
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 646 |
تعداد مقالات | 6,743 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,363,289 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,736,165 |
تاثیر مهارکننده نیتریفیکاسیون دیسیاندیآمیدو محرکهای زیستی میکروبی بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی کاهوی برگ قرمز (Lactuca sativa var. prizehead) | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.23783.3262 | ||
نویسندگان | ||
افشین خاکی تکله1؛ بهروز اسماعیل پور2؛ رسول آذرمی* 3؛ علی اشرف سلطانی طولارود2؛ حسن ملکی لجایر4 | ||
1فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2گروه آموزشی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
3روه آموزشی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
4گروه آموزشی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی مشکین، دانشگاه محقق اردبیلی، مشکیل،اردبیل، ایران | ||
چکیده | ||
تأثیر محرکهای زیستی میکروبی بر رشد و فیزیولوژی کاهوی برگ قرمز (Lactuca sativa var. prizehead) تحت تنش دیسیاندیآمید مقدمه: دیسیاندیآمید یک بازدارندههای نیتریفیکاسیون است که فرایند نیتریفیکاسیون (تبدیل آمونیوم به نیترات) را با مهار فعالیت باکتریهای نیتریفیکاسیون کند میکند و تجمع آن در خاک ممکن است باعث مسمومیت گیاه شود. راندمان استفاده از نیتروژن در خاکها به طور معمول پایین بوده و درصد زیادی از نیتروژن مورد استفاده در خاک، از طریق آبشویی، تصعید و دنیتریفیکاسیون از دسترس ریشه گیاه خارج میشود. یکی از مهمترین فرمهای نیتروژن در خاک، نیترات است و نیترات به دلیل تحرک بالا در خاک، بهراحتی در اثر آبیاری یا بارندگی شسته شده و وارد منابع آب زیرزمینی میشود. برای مقابله با این مشکل، استفاده از بازدارندههای نیتریفیکاسیون بهعنوان روشی مؤثر در کاهش میزان تبدیل آمونیوم به نیترات مورد توجه قرار گرفته است. یکی از رویکردها برای تعدیل اثرات مضر مهارکنندههای نیتریفیکاسیون جلوگیری از ورود آنها به چرخه مواد مغذی، تثبیت آنها در خاک و ریشههای گیاه با استفاده از فناوریهای زیستپالایی گیاه-میکروارگانیسم است. وجود میکروارگانیسمهای مفید در اطراف ریشهها منجر به تجزیه قابلتوجه آلایندهها شد و این موضوع نشان میدهد که تلقیح ریشهها روشی امیدوارکننده برای پالایش آلودگی به شمار میرود. مواد و روشها: در تحقیق حاضر، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر بررسی تاثیر سطوح مختلف دی سیان دی آمید و محرک زیستی میکروبی بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژی کاهو، آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی که شامل سطوح مختلف دیسیاندیآمید (20،5،0 و 40 میلیگرم برکیلوگرم خاک) و ترکیب قارچ همزیست و باکتری محرک رشد (تلقیح و عدم تلقیح) با چهار تکرار در شرایط کشت خاکی، پاییز 1401 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. در این آزمایش، صفاتی از قبیل وزنتر ریشه و برگ، محتوای کلروفیل کل، کارتنوئید، آنتوسیانین، محتوای پروتئین محلول، قند محلول، فلاونوئید، مالوندیآلدئید، محتوای نسبی آب برگ، اسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی سویههای باکتریایی متحمل به مهارکننده نیتریفیکاسیون دیسیاندیآمید، تعداد 15 سویه باکتریایی از دانشکده خاکشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهیه شد. یکی از این سویهها، باکتری Bacillus anthracis بود که بهعنوان سویه منتخب مورداستفاده قرار گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که با افزایش مقدار دی سیان دی آمید در خاک از 0 به 40 میلیگرم در کیلوگرم خاک، درصد همریستی ریشه، وزنتر ریشه و برگ به ترتیب 41، 12 و 27 درصد کاهش نشان داد؛ و همچنین تلقیح با محرک زیستی وزنتر ریشه و برگ را به ترتیب 38 و 23 درصد افزایش داد. محتوای کلروفیل کل در تیمار 5 میلیگرم در کیلوگرم دیسیاندیآمید از 05/18 میلیگرم در گرم وزنتر به 42/13 میلیگرم در گرم وزنتر در تیمار 40 میلیگرم دیسیاندیآمید کاهش یافت. تیمار دیسیاندیآمید در مقدار40 میلیگرم در کیلوگرم نسبت به تیمار شاهد دیسیاندیآمید حدود 24 درصد افزایش در محتوای کاروتنوئید را نشان داد. محتوای کلروفیل کل و کارتنوئید در گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان تلقیح نشده به ترتیب 49 و 51 درصد بیشتر بود. بیشترین مقدار آنزیم گایاکول پراکسیداز و اسکوربات پراکسیدار به ترتیب در تیمار 40 و 20 میلیگرم دیسیاندیآمید و بدون کاربرد محرکهای زیستی به دست آمد و کمترین مقدار آن در تیمار شاهد دیسیاندیآمید بدون کاربرد محرکهای زیستی مشاهده شد. نتیجهگیری: به طور کلی نتیجهگیری میشود که کاربرد بازدارنده نیتریفیکاسیون دیسیاندیآمید در مقدار 20 و 40 میلیگرم در کیلوگرم خاک موجب کاهش معنیدار در وزنتر برگ و ریشه، کلونیزاسیون ریشه، محتوای کلروفیل کل شد ولی میزان فعالیت کاروتنوئید، فلاونوئید و آنزیم های آنتی اکسیدانت افزایش یافت. تلقیح ریشه گیاه با قارچ Serendipita indica و باکتری Bacillus anthracis رشد و شاخصهای فیزیولوژیکی را بهبود بخشید. واژههای کلیدی:بازدارنده نیتریفیکاسیون، باکتری محرک رشد گیاه، Serendepita indica، کاهو | ||
کلیدواژهها | ||
بازدارنده نیتریفیکاسیون؛ باکتری محرک رشد گیاه؛ Serendepita indica؛ کاهو | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |