آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 639 |
| تعداد مقالات | 6,663 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,111,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,575,565 |
پاسخ عملکرد و شاخص‌های کارایی نیتروژن برنج (Oryza sativa L.) رقم شیرودی به مقدار نیتروژن و تشعشع در مراحل مختلف رشد | ||
| مجله تولید گیاهان زراعی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2025.23290.2664 | ||
| نویسندگان | ||
| ناهید فتحی* 1؛ همت الله پیردشتی2؛ مرتضی نصیری3؛ اسماعیل بخشنده4 | ||
| 1مؤسسه تحقیقات برنج کشور معاونت مازندران آمل-ایران | ||
| 2دانشیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی ساری | ||
| 3استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات برنج کشور معاونت مازندران،آمل | ||
| 4استادیار پژوهش، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، ساری | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: نیتروژن و تشعشع از عوامل مهم و تأثیرگذار بر جذب نیتروژن و عملکرد برنج می‌باشند. کم‌نوری پدیده‌ای نو در فرآیند تغییر اقلیم است و مطالعات اندکی درخصوص اثرات آن بر برنج صورت گرفته است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات کاهش تشعشع در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در مقادیر مختلف نیتروژن اجرا شد. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت کرت‌های دوبارخرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1397 روی رقم برنج شیرودی، از ارقام پرمحصول رایج در مازندران، اجرا شد. چهار سطح مختلف نیتروژن با مقادیر 0، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار، تشعشع شامل نور طبیعی، 30 و 60 درصد سایه‌اندازی در سه مرحله رویشی، زایشی و پرشدن دانه با استفاده از توری‌های سایه‌انداز، تیمارهای آزمایش بودند. در مرحله برداشت عملکرد شلتوک، جذب نیتروژن در کاه و دانه اندزه‌گیری و با معادلات مشخص شاخص‌های کارایی مصرف نیتروژن محاسبه شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد با کاهش تشعشع میزان کارایی مصرف نیتروژن به‌ویژه کارایی بازیافت ظاهری و کارایی داخلی نیتروژن تا سطح 138 کیلوگرم نیتروژن تا 80 درصد کمتر شد. درمقایسه، میزان شاخص برداشت نیتروژن، بهره‌وری نسبی، کارایی زراعی و کارایی فیزیولوژیک نیتروژن تحت شرایط کاهش تشعشع تا 46 کیلوگرم نیتروژن در هکتار افزایش و سپس به‌شدت کاهش یافت. براساس یافته‌ها، بالاترین عملکرد شلتوک با 9167 کیلوگرم در هکتار در تیمار 92 کیلوگرم نیتروژن و نور طبیعی و کمترین میزان آن با 4593 کیلوگرم در هکتار در تیمار صفر نیتروژن و 60 درصد سایه‌اندازی در مرحله پرشدن دانه به‌دست آمد. میزان پروتئین با 7/11 درصد در تیمار 138 کیلوگرم نیتروژن و 60 درصد سایه‌اندازی در مرحله پرشدن دانه تا 57/5 درصد در شاهد نیتروژن و نور طبیعی متغیر بود. نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج این تحقیق افزایش میزان مصرف کود نیتروژن در شرایط کاهش تشعشع، کاهش شاخص‌های کارایی نیتروژن و عملکرد شلتوک را به‌همراه داشت. در شرایط کاهش تشعشع با افزایش مصرف نیتروژن از 46 به 92 کیلوگرم در هکتار میزان کارایی زراعی و کارایی فیزیولوژیک حدود 40 درصد کاهش نشان داد. براساس یافته‌ها میزان مطلوب کود اوره برای رقم شیرودی در شرایط منطقه پژوهش گرچه 92 کیلوگرم در هکتار محاسبه شد، اما در شرایط سایه‌اندازی تیمار 46 کیلوگرم در هکتار نیتروژن عملکرد بهتری نسبت به تیمار 92 کیلوگرم داشت. لذا کاربرد بهینه کود نیتروژن بسته به میزان تشعشع خورشیدی منجر به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش عملکرد شلتوک خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سایه‌اندازی؛ کارایی بازیافت؛ پروتئین؛ بهره‌وری نسبی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب