آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 636 |
| تعداد مقالات | 6,645 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,018,254 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,511,634 |
مقایسه دو روش فازی به‌منظور تعیین عمق بهینه خاک در مطالعات ارزیابی تناسب اراضی برای گندم | ||
| مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
| دوره 6، شماره 3، آذر 1395، صفحه 101-116 اصل مقاله (725.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2017.9135.1551 | ||
| نویسندگان | ||
| مرجان مهدوی فیروزآبادی1؛ عیسی اسفندیارپور بروجنی* 2؛ محسن باقری بداغ‌آبادی3؛ اردوان کمالی4 | ||
| 1دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک/دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان | ||
| 2عضو هیأت علمی | ||
| 3دانش‌آموخته‌ی دکترای علوم خاک/ دانشگاه شهرکرد | ||
| 4عضو هیأت علمی گروه علوم خاک/ دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: ارزیابی تناسب اراضی به‌عنوان بخشی از سامانه‌ی کشاورزی پایدار، بهره‌برداری از اراضی را به جهتی سوق می‌دهد که ضمن تأمین بیش‌ترین درآمد، کیفیت اراضی نیز در حد مطلوب باقی بماند. در مطالعات سنتی ارزیابی تناسب اراضی، واحدهای اراضی دارای تناسب بینابین، تنها و تنها می‌توانند مشخصات یکی از کلاس‌های از پیش تعریف‌شده‌ی تناسب اراضی را اختیار نمایند. بنابراین، روش مزبور قادر به نشان دادن واقعیت پیوسته‌ی اراضی و تغییرات مکانی خاک نمی‌باشد. توسعه‌ی شیوه‌های مدرن (مانند منطق فازی) این مشکل را تا حد زیادی حل کرده است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین عمق بهینه‌ی خاک به‌منظور ارزیابی تناسب کمّی اراضی برای گندم با استفاده از نظریه‌ی مجموعه‌های فازی و مقایسه‌ی دو شیوه‌ی مختلف فازی‌سازی کلاس‌های تناسب اراضی در منطقه‌ی شاهدیه‌ی یزد بود. مواد و روش‌ها: پس از برداشت محصول و نمونه‌های خاک از سه عمق 30-0، 60-30 و 100-60 سانتی‌متری در 90 نقطه‌ی مشاهداتی و نیز برداشت نمونه‌های خاک از افق‌های ژنتیکی خاک‌رخ شاهد حفرشده در منطقه، پارامترهای مورد نیاز برای ارزیابی تناسب گندم اندازه‌گیری شدند. سپس، کلاس‌های ارزیابی تناسب اراضی به روش ریشه‌ی دوم محاسبه گردیدند و در سه حالت عمقی صفر تا 30، صفر تا 60 و صفر تا 100 سانتی‌متری مورد مقایسه قرار گرفتند. محاسبات فازی استفاده‌شده برای این پژوهش به دو شیوه‌ی مختلف انجام شدند. در روش اول، فازی‌سازی شاخص اراضی محاسبه‌شده برای گندم به‌صورت مجموعه‌ها یا بازه‌های فازی ذوزنقه‌ای انجام شد. در روش دوم، ابتدا تمامی متغیرهای مورد استفاده در محاسبه‌ی کلاس‌های تناسب اراضی منطقه برای گندم، شامل عوامل اقلیمی و ویژگی‌های خاک و توپوگرافی، به‌صورت اعداد فازی تعریف شدند و سپس شاخص اراضی به‌صورت یک عدد فازی مثلثی به‌دست آمد. برای به‌دست آوردن مقادیر عددی نتیجه‌ی روش فازی اعمال‌شده (فرایند نافازی کردن)، از روش مرکز ثقل استفاده گردید. در نهایت، برای نشان دادن کلاس‌های مختلف تناسب اراضی، اعداد حاصل به درجات عضویت فازی تبدیل شدند. به‌منظور مقایسه‌ی نتایج حاصل از دو روش فازی مورد استفاده برای عمق‌های مختلف، از شاخص شباهت سارما استفاده شد. یافته‌ها: درصد همخوانی اطلاعات خاک‌رخ شاهد با سایر نقاط مشاهداتی، تنها برای عمق صفر تا 100 سانتی‌متر، قابل توجه (بیش از 60 درصد) بود؛ لیکن بالاترین درصد همخوانی کلاس‌های تناسب اراضی در هر کدام از دو روش فازی مورد استفاده، مربوط به مقایسه‌ی دو عمق صفر تا 60 و صفر تا 100 سانتی‌متر بود. این موضوع بیانگر آن است که استفاده از عمق صفر تا 60 سانتی‌متر می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای عمق بهینه‌ی مطالعات ارزیابی تناسب اراضی منطقه‌ی شاهدیه در مورد گندم باشد. از سوی دیگر، تفاوت چندانی بین نتایج حاصل از روش اول فازی (فازی‌سازی شاخص اراضی) نسبت به روش دوم (فازی‌سازی هر کدام از متغیرهای دخیل در تعیین شاخص اراضی) مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، مد نظر قرار دادن عمق صفر تا 30 و یا صفر تا 60 سانتی‌متر در مطالعات سنتی ارزیابی تناسب اراضی برای گندم از همخوانی کافی با نتیجه‌ی حاصل از خاک‌رخ شاهد برخوردار نمی‌باشد. بنابراین در صورتی که در مطالعه‌ای اطلاع از نوع محدودیت‌ها به‌منظور پیشنهاد دقیق عملیات اصلاحی و عمرانی مد نظر نباشد، استفاده از نتایج خاک‌رخ شاهد تا عمق 100 سانتی‌متری، به روش سنتی کفایت می‌کند و نیازی به انجام محاسبات فازی نخواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی تناسب اراضی؛ عملکرد؛ گندم؛ نظریه‌ی مجموعه‌های فازی؛ مناطق خشک | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب