
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,619,380 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,210,286 |
مقایسهی نگرش روشهای نقشهبرداری سنتی و رقومی خاک با استفاده از رویکرد تفرق کارکردی (مطالعهی موردی: دشت شهرکرد، استان چهارمحال و بختیاری) | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 55-70 اصل مقاله (1018.81 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2017.10079.1599 | ||
نویسندگان | ||
زهره مصلح* 1؛ محمدحسن صالحی1؛ اعظم جعفری2؛ عبدالمحمد محنت کش3؛ عیسی اسفندیارپور بروجنی4؛ عباس امینی فسخودی5 | ||
1دانشگاه شهرکرد | ||
2دانشگاه باهنر کرمان | ||
3مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد | ||
4دانشگاه ولیعصر رفسنجان | ||
5دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: اطلاعات کافی از تغییرپذیری مکانی کلاسهای تناسب اراضی میتواند گامی جدید در راستای بهرهوری بهینه از اراضی باشد. در این راستا، تفرق خاک معیاری برای کمّیکردن این تغییرات است. از سوی دیگر، اطلاعات نقشه خاک بهطور عمده بهعنوان نقشهی پایه برای تهیه نقشههای ارزیابی تناسب اراضی استفاده میشوند. با این وجود، تا کنون مطالعات اندکی به بررسی تغییرپذیری کلاسهای تناسب اراضی با استفاده از شاخصهای تفرق و روشهای مختلف نقشهبرداری پرداختهاند. پژوهش حاضر میکوشد تا با بررسی تفرق کارکردی در سطوح کلاس و زیرکلاس تناسب اراضی برای محصولات گندم، یونجه، ذرت و سیبزمینی در یک واحد اراضی مشخص، نقش روشهای نقشهبرداری سنتی و رقومی خاک را در بیان تغییرپذیری کلاسهای تناسب اراضی بررسی نماید. مواد و روشها: در مساحتی بالغ بر 10000 هکتار از اراضی دشت شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری، 120 خاکرخ با فواصل تقریبی 750 متر حفر، تشریح و نمونهبرداری شدند و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین گردیدند. نقشه خاک در سطح فامیل ردهبندی آمریکایی تهیه شد و میانگین وزنی ویژگیهای خاک تا عمق ریشه (برای گیاهان یکساله و چندساله، بهترتیب عمق 100 و 150 سانتیمتری) برای خاکرخهای شاهد آن محاسبه گردید. بر مبنای روش فائو، کلاس و زیرکلاس تناسب کیفی اراضی برای محصولات مورد نظر با استفاده از روش پارامتریک (معادلهی ریشه دوم) بهدست آمدند. برای تمامی محصولات، با استفاده از اطلاعات تمامی خاکرخها، نقشههای رقومی تناسب اراضی در دو سطح مذکور با مدل درختان تصمیمگیری تصادفی تهیه شدند. سپس، بهمنظور بررسی تفرق کارکردی برای هر محصول، واحدی که در نقشهی تناسب اراضی دارای مساحت بیشتری بود انتخاب و همان واحد بر روی نقشه رقومی قرار داده شد. شاخص تفرق شانن در نقشههای سنتی، بر اساس اطلاعات تمامی خاکرخها و برای نقشههای رقومی بر اساس اطلاعات تمامی پیکسلهای موجود در واحد، در دو سطح کلاس و زیرکلاس تعیین گردید و اختلاف میانگین آنها بین دو نقشه از نظر آماری مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که برای تمامی محصولات مورد مطالعه در سطح کلاس تناسب اراضی، اختلاف معنیداری بین شاخص تفرق حاصل از دو روش نقشهبرداری وجود ندارد و در سطح زیرکلاس، تنها برای محصول سیبزمینی، این اختلاف در سطح اطمینان 95 درصد معنیدار است. همچنین، برای تمامی محصولات مورد نظر و با استفاده از دو روش نقشهبرداری، مقدار تفرق شانن از سطح کلاس تناسب به زیرکلاس تناسب اراضی، افزایش یافت. این اختلاف، برای محصولات یونجه، ذرت و سیبزمینی در هر دو روش نقشهبرداری و برای محصول گندم در روش رقومی، در سطح احتمال 001/0 معنیدار بود. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بیان تغییرپذیری کلاسهای تناسب اراضی بیش از آنکه متأثر از روش نقشهبرداری و نوع محصول باشد، به معیارهای فائو و دامنه قراردادی تغییرات ویژگیهایی که برای تعیین کلاس تناسب اراضی استفاده میشوند؛ وابسته است. بنابراین، بهنظر میرسد که تصحیح جدولهای نیازهای رویشی محصولات زراعی بهصورتی که بتواند تغییرات تدریجی خاک و تأثیر آنها بر روی محصولات زراعی را نمایان سازد، میتواند نقش مهمی در مدیریت بهینه و صحیح منابع ایفا نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی تناسب اراضی؛ شاخص شانن؛ شاخص غنی شدگی؛ مدل درختان تصمیمگیری تصادفی | ||
