آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شمارهها | 660 |
| تعداد مقالات | 6,885 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,028,419 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,318,465 |
پاسخ های مورفو-فیزیولوژیک نژادگان های بومی چمانواش چندساله (Festuca arundinacea Schreb.) به سطوح مختلف سایه در شرایط آب و هوایی اهواز | ||
| پژوهشهای تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 دی 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.24323.3316 | ||
| نویسندگان | ||
| بشیر سیداوی1؛ سمیه اسماعیلی* 2؛ فاطمه امینی3 | ||
| 1دانشجوی پیشین کارشناسی ارشد گیاهان زینتی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید جمران اهواز | ||
| 3گروه علوم زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: با توجه به تعداد زیاد روزهای آفتابی و شدت نور بالا در بیشتر مناطق ایران، ایجاد سایه در فضای سبز شهری ضروری به نظر میرسد. اما مشکل کمبود نور و سایهاندازی به دلیل توسعه ساختمانها و همچنین سایه درختان در فضای سبز، چالش مهمی است که سبزفرش به عنوان یکی از اجزای اصلی فضای سبز شهری با آن مواجه است. درک بهتر مکانیزمهای فیزیولوژیکی تحمل به سایه در سبزفرشها به منظور بررسی کارآمدتر توسعه ارقام متحملتر به سایه که میتوانند محیط هایی با نور کم را تحمل نمایند امری ضروری می باشد. بر اساس مطالعات پیشین، سبزفرشهای فصل خنک معمولاً تحمل سایه بیشتری نسبت به گونههای فصل گرم دارند. چمانواش بلند (Festuca arundinacea Scherb.) نسبت به گرما و خشکی متحمل بوده و تحمل سایه خوبی نیز دارد. افزون بر این، تا کنون مطالعهای بر ارزیابی تحمل به سایه نژادگان های امید بخش بومی چمانواش بلند و بذر پلی کراس در ایران انجام نشده است. از این رو هدف از این آزمایش، دستیابی به نژادگانهای برتر از نظر تحمل به سایه در شرایط آب و هوایی اهواز می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش در فضای باز در مزرعه بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت آزمایش فاکتوریل (سه سطح سایه و چهار نژادگان چمانواش بلند) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گردید. بذرهای سه نژادگان بومی چمانواش بلند شامل ابوریحان1، ابوریحان 5، اصفهان 2 و بذر پلیکراس وزن شد و در کیسههای پلاستیکی با ارتفاع 20 سانتیمتر و قطر 10 سانتیمتر دارای مخلوط ماسه، خاک باغچه و کود حیوانی به نسبت 1:1:2 کشت شدند. پس از استقرار و سازگاری با شرایط طبیعی، از اوایل فروردین ماه 1402 تا خرداد 1402در شرایط تیمارهای سایه (60% و 80% سایه) و نور کامل خورشید قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که تنش سایه باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آشکاری در نژادگانهای مورد بررسی چمانواش بلند شد که با کاهش عرض برگ، تولید پنجه، تجمع زیست توده و نسبت کلروفیل a/b، در کنار افزایش قابل توجه طول ساقه، سبزی برگ، نشت یونی، محتوای نسبی آب برگ و غلظت کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها مشخص میشود. نکته قابل توجه این است که سایهدهی متوسط (60٪) از عملکرد بهینه برای طول ریشه و همچنین وزن تر و خشک ساقه پشتیبانی میکند، که نشان دهنده آستانهای است که در آن تضعیف نور به جای محدود کننده بودن، مفید میشود. افزون بر این، مقایسه نژادگانها، تنوع قابل توجهی را در پاسخ به سایه برجستهتر کرد. پلیکراس عملکرد بهتری در صفات مرتبط با ظرفیت فتوسنتزی و وضعیت آب بافت، به ویژه عرض برگ بیشتر، محتوای نسبی آب برگ بالاتر و میزان کلروفیل a، کلروفیل کل و کاروتنوئید بالا، نشان داد. ابوریحان1 در طول برگ، توانایی پنجهزنی و رنگ تاج پوشش برتری داشت که نشان دهنده پاسخ قویتر از نوع فرار در شرایط سایه است. ابوریحان۵ بیشترین توسعه سیستم ریشه و تجمع زیست توده شاخساره را نشان داد که نشاندهنده تخصیص قوی کربن و مقاومت در برابر تنش است. در مقابل، اصفهان۲ نشت یونی بالاتر و کلروفیل b بالاتری را نشان داد که نشاندهنده حساسیت بیشتر به تنش با تنظیمات جبرانی در کمپلکس برداشت نور است. نتیجه گیری: به طور کلی، این یافتهها، پلیکراس را به عنوان متحملترین نژادگان به سایه در میان نژادگانهای ارزیابیشده، برجسته میکند و یک استراتژی فیزیولوژیک هماهنگ را نشان میدهد که از عملکرد برتر در محیطهای کمنور پشتیبانی میکند. از این رو، این نژادگان، کاندیدای امیدوارکنندهای برای برنامههای اصلاحی با هدف سازگاری بیشتر با مناظر سایهدار یا کمنور است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| واژههای کلیدی: باریک برگ بومی؛ کارتنویید؛ کلروفیل؛ نشت یونی؛ محتوای نسبی آب | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب