Khademi, H., Cano, A.F., and Landi, A. 2012. Characteristics of dust deposited along a Transect between Central Iran and the Zagros Mountains. Catena. 88: 27-36. 11.Jafari, F., and Khademi, H. 2013. Evaluation of atmospheric dust subsidence in the city of Kerman. J. Soil Water Sci. 18: 207-216. (In Persian) 12.Karimdoost, Sh., and Ardebili, L. 2009. Study the dust phenomenon and its environmental impacts. The Fourteenth Congress of the Geological Society of Iran and the twenty-eighth Symposium of Geosciences, Urmia University, Urmia, Iran, 27-25 September. (In Persian) 13.Karimi, M., and Shokoohi, K. 2010. Interaction atmospheric circulation and land cover in the mechanism of the formation and spread of summer dust storms in the Middle East (July 1388 Storm dust). J. Physiography. 78: 113-130. (In Persian) 14.Krolak, E. 2000. Heavy metals in falling dust in Eastern Mazowieckie Province. J. Environ. Stud. 9: 517-522. 15.Marx, S.K., and McGowan, H.A. 2005. Dust transportation and deposition in a super humid environment, westcoast, south Island, New Zealand. Catena. 59: 147-171. 16.Mehrabi, Sh., Soltani, S., and Jafari, R. 2015. The relationship between climatic parameters and the occurrence of dust (Case study: Khuzestan). J. Soil Water Sci. 7: 69-80. (In Persian) 17.Nazari, Z., Khorasani, N.A., Feiznia, S., and Karami, M. 2013. Investigation of temporal variations of PM10 concentration and influence of meteorological parameters on it during 2005-2010. J. Natur. Environ. 66: 101-111. (In Persian) 18.Nowroozi, S., and Khademi, H. 2015. Spatial and temporal distribution of dust deposition rates in Isfahan population and its relationship with climate parameters. J. Soil Water Sci. 72: 149-161. (In Persian) 19.O’Hara, S.L., Clarke, M.L., and Elatrash, M.S. 2000. Field measurements of desert dust deposition in Libya. Atmos. Environ. 40: 3881-3897. 20.Rezaie, A., Rezaie, M., and Sayadi, M.H. 2012. Qualitative and quantitative study of air pollution and its relation to climate factors in Birjand in 1391. J. Commun. Health. 7: 4. 62-65. (In Persian) 21.Shahsavani, A. 2011. Process analysis of dustentering to Iran with an emphasis on Khuzestan province. Hakim Res. J. 15: 3.192-202. (In Persian) 22.Ta, W., Xiao, H., Qu, J., Xiao, Z., Yang, G., Wang, T., and Zhang, X. 2004. Measurements of dust deposition in Gansu Province, China, 1986-2000. Geomorphology. 57: 41-51. 23.Zangane, M. 2013. Climatology of dust storms in Iran. J. Appl. Climatol. 1: 1. 1-12. (In Persian) 24.Zheng, Y.M., Chen, T.B., and He, J.Z. 2008. Multivariate geostatistical analysis of heavy metals in top soils from Beijing, China. J. Soil Sediment. 8: 1. 51-58. 25.Zolfaghari, H., and Abedzade, H. 2005. Synoptic analysis of dust systems in the West of Iran. J. Geograph. Dev. 3: 6. 173-188. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 638 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,101 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب