
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 649 |
تعداد مقالات | 6,763 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,435,648 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,816,853 |
اثر محلولپاشی روی و اوره بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه(Nigella sativa L.) در کشتهای پاییزه و بهاره | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2025.22324.2145 | ||
نویسندگان | ||
جلیل شفق کلوانق* 1؛ صفر نصر الله زاده1؛ حسن منیری فر2؛ مینا امانی3؛ رباب اسمعیلی4 | ||
1استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، گرایش اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
2دانشیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانشرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج | ||
3دانشجوی دکتری فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان دارویی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، | ||
4کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: واکنش گیاهان به محلولپاشی اوره و روی بهطور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما تحقیقات مشابه روی گیاهان دارویی و معطر محدود است. باتوجه به این که تغییرات اسانس و روغن سیاهدانه در پاسخ به کاربرد اوره و روی در تاریخهای مختلف کاشت مورد ارزیابی قرار نگرفته است، در این تحقیق سعی شد اثر محلولپاشی کودهای شیمیایی روی و اوره در دو فصل کاشت پاییزه و بهاره بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و تولید روغن سیاهدانه در حوضه دریاچه ارومیه بررسی شود. مواد و روشها: بدین منظور آزمایش در مزرعه تحقیقاتی و ترویجی جهاد کشاورزی شهرستان شبستر بهصورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. در این آزمایش فصل کاشت بهعنوان عامل اصلی (فصل کاشت پاییزه و فصل کاشت بهاره) در کرتهای اصلی و تیمار محلولپاشی در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تیمار محلولپاشی شامل شاهد، محلولپاشی روی به مقدار 3 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی 34 درصد، محلولپاشی اوره به مقدار 50 و 100 کیلوگرم در هکتار و محلولپاشی توأم روی (3 کیلوگرم در هکتار) و اوره (50 و 100 کیلوگرم در هکتار) بودند. یافتهها: بیشترین تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی و عملکرد روغن در کاشت پاییزه و کمترین این صفات در کاشت بهاره حاصل شد. محلولپاشی توأم روی و اوره به ترتیب به مقدار 3 و 50 کیلوگرم در هکتار و نیز محلولپاشی اوره به مقدار 50 کیلوگرم در هکتار، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی و نیز عملکرد روغن را درمقایسه با شاهد بهطور معنیداری افزایش دادند، ولی از لحاظ آماری اختلاف معنیداری بین این دو تیمار محلولپاشی مشاهده نشد. بیشترین درصد روغن دانه (4/26 درصد) با محلولپاشی روی به مقدار 3 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. مقایسه میانگین اثر متقابل فصل کاشت و محلول-پاشی نشان داد که محلولپاشی توأم 3 کیلوگرم روی و 50 کیلوگرم اوره در هکتار در کاشت پاییزه بیشترین (5/603 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد محلولپاشی (آبپاشی) در کاشت بهاره کمترین (8/288 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. تیمارهای محلولپاشی به غیر از محلولپاشی روی به مقدار 3 کیلوگرم در هکتار، درصد روغن دانه را نسبت به شاهد کاهش دادند. نتیجهگیری: براساس یافتههای این تحقیق محلولپاشی کود شیمیایی اوره به مقدار 50 کیلوگرم در هکتار عامل اصلی افزایش میانگین صفات موردمطالعه در بین تیمارهای تغذیهای بود. به-طور کلی در شرایط مشابه این آزمایش استفاده از کود اوره به مقدار 50 کیلوگرم در هکتار و کاشت آن در پاییز برای بهدست آوردن عملکرد دانه و روغن مورد نظر سیاهدانه توصیه میشود. استفاده از این کودها در تولید محصول و مقایسه واکنش اکوتیپهای مختلف با تاریخ کاشت بهینه در هر دو فصل کاشت پاییزه و بهاره میتواند در تکمیل یافتههای گزارش شده مؤثر باشد. در مجموع، استفاده از کود اوره و کاشت پاییزه جهت حصول عملکرد دانه و روغن مطلوب در سیاهدانه قابل توصیه میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ کاشت؛ درصد روغن؛ سولفات روی؛ عملکرد دانه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |