| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شمارهها | 657 |
| تعداد مقالات | 6,856 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,977,793 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,290,264 |
مستند سازی و شناسائی عوامل کاهنده عملکرد برخی از گیاهان زراعی در استان کردستان بروش تحلیل مقایسه کارکرد | ||
| مجله تولید گیاهان زراعی | ||
| دوره 18، شماره 3، مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2025.23924.2701 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشاد فغفوری1؛ نبی خلیلی اقدم* 2؛ تورج میرمحمودی3؛ سامان یزدان ستا4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران | ||
| 2دانشیارگروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 3استادیارگروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران. | ||
| 4استادیارگروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران | ||
| چکیده | ||
| افزایش تولید گیاهان زراعی برای تأمین امنیت غذایی جمعیت در حال رشد ضروری است. برای بهبود عملکرد، لازم است در هر منطقه میزان شکاف عملکرد شناسایی شده و عوامل مؤثر در این شکاف در تولید گیاهان زراعی مشخص شوند. جهت مستند سازی تولید این تحقیق به صورت پیمایشی در سالهای زراعی 1401 و 1402 در روستاهای استان کردستان اجرا شد. در سال اول آزمایش 110 مزرعه و در سال دوم 120 مزرعه به طور تصادفی در این نواحی انتخاب شدند. کل سطح زیرکشت مزارع مورد مطالعه در سال اول و دوم به ترتیب حدود 510 و 545 هکتار بود. کلیه اقدامات مدیریتی مزارع انتخاب شده تحت نظارت مهندسان کشاورزی قرار داشتند. فصل کشت با توجه به نوع محصول پائیزه در نظر گرفته شد. در این تحقیق از روش CPA (آنالیز کارائی نسبی یا همان رگرسیون گام به گام) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. برای تعیین مدل عملکرد (تولید)، رابطه بین تمام متغیرهای اندازه گیری شده (کمی و کیفی؛ متغیرهای کیفی به صورت صفر و یک کدگذاری شدند و عملکرد از طریق روش رگرسیون گام به گام مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد که در پنجاه درصد مزارع گندم، جو و کلزا میزان بذر مصرفی به ترتیب بیش از 180، 165 و 8 کیلوگرم در هکتار متغیر است. همچنین پنجاه درصد کشاورزان بیش از 50 کیلوگرم در هکتار مصرف کردهاند. متوسط تراکم بوته نیز در گندم، جو و کلزا به ترتیب422، 340 و 54 بوته در مترمربع بود. تجربه کشاورزان برای کشت گندم و جو بین 4 تا 50 و برای کلزا 4 تا 30 سال بود. متوسط مساحت مزارع برای گندم، 9 هکتار، درجو، 5/4 هکتار و برای کلزا 3/8 هکتار بدست آمد. رقم پیشگام گندم، بهمن جو و نپتون کلزا نیز بالاترین درصد فراوانی را در کشت بخود اختصاص داده بودند. درکشت قبلی برای گندم، جو و کلزا به ترتیب آیش، غلات و غلات بیشترین درصد فراوانی حضور را داشتند. برای تهیه بستر بذر، استفاده از گاو آهن برگرداندار در گندم و جو و پنجه غازی در کلزا بالاترین موارد استفاده را داشتند. بر اساس نتایج CPA در کشت گندم، سهم عوامل محدود کننده عملکرد: 1) میزان بذر مصرفی(کیلوگرم در هکتار): 7/39 درصد، 2) میزان مصرف کود اوره پس از کاشت:1/30 درصد، 3) تراکم بوته(بوته درمترمربع): 9/13 درصد و میزان 4) مصرف کود فسفر(کیلوگرم در هکتار): 3/16 درصد، در کشت جو، سهم عوامل محدود کننده عملکرد: 1) میزان بذر مصرفی(کیلوگرم در هکتار): 8/42 درصد، 2) میزان مصرف کود اوره پس از کاشت:6/20 درصد و 3) تراکم بوته(بوته درمترمربع): 4/36 درصد و در کشت کلزا، سهم عوامل محدود کننده عملکرد: 1) تجربه کشاورز(سال): 4/34 درصد، 2) میزان مصرف کود اوره پس از کاشت(کیلوگرم در هکتار):0/18 درصد، 3) تراکم بوته(بوته درمترمربع): 5/14 درصد و میزان 4) مصرف کود فسفر(کیلوگرم در هکتار): 5/33 درصد می باشد. نتایج بطور کلی حاکی از آن است که با بهینه سازی مدیریت عوامل کلیدی زراعی مانند کاربرد کودهای اوره و فسفر، میزان بذر و تراکم بوته، ضمن توجه به مهارت زارعان در ضمن کلیه عملیات کشاورزی محصولات زراعی، زمینه قابل توجهی برای بهبود عملکرد محصول در منطقه مورد مطالعه وجود دارد. به طور کلی، روش CPA یک رویکرد سیستماتیک برای ارزیابی پتانسیل عملکرد و شناسایی عوامل اصلی محدود کننده عملکرد محصول در منطقه مورد مطالعه ارائه میکند که میتواند مداخلات هدفمند را برای کاهش خلا عملکرد ارائه دهد. نتایج بطور کلی حاکی از آن است که با بهینه سازی مدیریت عوامل کلیدی زراعی مانند کاربرد کود، میزان بذر و تراکم بوته، زمینه قابل توجهی برای بهبود عملکرد محصول در منطقه مورد مطالعه وجود دارد. پرداختن به این محدودیتهای مدیریتی میتواند به کاهش خلا عملکرد و افزایش بهرهوری سیستمهای کشت کمک کند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| پتانسیل؛ خلاء عملکرد؛ محصول زراعی و مدل | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |
||