مراجع | ||
1.Esfandiarpoor Borujeni, I., Toomanian, N., Salehi, M.H., and Mohammadi, J. 2009. Assessing geopedological soil mapping using diversity and similarity indices (A case study: Borujen area, Chaharmahal-Va-Bakhtiari province). Mashhad, J. Water Soil. 23: 4. 100-114. (In Persian) 2.Esfandiarpoor Borujeni, I., and Safari, Y. 2014. Comparison of functional pedodiversity in two detailed soil map units (A case study: Faradonbeh plain, Chaharmahal-Va-Bakhtiari Province). Esfahan, J. Sci. Technol. Agric. Natur. Resour. Water Soil Sci. 18: 67. 267-277. (In Persian) 3.Givi, J. 1997. Qualitative evaluation of land suitability for field and fruit. Soil and Water Research Institute of Iran, Tehran, Iran. (In Persian) 4.Grunwald, S. 2006. Environmental soil-landscape modeling: Geographic information technologies and pedometrics. CRC Press, New York, 300p. 5.Kooch, Y., Hosseini, M., Scharenbroch, B.C., Hojjati, M., and Mohammadi, J. 2015. Pedodiversity in the Caspian forests of Iran. Geoderma Regional. 5: 4-14. 6.Kuhn, M. 2014. A short introduction to the caret package.http://cran.r-project.org/ web/packages/caret/vignettes/caret. 7.McBratney, A.B., and Minasny, B. 2007. On measuring pedodiversity. Geoderma. 141: 1. 149-154. 8.Mohammadi, M. 1986. Semi-detailed soil studies report Chaharmahal-Va-Bakhtiari province (Shahrekord and Borujen area). Iranian Soil and Water Research Institute. (In Persian) 9.Rossiter, D.G. 2000. Methodology for Soil Resource Inventories. Soil Science Division, International institute for Aerospace Survey & Earth Science (ITC). 2nd Revised Version. 10.Saldana, A., and Ibanez, J.J. 2004. Pedodiversity analysis at large scales: An example of three fluvial terrain of the Henares River (Central Spain). Geoderma. 62: 9. 123-138. 11.Salehi, M.H., Khademi, H., Givi, J., and Karimian Eghbal, M. 2004. Variability of qualitative land suitability evaluation (parametric method) in a detailed map unit in Farrokhshahr area, Chaharmahal-Va-Bakhtiari province. Ahvaz, J. Sci. Agric. 27: 2. 115-126. (In Persian) 12.Schoeneberger, P.J., Wysocki, D.A., Benham, E.C., and Soil Survey Staff. 2012. Field book for describing and sampling soils. 3nd Version. Natural Resources Conservation Service. National Soil Survey Center. Lincoln, NE. 13.Soil Survey Staff. 1996. Soil survey laboratory methods manual. Report No. 42, USDA, NRCS, NCSS, USA. 14.Sys, C., Van Ranst, E., and Debaveye, J. 1991. Land evaluation, Part 2: methods in land evaluation. General Administration for Development Cooperation. Brussels, Belgium, 247p. 15.Taylor, L.R. 1978. A variety of diversities. P 1-18, In: I.A. Mound and N. Warloff (Eds.), Diversity of Insect Faunas. Ninth Symposium of the Royal Entomological Society. Blackwell, Oxford. 16.Toomanian, N., Jalalian, A., Khademi, H., Karimian Eghbal, M., and Papritz, A. 2006. Pedodiversity and pedogenesis in Zayandeh-rud Valley, Central Iran. Geomorphology. 81: 3. 376-393. 17.Van Ranst, E., Tang, H., Groenemam, R., and Sinthurahat, S. 1996. Application of fuzzy logic to land suitability for rubber production in peninsular Thailand. Geoderma. 70: 1. 1-19. 18.Ziadat, F.M. 2007. Land suitability classification using different sources of information: soil maps and predicted soil attributes in Jordan. Geoderma. 140: 1. 73-80. 19.Zinck, J.A. 1989. Physiography and soils. Lecture Notes for Soil Students. Soil Science Division. Soil Survey Courses Subject Matter. The Netherlands. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 903 |