
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,607,745 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,199,695 |
استفاده از آنالیز خط مرزی در مطالعات خلا عملکرد: مطالعه موردی گندم در گرگان | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
مقاله 10، دوره 8، شماره 4، دی 1394، صفحه 183-201 اصل مقاله (329.09 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
امیر حجارپور* 1؛ افشین سلطانی2؛ بنیامین ترابی2 | ||
1دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
2هیت علمی گروه زراعت دانشگاه گرگان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: نظر به افزایش پیش رو در جمعیت جهان و نگرانی فزآینده از امنیت غذایی آینده، خلا عملکرد و رفع آن به عنوان یکی از زمینههای داغ تحقیقاتی در علوم زراعی در آمده است. تخمین میزان خلا عملکرد و تعیین عوامل به وجود آورندهی آن مستلزم به کارگیری روشهای مناسب میباشد. آنالیز خط مرزی یک روش آماری است که به کمک آن میتوان واکنش عملکرد به یک عامل محیطی یا مدیریتی را در شرایطی که سایر عوامل نیز متغیر هستند و ثابت نشدهاند، کمّی نمود. در واقع روش آنالیز خط مرزی پاسخ عملکرد به عامل مورد نظر را در شرایطی که سایر عوامل مناسب باشند، مشخص میکند. اهداف تحقیق حاضر معرفی آنالیز خط مرزی به عنوان یک آنالیز کاربردی در مباحث خلا عملکرد گیاهان زراعی و استفاده از این روش جهت تعیین همزمان بهترین مدیریتها و برآورد پتانسیلها و خلا عملکرد گندم در گرگان بوده است. مواد و روشها: با نمونه برداری از مزارع کشاورزان و کمک این روش میتوان عملکرد پتانسیل و نیز دلایل خلا عملکرد و اهمیت هر عامل در خلا را مشخص ساخت. در این مقاله با به کارگیری دادههای حاصل از 95 مزرعه گندم طی سالهای زراعی 87-1386 و 88-1387 در منطقه گرگان، نحوه به کارگیری این روش توضیح داده شده است. در تحقیق حاضر بدون در نظر گرفتن اطلاعات مربوط به خاک مزارع و همچنین اطلاعات گیاهی، تنها به بررسی تأثیر عوامل مدیریتی پرداخته شد. عوامل مدیریتی مورد بررسی شامل میزان کود نیتروژن (N) مصرفی (به صورت پایه و سرک)، مقدار کود فسفر (P2O5)، مقدار کود پتاس (K2O)، تعداد دفعات آبیاری، تراکم بوته و تاریخ کاشت بودند. یافتهها: با رسم پراکنش دادههای عملکرد در مقابل متغیرهای مختلف مدیریتی، بالاترین عملکردها در سطوح مختلف هر نهاده یا مدیریت خاص انتخاب شد. نتیجه حاصله این بود که درحالی که متوسط عملکرد کشاورزان 4700 کیلوگرم است، آنها میتوانند با بهبود مدیریت زراعی به عملکرد 6200 کیلوگرم در هکتار دست یابند و برای این منظور اقدامات زیر مد نظر قرار گیرد: 1) مصرف حداقل 96 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار که 73 کیلوگرم آن به صورت سرک باید داده شود، 2) مصرف حداقل 31 کیلوگرم کود فسفر و 40 کیلوگرم کود پتاس به صورت K2O در هنگام کاشت، 3) حداقل دو نویت آبیاری،4) تراکم بوته بین 182 تا 447 در مترمربع و 5) کشت در اوایل آذر ماه و یا قبل از آن. نتیجهگیری: استفاده آنالیز خط مرزی در مطالعات خلا عملکرد میتواند به روشنی پاسخهای عملکرد به عوامل مدیریتی را نشان داده و پتانسیلهای ممکن را محاسبه کند. تفسیر نتایج این آنالیز بسیار ساده و روشن است. همچنین به نظر میرسد این آنالیز نیاز به آزمایشات معمول مزرعهای را کاهش داده و برای طراحی آزمایشات مزرعهای جدید سرنخهای خوبی را در اختیار بگذارد. در صورتی که اینگونه مطالعات میدانی به صورت گسترده و طی چندین سال برای گیاهان زراعی مهم صورت بگیرد میتوان بیشتر از توانایی اینگونه آنالیزها جهت پیدا کردن راههای افزایش تولید استفاده کرد. توصیه میشود آنالیز خط مرزی به عنوان یک آنالیز کاربردی در مطالعات خلا عملکرد گیاهان زراعی مورد استفاده قرار بگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت غذایی؛ عوامل محیطی؛ عوامل مدیریتی؛ روش های آماری مناسب؛ عملکرد پتانسیل | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,822 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,712 |