
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,619,317 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,210,162 |
بررسی ویژگیهای بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعهی موردی؛ شهرستان لردگان) | ||
پژوهشهای علوم و فناوری چوب و جنگل | ||
مقاله 12، دوره 24، شماره 3، آذر 1396، صفحه 171-182 اصل مقاله (604.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2017.13170.1676 | ||
نویسندگان | ||
صدیقه سعیدی1؛ محسن بهمنی* 2؛ فرهاد کول3؛ یعقوب ایرانمنش4؛ مژگان عباسی2 | ||
1دانشجوی کازشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد | ||
2عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد | ||
3عضو هیأت علمی گروه صنایع چوب و کاغذ دانشگاه زابل | ||
4استادیار مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی چهارمحال و بختیاری | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: ویژگیهای بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب گونههای مختلف درختی عوامل مهمی جهت تعیین، شناخت و کاربرد آنها می باشد. گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) از خانواده Fagacea، مهمترین و فراوانترین گونه درختی جنگلهای زاگرس در استانهای غرب و جنوب غربی کشور میباشد که ویژگیهای بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب آن تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این تحقیق، برخی از خصوصیات ذکر شده چوب درخت بلوط ایرانی از شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری اندازهگیری شد. این خصوصیات شامل ویژگیهای بیومتری الیاف مانند طول الیاف، قطرالیاف و ضخامت دیواره سلولی، ویژگیهای فیزیکی مانند جرم ویژه و همکشیدگی و واکشیدگی حجمی و ویژگیهای شیمیایی مانند مقدار سلولز، لیگنین و مواد استخراجی بودند. با اندازهگیری و بررسی این ویژگیها میتوان اطلاعات ارزشمندی در زمینه عناصر سلولی و ارتباط آن با دوام طبیعی این گونه به دست آورد. مواد و روشها: این پژوهش در جنگلهای روستای آتشگاه در 55 کیلومتری جنوب غربی شهرستان لردگان انجام شد. شهرستان لردگان یکی از مهمترین رویشگاههای جنگلی استان چهار محال و بختیاری است. در این مطالعه تعداد سه اصله درخت سالم با قطر تقریبی 35 سانتی متر برای تعیین ویژگیهای بیومتری (طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره و ضخامت الیاف)، فیزیکی (جرم ویژه، همکشیدگی و واکشیدگی حجمی) و شیمیایی (میزان سلولز، میزان لیگنین، میزان مواد استخراجی و میزان خاکستر) انتخاب و قطع شد. از هر درخت سه دیسک از قطر برابر سینه تهیه و سپس نمونههای چوبی در جهت شعاعی درخت از مغز به سمت پوست بریده و خواص مورد نظر اندازهگیری شد. جداسازی الیاف با استفاده از روش فرانکلین انجام شد. برای اندازهگیری چگالی از استاندارد ISO-3131 استفاده شد. اندازهگیری میزان سلولز موجود در چوب بر اساس درصد ماده خشک چوبی و مطابق با استاندارد T264-om-88 آییننامه TAPPIلیگنین بر اساس استاندارد T-222-6m-88آییننامه TAPPI مواد استخراجی بر اساس استاندارد ASTM شماره D1107-84 انجام گردید. یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین کلی طول الیاف، قطر کلی الیاف، قطر حفره و ضخامت دیواره الیاف در جهت شعاعی به ترتیب 67/967، 14/17، 67/3 و 41/6 میکرون میباشد. همچنین نتایج نشان داد که جرم ویژه خشک و پایه این چوب برابر با g/cm3 10/0±00/1 و g/cm3 11/0±91/0 و میزان همکشیدگی و واکشیدگی حجمی به ترتیب 12/10 و 29/11 درصد است. بررسی خصوصیات شیمیایی نشان داد که مقدار سلولز، لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر برون چوب و درون چوب درخت بلوط ایرانی به ترتیب 37، 25، 1.19، 3.13، 41، 23، 2.6 و 3.56 درصد می باشد. نتیجهگیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که روند تغییرات ویژگیهای بیومتری و فیزیکی از محدوده مغز به سمت پوست در جهت شعاعی صعودی میباشد. از سوی دیگر، با توجه نتایج به دست آمده، الیاف چوب بلوط ایرانی با طول متوسط 97/0 میلیمتر در گروه الیاف متوسط قرار میگیرد. آنالیز شیمیایی نشان داد که مقادیر سلولز، مواد استخراجی و خاکستر درون چوب در مقایسه با برون چوب بیشتر می باشد. بین مقدار سلولز چوب درون و چوب برون در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار مشاهده نشد. با توجه به جرم ویژه اندازه گیری شده (g/cm30/1) چوب بلوط ایرانی جزء چوبهای سنگین محسوب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
چوب بلوط ایرانی؛ ویژگیهای بیومتری؛ خواص فیریکی؛ خواص شیمیایی | ||
مراجع | ||
1. Azizi, A. 1990. Comparison of Mechanical Properties of Oak Wood in Lowe and Nowshahr Forests. M.Sc. Thesis, Tehran University. (In Persian) 2. Bakhshi, R., Kiaei, M., and Mousavi, S.M.S. 2012. Wood Properties Variation along Radial Position in Quercus castaneaefolia. Middle-East Journal of Scientific Research., 11: 4. 511- 516. 3. Dehmardeh ghaleno, M. 2011. Investigation on Physical, Mechanical, Chemical and Biometrical Properties of E. Camaldulensis Wood from Sistan Region. J. of Wood and Forest Science and Technology. 18: 3.157-170. (In Persian) 4. Efhami sisi, D., and Saraeyan, A.R. 2009. Evaluation of Anatomical and Physical Properties of Juvenile/Mature Wood of Populus alba and Populus × euramericana. Iranian Journal of wood and Paper Science Research. 24: 1.134-147. (In Persian) 5. Franklin, G.L. 1954. A rapid method for softening wood for microtome sectioning, Tropical woods. 88: 35-36. 6. Ghadery, I., Hassanzad navroodi, I., and Torkaman, J. 2013. Effect of Altitude on Annual Diameter Growth of Quercus libani Oliv in Kurdistan Province. Journal of plant researches (Iranian Journal of Biology). 26: 4.434-443. (In Persian) 7. Hejazi, R. 1978. The principle of wood description. Marvi, Tehran University, Tehran. (In Persian) 8. Hemmasi, A.H., Soodmand, R., Varshoie, A., and Bazyar, B. 2006. Study of Height Effect on Ovendry Specific Gravity and Biometrical Ratios in Iranian Beech tree Wood from Siahkal Forest. Journal of Agricultural Sciences. 12: 4.913-922. (In Persian) 9. Hoseinzadeh, A., and Sheikholeslami, M. 1984. Investigation of Density Variation of 10 Hardwood Species in Aslam region. Publication 28, Research institute of Forests and Rangeland publication. (In Persian) 10. IAWA Committee, 1989. IAWA list of microscopic features for hardwood identification by an IAWA Committee. E.A. Wheeler, P. Baas and P.E. Gasson (eds.) IAWA Bull. n.s. 10: 3.219-332. 11. Ikonen, V.P., Peltola, H., Wilhelmsson, L., Kilpeläinen, A., Väisänen, H., Nuutinen, T., and Kellomäki, S. 2008. Modelling the distribution of wood properties along the stems of Scots pine (Pinus sylvestris L.) and Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) as affected by silvicultural management. Forest Ecology and management. 1356-1371. 12. Krutul, D. 1988. Content and degree of arrangement of cellulose in oak wood according to the location in the tree stem. Annals of Warsaw Agricultural University. Forestry and Wood Technology. 38: 39-46. 13. Lashkarbolouki, E., and Parsapajouh, D. 2005. A Study of Anatomical Characteristics, Fiber Biometry and Some Other Physical Properties of One of the Most Important Clones of Poplar (Populus deltoides 77.51) in Gilan. Iranian J. Natural Res., 58: 1.195-207. (In Persian) 14. Lundgren, C. 2004. Microfibril angle and density patterns of fertilized and irrigated Norway spruce. Silva Fennica., 38: 1.107-117. 15. Roque, R.M., and Fo, M.T. 2007. Wood density and fiber dimensions of Gmelina arborea in fast growth trees in Costa Rica: relation to the growth rate. Forest Systems, 16: 3, 267-276. 16. Oliva, AG., Baonza Merino, V., Fernández-Golfín Seco, JI., Conde García, M., and Hermoso Prieto, E. 2006. Effect of growth conditions on wood density of Spanish Pinus nigra. Wood Science and Technology. 40: 190-204. 17. Parsapajouh, D. 1994. Wood technology. Tehran University. Press, 404p. (In Persian) 18. Pourbabaei, H., Cheraghi, R., and Ebrahimi, S.S. 2015. The Study of Woody Species Structure and Diversity in the Persian Oak (Quercus brantii Lindl.) Site, Dashtak, Yasouj, Western Iran. Journal of Zagros Forests Researches., 2: 1.1-17. (In Persian) 19. Ramazani, Sh., Talaeipour, M., Aliabadi, M., Tabeei, A., and Bazyar, B. 2013. Investigation of the anatomical, biometry and chemical characteristics of juvenile and mature poplar (Populus alba) wood. Iranian Journal of wood and Paper Science Research., 28: 1.182-193. (in Persian) 20. Sabeti, H. 1994. Forests, Trees and shrubs. Yazd University. Press, 810p. (In Persian) 21. Suleman, Th., and Alnajar, Lh. 1989. Oak Wood fiber dimensional variation as a basic indication for pulping purpose. Secand pacific Regional Wood Anatomy conference. 22. Talebi, M., Sagheb Talebi, Kh., and Jahanbazi, H. 2006. Site demands and some quantitative and qualitative characteristics of Persian Oak (Quercus brantii Lindl.) in chaharmahal and Bakhtiari Province (western Iran). Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 14: 1.67- 79. (in Persian) 23. Varshoie tabrizie, A., Parsa pajouh, D., and Shekholeslami, A. 2006. The effects of site conditions on wood biometric coefficients in Iranian beech (Fagus Forestry and Wood Technology). Journal of Agricultural Sciences., 12: 3.677-684. (In Persian) 24. Zhang, L., Deng, X., Lei, X., Xiang, W., Peng, C., Lei, P., and Yan, W. 2012. Determining stem biomass of Pinus massoniana L. through variations in basic density. Forestry An International Journal of Forest Research. 85: 601-609. 25. Zobel, B., and Van Buijtenen, J.P. 1989. Wood variation: Its causes and control. Springer- Verlag, Berlin, Germany, 363p. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,415 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,060 |