آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,746,480 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,298 |
مکان یابی ایجاد تالاب های رودخانه ای در حوزه های آبخیز (مطالعه موردی: رودخانه تجن- استان خراسان رضوی) | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 1، دوره 24، شماره 4، مهر 1396، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.9 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2017.10889.2529 | ||
| نویسندگان | ||
| محبوبه حاجی بیگلو* 1؛ واحدبردی شیخ2 | ||
| 1دانشکده شیلات و محیط زیست، مرتع و آبخیزداری گرگان | ||
| 2گروه آبخیزداری دانشکده مرتع و آبخیزداری و محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: تالاب های رودخانه ای محیط های آبی هستند که در اراضی پست حاشیه رودخانه ها واقع شده و در مواقع سیلابی از آب پر می شوند و یا این که توسط سفره آب زیرزمینی تغذیه می گردند. به منظور شناسایی و مکان یابی مناطق مستعد تالاب باید ویژگی های هیدرولوژیکی شامل فیزیوگرافی حوزه آبخیز، حجم و تغییرات زمانی (فصلی) آبدهی رودخانه ها و تغییرات سطح آب زیرزمینی مطالعه شود. افزایش روزافزون جمعیت و نیاز مبرم به حفاظت، احیاء و گسترش محیط های طبیعی و با ارزش چون تالاب ها، برای تأمین نیازهای زیست محیطی بشر در راستای توسعه پایدار آن به شدت احساس می شود. هدف این پژوهش بررسی بهره مندی از ظرفیت های موجود بیولوژیکی رودخانه در راستای احیای تالاب های رودخانه ای می باشد تا از این طریق بتوان در راستای بهبود شرایط بیولوژیکی و اکولوژیکی تالاب های کشور گام برداشت. مواد و روش ها: در این تحقیق رودخانه تجن واقع در محدوده شهرستان سرخس از لحاظ وجود آثار پوشش درختی در کنار بستر رودخانه، وجود ظرفیت های ویژه طبیعت گردی، ظرفیت های ویژه پرنده نگری، مرفولوژی مناسب رودخانه، سیل گیری اراضی سیلابدشتی حاشیه رودخانه، پتانسیل منطقه به منظور مکان یابی ایجاد تالاب شناسایی گردید. ایجاد تالاب در رودخانه تجن با ذخیره سازی بارش های جوی و رواناب های حاصل از آن نقش مهمی در کاهش سیلاب های مخرب دارد. لذا کلیه مؤلفه های تأثیرگذار در تعیین حریم محدوده تالاب پیشنهادی شامل ویژگی های زمین ریخت شناسی و زمین شناسی، هیدرولوژیکی، هیدرودینامیکی، اقتصادی، اجتماعی و توسعه ای حوزه آبخیز رودخانه تجن مورد مطالعه قرار گرفت. در بازدید انجام شده از منطقه براساس شرایط حاکم از لحاظ تنوع زیستی، گونه ای، اکولوژیکی، هیدرولوژیکی و هیدرولیکی، چهار موقعیت مکانی مناسب ایجاد تالاب های رودخانه ای در در درون حوزه آبخیز تعیین گردید. سپس به منظور بررسی خصوصیات ریخت شناسی و هیدرولیکی آن، مقطع عرضی مربوط به هریک از این موقعیت ها به دقت پیمایش و اندازه گیری شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که در دو موقعیت از چهار موقعیت مورد بررسی که در محدوده جنگل جهان بانی سرخس قرار دارند براساس مطالعات هیدرولیک جریان و ریخت شناسی رودخانه، بدلیل سرعت کم جریان آب و عریض بودن رودخانه در این بازه ها ، می توان عملیات احیاء پوشش گیاهی و تالاب را اجرایی نمود. بررسی آبدهی ماهانه در چندین سال اخیر در ایستگاه هیدرومتری پل‌خاتون- کشف‌رود نشان می‌دهد آبدهی رودخانه تجن به ویژه در ماه‌های گرم سال صفر و یا نزدیک صفر است؛ بنابراین برای تأمین آب تالاب پیشنهادی، بیشتر باید به سیلاب‌ها و آورد سالیانه زیرحوزه‌های بالادست و حجم سیلاب آن‌ها تکیه کرد. نتیجه گیری: میزان آورد سالیانه رودخانه در محل یکی از تالاب های پیشنهادی محدوده جنگل جهانبانی 9/125 میلیون مترمکعب برآورد گردید. این سایت از نظر اکوتوریسم و وجود تنوع بالای پرندگان در منطقه می تواند با توسعه فعالیت های گردشگری در منطقه از جهات مختلف مورد بهره برداری قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تالاب رودخانه ای؛ سیلابدشت؛ مرفولوژی رودخانه؛ مکان یابی؛ هیدرولیک جریان | ||
