
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,465 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,291 |
بررسی اثرات جهت و درجه شیب بر کیفیت خاک در جنوب شرق مشهد | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 20، دوره 23، شماره 2، خرداد 1395، صفحه 301-310 اصل مقاله (547.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2016.3071 | ||
نویسندگان | ||
حجت امامی* 1؛ محمد باقر صوفی2؛ علی رضا کریمی کارویه2؛ غلام حسین حق نیا3 | ||
1دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
چکیده مبسوط سابقه و هدف: توپوگرافی به عنوان یکی از عوامل خاکسازی در قالب جهت و موقعیت شیب بر ویژگیهای فیزیکی خاک موثر است. جهت شیب از طریق تاثیر بر روی رطوبت، دما و فعالیت ریزجانداران خاک باعث تغییر ماده آلی خاک در جهتهای مختلف شیب و باعث ایجاد تفاوت در کیفیت خاک میشود. درجات مختلف شیب نیز از طریق انتقال رسها و ماده آلی به قسمتهای پایین شیب و تغییر در جرم مخصوص ظاهری، کیفیت خاک را تحت تاثیر قرار میدهند (15). بررسی کیفیت خاک به منظور حداکثر بهرهبرداری کشاورزی با حداقل تخریب زیست محیطی و جلوگیری از فرسایش خاک ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی کیفیت خاک در درجات مختلف دو جهت شمالی و جنوبی در حوضه سد طرق درجنوب شرق مشهد بود. مواد و وروشها: برای ارزیابی کیفیت خاک، تعداد ۴۰ نمونه خاک ازعمق ۰ تا ۳۰ سانتیمتری دو جهت شمالی و جنوبی در شیبهای کمتر از ۱۰%، ۱۰ تا ۲۰ %، ۲۰ تا ۳۰ % و بیشتر از ۳۰ % از حوضه سد طرق واقع در جنوب شرق مشهد برداشته شد. از هر درجه شیب ۵ نمونه برداشته شد و ویژگیهایی مثل درصد ماده آلی خاک، جرم مخصوص ظاهری، مقدار آهک، نسبت جذب سدیم (SAR)، میانگین وزنی قطر خاکدانهها، رس و سیلت قابل پراکنش در آب، درصد شن، سیلت و رس خاک، واکنش خاک و شاخص پایداری ساختمان خاک (SI) اندازهگیری شدند. نمره مربوط به هر ویژگی بر اساس توابع نمرهدهی و وزن هر ویژگی از تقسیم سهم هر ویژگی بر مجموع سهم تمام ویژگیها به وسیله نرم افزارJMP4 محاسبه شد، سپس شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموع حاصلضرب نمره هر ویژگی در وزن آن محاسبه گردید. نتایج و بحث: بر اساس نتایج این پژوهش، همبستگی بین شاخص کیفیت خاک با ماده آلی، آهک، رس و سیلت قابل پراکنش در آب، سیلت و رس مثبت و با شن و میانگین وزنی قطر خاکدانهها منفی و معنیدار در سطح یک درصد به دست آمد. مقدارعددی شاخص کیفیت خاک در شیب شمالی به طور معنیداری بیشتر از شیب جنوبی بود. علت بیشتر بودن شاخص کیفیت خاک در جهت شمالی شیب در محدوده بهینه قرار داشتن اکثر ویژگیها نسبت به جهت جنوبی شیب است. بین درجات مختلف شیب جنوبی با هم تفاوت معنی داری وجود نداشت، ولی در جهت شمالی بین درجات مختلف شیب با شیب ۲۰ تا۳۰% تفاوت معنیداری مشاهده شد و مقادیر کیفیت خاک در این شیب کمتر از سایرشیبها بود. نتیجهگیری: در این پژوهش کیفیت خاک بیشتر تحت تاثیر جهت شیب بود و درجات مختلف شیب تاثیری بر روی کیفیت خاک نداشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص کیفیت خاک؛ رس قابل پراکنش در آب؛ شاخص پایداری ساختمان خاک | ||
مراجع | ||
1.Buol, S.W., Hole, F.O., and McCracken, R.J. 2011. Soil genesis and Classification. The LowaStateUniversity Press. USA.
2.Doran, J.W., and Parkin, B.T. 1994. Defining and assessing soil quality. In: Doran, J.W., Coleman, D.C., Bezdicek D.F., Stewart, B.A. (Eds.), Defining Soil Quality for a Sustainable Environment. Soil Science Society of America, Inc., Madison, WI, USA, pp. 3-21. Special Publication. No. 35.
3.Emami, H., Astaraei, A.R., and Fotovat, A. 2014. Evaluating the effect of organic matter on soil quality score functions. J. Water Soil. 28: 3. 565-574. (In Persian)
4.Govaerts, B., Sayre, K.D., and Deckers, J. 2006. A minimum data set for soil quality assessment of wheat and maize cropping in the highlands of Mexico. Soil & Tillage Research. 87: 163-174.
5.Hebert, K., Karam, A., and Parent, L.E. 1991. Mineralization of nitrogen andcarbon in soils amended with composted manure. Biological Agriculture and Horticulture. 7: 336-361.
6.Igwe C.A. 2005. Erodibility in relation to water-dispersible clay for somesoils of eastern Nigeria. Land Degradation Development. 16: 87-96.
7.Kaimi, A.R., Mahmoodi Gharaei, M.H., and Hasani Nekoo, A. 2014. Effect of Parent Materials and Pedogenic Processes on Distribution of Pb, Zn, Cu and Ni in the Residual Soils of Binaloud Zone, Western Mashhad. Iran. J. Sci. Technol. Agric. Natur. Resour. Water and Soil. 18: 67. 123-134. (In Persian)
8.Mbagwu, J.S.C., and Bazzoffi, P. 1998. Soil characteristics related to resistance of breakdown of dry soil aggregates by water-drops. Soil & Tillage Research. 45: 133-145.
9.Ostad, M., Mosaedi, A., Mestaghi, M., Samadi, Z., and Sepehr, A. 2013. Study the relationship between cover crop and rainfall by using of remote sending data in Torogh catchment. The First national conference of solution to access sustainable development in agriculture, natural resources and the environment. 6-7 march. Tehran, Iran.
10.Pieri, C.J.M.G. 1992. Fertility of Soils: A Future for Farming in the West African Savannah. Springer-Verlag, Berlin, Germany.
11.Qi, Y., Jeremy, L.D., Biao, H., Yongcun, Z., Weixia, S., and Zhiquan G. 2009. Evaluating soil quality indices in an agricultural region of Jiangsu Province, China. Geoderma. 149: 325-334. 12.Reynolds, W.D., Drury, C.F., Tan, C.S., Fox, C.A., and Yang, X.M. 2009.Use of indicators and pore volume-function characteristics to quantify soil physical quality. Geoderma. 152: 252-263. 13.Shahab Arkhazlou, H., Emami, H., Haghnia, Gh., and Karimi, A. 2011. Determining most Important Properties for Soil Quality Indices of Agriculture and RangeLands in some Parts of Southern Mashhad. J. Water Soil. 25: 5. 1197-1205. (In Persian)
14.Wischmeier, W.H., and Mannering, J.V. 1969. Relation of soil properties to its erodibility. Proc. Soil Sci. Soc. Amer. J. 33: 131-137.
15.Yuan, J.Z., and Mingan, S. 2008. Spatial distribution of surface rock fragment on hill slopes in a small catchment in wind-water erosion crisscross region of the loess Plateau. Science in China Series D: Earth Sciences. 51: 862-870. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,515 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,102 |