
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,610,060 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,200,565 |
ارزیابی تغییرات مکانی هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با استفاده از آمار مکانی (منطقه مورد مطالعه: دشت لاغر) | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 21، دوره 23، شماره 6، اسفند 1395، صفحه 375-382 اصل مقاله (460.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2017.10141.2458 | ||
نویسندگان | ||
چنگیز سعدی پور* 1؛ محسن رودپیما2؛ علیداد کرمی3؛ ناصر دواتگر4؛ سیده مریم صلاح الدین1 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد | ||
2عضو هیات علمی دانشگاه شاهد | ||
3عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس | ||
4استادیار موسسه خاک و آب کشور | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: هدایت آبی اشباع خاک یک پارامتر مهم برای جریان آب در خاک، کنترل نفوذ آب به خاک و رواناب سطحی، آبشویی سموم از اراضی کشاورزی و انتقال آلایندهها از مکانهای آلوده به سمت آب زیرزمینی است. توزیع مکانی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی بر رفتارهای هیدرولوژیکی، انتقال آب و رسوب به آبهای سطحی و زیرسطحی مؤثر است، از این رو شناخت تغییرات این ویژگیها در مدیریت بهینهی اراضی امری مهم و تاثیرگذار میباشد. در مطالعهای که با هدف تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی هدایت هیدرولیکی خاک با استفاده از روشهای زمینآماری کریجینگ ساده، کریجینگ معمولی و کریجینگ عمومی توسط بارانی و همکاران (2013) در منطقه زیدون خوزستان صورت گرفته است تعداد 200 نقطه با شبکهبندی منظم به فواصل 1×1 کیلومتر مربع هدایت هیدرولیکی را با روشهای چاهک و چاهک معکوس اندازهگیری نمودند، نتایج این تحقیق نشان داد که از میان روشهای مورد بررسی، کریجینگ ساده دقت برآورد بالاتری در منطقهی مورد مطالعه داشته و از میان مدلهای واریوگرام، مدل کروی انتخاب گردیده است (2). هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی هدایت هیدرولیکی اشباع خاک و عوامل موثر بر آن با روش زمینآمار و انتخاب مناسبترین روش میانیابی برای برآورد آن در دشت لاغر بود. مواد و روشها: دشت لاغر به مساحت تقریبی 12986 هکتار واقع در شهرستان خنج از توابع استان فارس میباشد که در محدوده جغرافیایی "28 '01 ֯ 28 تا "54 '12 ֯ 28 شمالی و "44 '04 ֯ 53 تا "50 '21 ֯ 53 شرقی واقع شده است. در این پژوهش تغییرات مکانی هدایت هیدرولیکی اشباع خاک و برخی خصوصیات دیگر خاک شامل درصد ذرات خاک (شن، سیلت و رس)، درصد گچ (CaSO4)، درصد کربنات کلسیم (CaCO3) با استفاده از آمار مکانی مورد بررسی قرار گرفت. اندازهگیری هدایت هیدرولیکی اشباع در صحرا و به روش چاهک و چاهک وارونه انجام گردید. درونیابی و پهنهبندی مقادیر این خصوصیات با استفاده از روشهای وزن دادن عکس فاصله (IDW)، کریجینگ و کوکریجینگ انجام شد و دقت این تخمینگرها با یکدیگر مقایسه گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که پارامترهای درصد شن، درصد گچ (CaSO4) و درصد کربنات کلسیم (CaCO3) با داشتن نسب واریانس قطعهای به آستانه به ترتیب 001/0، 246/0، 217/0 دارای ساختار مکانی قوی و خصوصیات هدایت هیدرولیکی اشباع، درصد سیلت و درصد رس با داشتن نسبت واریانس قطعهای به آستانه 499/0 از ساختار مکانی متوسطی برخوردار بودند. برازش مدل تئوری بر تغییرنمای تجربی نشان داد که مدل گوسی برای ویژگیهای درصد شن، سیلت و رس، درصد گچ و مدل کروی برای پارامتر هدایت هیدرولیکی اشباع و درصد کلسیم کربنات با داشتن بالاترین مقدار R2 و کمترین مقدار RSS بهترین برازش را بر تغییرنمای تجربی نشان داد. پارامترهای مورد مطالعه از الگوی پراکنش و ساختاردار مناسبی برخوردار بودند. نتیجهگیری: تخمینگر کریجینگ برای درونیابی پارامترهای هدایت هیدرولیکی اشباع، درصد گچ و درصد کربنات کلسیم نتایج بهتر و خطای کمتری نسبت به روش وزن دادن عکس فاصله داشت اما برای درونیابی پارامترهای درصد شن، سیلت و رس روش وزن دادن عکس فاصله نتیجه بهتری نشان داد. روش درونیابی کوکریجینگ به علت عدم همبستگی بین متغیّر اصلی (هدایت هیدرولیکی اشباع) و دیگر پارامترها (به عنوان متغیّر کمکی) برای درونیابی خصوصیات، مورد استفاده قرار نگرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت لاغر؛ زمینآمار؛ توزیع مکانی؛ هدایت هیدرولیکی اشباع | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,157 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,019 |