| مراجع | ||
|
1.Astani, S. 2007. Habitat conservation and management of wetland ecosystems in its assessment of pollution (Case study: Anzali wetland). Second National Conference on Applied Research in Water Resources Iran, Zanjan, Pp: 37-46. 2.Astani, S., and Khodabakhsh, N. 2012. Zoning of Gavkhooni international wetland tourism climate by TCI and the use of GIS software. National conference on canvas desert, tourism and environmental arts, Pp: 15-24. 3.Behroozi Rad, B. 2007. Issues and problems of Iranian Wetlands and indicators of ecosystem management. 3th national conference on environmental problems in Iran and improvement solutions, Zanjan, Pp: 59-68. 4.Ebrahimi, H., and Kardovani, P. 2015. Study climate change in Anzali international wetland by the use Man-Kandal method, wetland ecobiology J. 6: 12. 59-72. 5.Elmberg, J., Nummi, M., Poeysae, H., and Sjoeberg, K. 1994. Relationships between species number, lake size and resource diversity in assemblesay of breeding water fowl. J. Biogeography. 21: 75-84. 6.Essavi, V., and Rezaee Chianeh, A. 2015. Analysis of the impact of drought and land use changes and land cover on Sulduz wetlands. Ecobiol. Wetland J. 6: 19. 91-101. 7.Haller, S. 2006. Managing Industrial Risk-having a Tasted and Proven System to Prevent and Assess Risk. Hazardous Mater. J. 130: 58-63. 8.Mostafavi, M., and Hossein Ahari, A. 2015. College of Management and Planning Organization Publication No. 534. Study Guide of determination beaches, lakes, wetlands and estuaries. 9.Najafi, A., and Vatan Fada, G. 2010. Environmental challenges in shared water Case study Hamoon international wetland (Iran and Afghanestan). 8th Conference on Hydraulics, Iran. 10.Pastor, I., Navarro-Pedreno, J., Gomez, I., and Koch, M. 2010. Detecting drought induced environmental changes in a Mediterranean wetland by remote sensing. Appl. Geography J. 30: 254-262. 11.Piri, H. 2011. Estimates of Hamoon wetland environmental water requirement. Wetland J. 2: 6. 57-69. 12.Piri, H., and Ansari, H. 2014. Evaluation of sistan plain drought and its impact on Hamoon international wetland. Wetland J. 4: 15. 63-74. 13.Rahimi Baloochi, L., and Malek Mohammadi, B. 2014. Asessment of Shadegan Wetlands International environmental risk assessment based on performance indicators of ecological. Environ. Stud. J. 39: 1. 101-112. 14.Ramazani, B., and Farahi, S. 2011. Zoning daily precipitation amounts and number of days with precipitation in Anzali wetland basin. Wetland J. 1: 4. 11-20. 15.Tharme, R.E., and King, J.M. 1998. Development of the Building Block Methodology for Instream Flow Assessment and Supporting Research on the Effects of the Different Magnitude Flows on Riverine Ecosystems. Water Research Commission Report No. 576. 16.William, J., and John, W. 2006. Restoration of wetlands in the Mississippi- Ohio- Missouri (MOM) River Basin: Experience and needed research. Ecol. Engin. J. 26: 1. 55-69. 17.Zhao, H., Cui, B., Zhang, H., Fan, X., Zhang, Z., and Lei, X. 2010. A landscape approach for wetland change detection (1979-2009) in the Pearl River Estuary. Proc. Environ. Sci. J. 2: 1265-1278. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 914 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,475 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب