
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,610,052 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,200,559 |
تغییر سطح بیماریزایی Phytium ultimum در گلرنگ تحت شرایط متفاوت آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 8، دوره 22، شماره 2، تیر 1394، صفحه 157-172 اصل مقاله (736.44 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمد هادی پهلوانی* ؛ سید اسماعیل رضوی؛ آزاد احمدی؛ الهام پالوج | ||
عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
چکیده | ||
یافتن منابع ژنتیکی و اصلاح ارقام مقاوم به پوسیدگی بذر ناشی Pythium ultimum که یکی از عوامل مهم بیماریزای گلرنگ در ایران و سایر نقاط جهان میباشد از اهداف مهم اصلاحگران این گیاه محسوب میگردد. این بیماری زمانیکه رطوبت هوا پایین و رطوبت درعمق خاک به حد کافی مهیا باشد شیوع پیدا میکند و این شرایط دقیقا در زمان کشت گلرنگ حادث میشود. تاکنون خسارت ناشی از گونههای مختلف Pythium بر روی بذر و گیاهچههای گلرنگ، سورگوم، گندم، یونجه و چغندرقند گزارش شدهاست. در این مطالعه میزان پوسیدگی بذر 15 ژنوتیپ گلرنگ ناشی از این عامل بیماریزا در 3 شرایط آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه بصورت جداگانه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سالهای 1387 و 1388 بررسی شد. آزمایشات در قالب طرح کرتهای خردشده که در آن دو بستر کشت استریل و آلوده به عنوان فاکتور اصلی و 15 ژنوتیپ گلرنگ به عنوان فاکتور فرعی بودند، انجام شدند. مایهزنی مصنوعی در آزمایشگاه با استفاده از سوسپانسیون زئوسپور با غلظت 105 در هر میلیلیتر و در شرایط گلخانه و مزرعه از خاک تلقیح شده با عامل بیماریزا انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنیداری بین 15 ژنوتیپ گلرنگ مورد بررسی از نظر درصد پوسیدگی بذر در هر سه شرایط آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه وجود داشت. در بستر استریل روند تغییرات ژنوتیپها در آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه تقریبا مشابه بود. بیشرین عدم جوانهزنی بذور به ترتیب در گلخانه، آزمایشگاه و مزرعه مشاهده شد. کمترین درصد جوانهنزدن در گلخانه، آزمایشگاه و مزرعه به ترتیب متعلق به ژنوتیپهای Syrian، Aceteria و 5151LRV- بود، اما در شرایط بستر آلوده نتایج تا حد زیادی متفاوت از این بود. مشاهده تنوع ژنوتیپی معنیدار برای درصد بذور جوانهنزده در شرایط بستر آلوده به این قارچ بیانگر وجود شانس در یافتن ژنوتیپهایی با درصد پوسیدگی پایین در این شرایط است. همچنین تفاوت بین دو بستر کشت استریل و آلوده در شرایط آزمایشگاه و گلخانه معنیدار بود، که نشان داد که دلیل اصلی افزایش بذور جوانهنزده در بسترهای آلوده نسبت به بستر استریل، پوسیدگی بذر ناشی از عامل قارچی بوده است. هیچ ژنوتیپی یافت نگردید که در هر سه آزمایش برتری خویش را نسبت به سایرین از نظر پوسیدگی بذر ناشی از این عامل بیماری زا حفظ نماید ولی سه ژنوتیپ 250537PI-، Hartman و اراک 2811 کمترین درصد پوسیدگی و عدم جوانه زنی بذر به ترتیب در شرایط گلخانه، آزمایشگاه و مزرعه نشان دادند. هیچگونه همبستگی بزرگ و قابلتوجهی بین آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه از نظر درصد بذور جوانهنزده در بستر آلوده وجود نداشت. تنها ضریب همبستگی منطقی و معنیدار بین درصد بذرهای جوانهنزده در بستر استریل و بستر آلوده در آزمایشگاه مشاهده گردید، که بیانگر این واقعیت است که کمترین میزان اثر متقابل ژنوتیپ × بستر کشت در شرایط آزمایشگاه رخ داده است که با توجه به نامتغیر بودن فاکتورهای محیطی در چنین شرایط کاملاً منطقی به نظر میرسد. بطور کلی تاثیر عامل بیماری زا P. ultimum در شرایط آزمایشگاه و گلخانه نسبت به مزرعه بیشتر بود و بیشترین درصد پوسیدگی و عدم جوانهزنی بذور گلرنگ در شرایط گلخانه مشاهده گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
گلرنگ ژنوتیپ؛ جوانه زنی؛ گیاهچه؛ سوسپانسیون؛ زئوسپور | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,084 |