آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 649 |
| تعداد مقالات | 6,779 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,489,932 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,875,765 |
ارزیابی مقاومت بی‌تی‌راخ (Galium aparine L.)و خردل وحشی (Sinapis arvensis L.) به توفوردی و توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ در استان کرمانشاه | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.23956.3275 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا سیاهکمری1؛ محسن سعیدی* 1؛ ایرج نصرتی2؛ نیکولاس کورس3 | ||
| 1گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی | ||
| 2گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی' | ||
| 3دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایوانینا، یونان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: بی‌تی‌راخ (Galium aparine L.)و خردل‌وحشی (Sinapis arvensis L.) از مشکل‌سازترین علف‌های‌هرز پهن برگ غلات زمستانی در غرب ایران است. براساس گزارش‌های موجود، این علف‌های هرز در برابر علف‌کش‌های پرکاربرد توفوردی و توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ در مناطق غربی استان کرمانشاه مقاومت پیدا کرده‌اند. اولین سازوکار مقاومت در این گونه‌های علف هرز به توفوردی، کاهش انتقال از برگ‌های تیمار شده به سایر قسمت‌های گیاه است. با این حال، وجود سایر سازوکار‌های مقاومت غیرمحل هدف تا به امروز به اندازه کافی مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین هدف اصلی این تحقیق علاوه بر اثبات مقاومت به علف‌کش‌های ذکر شده، آشکارسازی افزایش متابولیسم توفوردی در جمعیت‌های مقاوم علف‌های هرز بی‌تی‌راخ و خردل‌وحشی به اکسین‌های مصنوعی است. مواد و روش‌ها: بذور علف‌های هرز بی‌تی‌راخ و خردل‌وحشی در بهار تا تابستان 1400 از 10 مزرعه مختلف استان کرمانشاه شامل سرپل‌ذهاب، گیلان‌غرب، اسلام‌آباد، کوزران، روانسر و ماهیدشت جمع‌آوری شدند. جمعیت‌ها حداقل در پنج سال گذشته سه بار علف‌کش‌های توفوردی و توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ دریافت کرده بودند. نمونه‌ای از جمعیت حساس نیز از مزرعه‌ای بدون سابقه مصرف علفکش جمع‌آوری شد. آزمایش‌ها در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه رازی انجام شد. در آزمایش غربالگری، جمعیت‌های مشکوک با دوز توصیه شده توفوردی و توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ سمپاشی و مقاومت آن‌ها بر اساس برآورد زیست‌توده با مقیاس 0 تا 10 ارزیابی شدند. آزمایش دوز - پاسخ با دوزهای 0 تا 17280 گرم ماده موثره در هکتار با سه تکرار انجام شد. آزمایش متابولیسم توفوردی برگ‌ها نیز در چند مرحله زمانی پس از تیمار با دوزهای 0، 600 و 2400 گرم ماده موثره در هکتار انجام شد. از کروماتوگرافی مایع با حداکثر کارایی جهت بررسی متابولیسم توفوردی استفاده شد. یافته‌ها: از بین 23 بیوتیپ بی‌تی‌راخ و 15 بیوتیپ خردل‌وحشی، دو بیوتیپ از هر گونه با حفظ ۵۰ درصد بقاء و تولید بذر، نسبت به کاربرد علفکش از خود مقاومت نشان دادند. آزمایش دوز - پاسخ نشان داد که دوز مؤثر برای کاهش ۵۰ درصد وزن خشک (X50) در بیوتیپ‌های مقاوم بی‌تی‌راخ به ترتیب ۲۰۲۸ و ۹۷۳ گرم ماده موثره در هکتار تحت تیمار توفوردی و توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ است که به طور معنی‌داری بالاتر از دوزهای بیوتیپ‌های حساس (۲۹۱ و ۳۲۶ گرم در هکتار) می‌باشد. برای بیوتیپ‌های مقاوم خردل‌وحشی، X50 به ترتیب ۱۴۱۱ و ۸۶۴ گرم ماده موثره بود. شاخص مقاومت برای بیوتیپ‌های مقاوم بی‌تی‌راخ به علفکش توفوردی 95/6 و ترکیب توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ 98/2 به دست آمد. نمودارهای کاهش وزن خشک به شکل سیگموئیدی بود و تأثیر توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ قوی‌تر از توفوردی تنها بود. متابولیسم توفوردی در سلول گیاهی به متابولیت‌های هیدروکسی -D۲،۳ و -D۲،۵ منجر شد که در بیوتیپ‌های مقاوم بی‌تی‌راخ و خردل‌وحشی به طور معنی‌داری افزایش یافتند. این متابولیت‌ها در غلظت‌های بالاتر (تا ۴۳۲۰ گرم در هکتار) در بیوتیپ‌های مقاوم خردل‌وحشی شناسایی شدند، در حالی که در بیوتیپ‌های حساس در دوز پایین‌تر (۴۰۵ گرم) مشاهده شدند. مقاومت بالا و شاخص‌های مقاومتی بیش از شش، کاهش کارایی توفوردی را در این مناطق نشان می‌دهد و استفاده مداوم این علفکش ممکن است کنترل مؤثر علف‌های هرز را محدود کند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر وجود مقاومت قابل توجه به علفکش توفوردی در بیوتیپ‌های علف‌هرز بی‌تی‌راخ و خردل‌وحشی است که به شدت کارایی این علفکش را کاهش داده است. استفاده از ترکیب توفوردی + ام‌سی‌پی‌آ می‌تواند روند مقاومت را کندتر کند، اما مقاومت نسبی همچنان چالش‌ساز است. متابولیسم توفوردی به متابولیت‌های هیدروکسی در بیوتیپ‌های مقاوم نشاندهنده سازوکار سم‌زدایی و مقاومت است. بنابراین، مدیریت استفاده ترکیبی و برنامه‌ریزی هوشمندانه جهت کنترل علف‌های هرز مقاوم ضروری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اکسین؛ پهن برگ؛ توفوردی؛ مقاومت؛ کروماتوگرافی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب