آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 634 |
| تعداد مقالات | 6,616 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,980,145 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,492,500 |
عملکرد، درصد اسانس و روغن دانه برخی اکوتیپ‌های سیاهدانه (Nigella sativa) بانک ژن گیاهی ملی ایران | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.22567.3159 | ||
| نویسندگان | ||
| شهرزاد اسدزاده1؛ محمد مهدی ضرابی2؛ حمید رضا فنایی* 3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
| 2استادیار، گروه مهندسی علوم باغبانی. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)،قزوین | ||
| 3استاد، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: در سال‌های اخیر، تقاضای رو به افزایش دانه و روغن سیاهدانه، این گیاه را تبدیل به بهترین محصول جایگزین برای کشاورزان دارای اراضی خرد در کشورهای تولیدکننده کرده است. علی رغم وجود تنوع بالای توده‌های بومی سیاهدانه در کشور و انجام فعالیت‌های پژوهشی متنوع بر روی آنها، اما در حوزه به‌نژادی و معرفی ژنوتیپ اصلاحی توفیقاتی حاصل نشده است. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد دانه، خصوصیات مورفولوژیکی و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های سیاه دانه بانک ژن گیاهی ملی ایران انجام شد. مواد و روش‌ها: جهت انجام این پژوهش تعداد 23 اکوتیپ بومی سیاهدانه (Nigella sativa L.) از بانک ژن گیاهی ملی ایران واقع در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج تهیه و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1401-1400 و بر اساس صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول میانگره، طول ساقه گل دهنده، طول بلندترین شاخه فرعی، عرض فولیکول و طول فولیکول)، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد فولیکول در بوته، تعداد دانه در فولیکول و وزن هزار دانه)، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد و عملکرد اسانس و روغن دانه ارزیابی شد. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که تنوع معنی داری بین اکوتیپ‌های مورد بررسی در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد. در تجزیه به عامل‌ها 5 عامل در مجموع 63/86 درصد از تغییرات بین داده‌ها را توجیه کردند. دو عامل نخست با توجیه بیشترین تغییرات موجود بین داده ها به‌ترتیب شاخص رشد رویشی و شاخص عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه نام‌گذاری شدند. بر اساس نمودار بای پلات، اکوتیپ‌های IPK-70، TN-82-750 و TN-82-191 به‌عنوان اکوتیپ‌های با بیشترین عملکرد دانه مشخص شدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای اکوتیپ‌های سیاهدانه در سه خوشه مختلف گروه‌بندی شدند. اکوتیپ IPK-70 از نظر عملکرد اسانس (03/36 کیلوگرم در هکتار) و روغن دانه (50/501 کیلوگرم در هکتار) بیشترین میزان را داشت. بیشترین درصد اسانس دانه از اکوتیپ‌های TN-82-748 (83/1 درصد)، TN-59-256 (75/1 درصد)، IPK-70 (75/1 درصد) و TN-82-691 (57/1 درصد) و بیشترین درصد روغن دانه از اکوتیپ TN-59-268 (19/29 درصد) به‌دست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از تجزیه به عامل‌ها، تجزیه خوشه‌ای و در نظر گرفتن صفات مورد بررسی و همبستگی آنها با عملکرد و اجزای عملکرد از میان اکوتیپ‌های مورد بررسی در این تحقیق، اکوتیپ‌های TN-82-750، TN-82-191 و TN-82-691 به‌همراه اکوتیپ IPK-70 به‌عنوان نمونه‌های دارای عملکرد دانه و اسانس بالا مشخص شدند که جهت استفاده در برنامه‌های به‌نژادی قابل توصیه می‌باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| درصد اسانس؛ سیاهدانه؛ شاخص برداشت؛ عملکرد دانه؛ مورفولوژی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب