آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,746,935 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,529 |
مطالعه تاثیر فاصله‌کشت و عصاره پوست سبز گردو و پسته بر شاخص‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی گیاه چیا (Salvia hispanica L.) | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 بهمن 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.22663.3173 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه جوادی فرد1؛ خدایار همتی* 1؛ نسترن همتی2 | ||
| 1گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 2گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: چیا با نام علمیSalvia hispanica L. گیاهی یک‌ساله، از خانواده Lamiaceae و بومی کشور مکزیک و شمال گواتمالا است. دانه آن به‌دلیل دارا بودن امگا-3 و امگا-6 و منبع بالقوه آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر غذایی، دارای ارزش تجاری بوده و در صنایع غذایی و دارویی استفاده فراوان دارد. با توجه به کشت و کار محدود این گیاه در ایران، هدف این مطالعه شناسایی بهترین تیمار تراکم کاشت و محرک‌های زیستی برای بهبود رشد، افزایش عملکرد و ارتقای کیفیت بیوشیمیایی بذر چیا در شرایط اقلیمی گرگان می‌باشد. مواد و روش‌ها: واریته سفید بذرهای گیاه چیا از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی تهران تهیه و در زمینی به ابعاد 6 ×10 مترمربع کشت شدند. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمارها شامل محرک‌های زیستی عصاره آبی پوست سبز گردو و پسته در غلظت 1000 پی‌پی‌ام و فاصله کشت (50، 60 و 70 سانتی‌متر) بودند. متغیرهای اندازه‌گیری‌شده شامل صفات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد (وزن خشک، ارتفاع بوته، سطح برگ، تعدادگل‌آذین در هر بوته، وزن تر بذر در بوته و قطر ساقه) و صفات فیتوشیمیایی (فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی به دو روش TAOC و FRAP در برگ و بذر و موسیلاژ بذر) بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره‌های گیاهی و فاصله‌های کاشت بر ارتفاع گیاه، سطح برگ، تعداد گل‌آذین، وزن تر بذر، و برخی صفات فیتوشیمیایی تأثیر معنی‌داری داشتند. بیشترین ارتفاع (238 سانتی‌متر) در تیمار شاهد در فاصله کاشت 50 سانتی‌متر و کمترین ارتفاع (194 سانتی‌متر) در تیمار عصاره گردو با فاصله کاشت 60 سانتی‌متر مشاهده شد. بیشترین تعداد گل‌آذین (268 عدد) و وزن تر بذر در بوته (28/14 گرم) مربوط به تیمار شاهد با فاصله کاشت 70 سانتی‌متر بود. بیشترین سطح برگ (11/183 سانتی‌متر مربع) در تیمار شاهد با فاصله کاشت 60 سانتی‌متر و کمترین (48/82 سانتی‌متر مربع) در تیمار گردو با فاصله 70 سانتی‌متر مشاهده شد. در صفات فیتوشیمیایی، بیشترین فنول کل بذر (5/19 میلی‌گرم گالیک‌اسید در گرم وزن خشک) در تیمار عصاره گردو با فاصله 60 سانتی‌متر و بیشترین فلاونوئید کل بذر (66/0 میلی‌گرم کوئرستین در گرم وزن خشک) در تیمار عصاره گردو با فاصله 70 سانتی‌متر بود. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی بذر به روش FRAP (95/165 میلی‌گرم در گرم وزن خشک) در فاصله 70 سانتی‌متر و به روش TAOC (301 میلی‌گرم در گرم وزن خشک) با فاصله 50 سانتی‌متر در تیمار عصاره پوست گردو مشاهده شد. همچنین تیمار عصاره پسته در فاصله کشت 50 سانتی‌متر، دارای بیشترین درصد موسیلاژ بذر (1/0 میلی‌گرم در گرم وزن خشک) در بین تیمارهای دیگر بود که افزایش 5/1 برابری نسبت به شاهد در فاصله کشت مشابه داشت. نتیجه‌گیری: استفاده از عصاره پوست سبز گردو و پسته به عنوان محرک‌های زیستی همراه با تراکم مناسب کاشت، بر رشد و عملکرد گیاه چیا تأثیر مثبتی داشت. تراکم کاشت و نوع عصاره مورد استفاده می‌توانند به طور معنی‌داری بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی چیا تأثیرگذار باشند. به‌ویژه، عصاره پوست گردو که در کنترل ارتفاع و افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی بذر تأثیر بیشتری داشت. این نتایج می‌تواند به بهبود تولید و بهره‌وری چیا در شرایط اقلیمی مشابه کمک کند و کاربرد عصاره‌های را در کشاورزی پایدار ترویج دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| چیا؛ ارتفاع؛ موسیلاژ؛ فعالیت آنتی‌اکسیدانی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 40 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب