
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,955 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,538 |
اثر القاگرها بر صفات رشدی و فتوسنتزی پایه نارنج تحت تنش غرقاب | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 آذر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2024.22906.3199 | ||
نویسندگان | ||
سیده فائزه فاطمی نیا1؛ علی دهستانی کلاگر* 2؛ اسماعیل سیفی3؛ پویان مهربان جوبنی4؛ علی اسدی کنگرشاهی5 | ||
1گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، | ||
2دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری- پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان | ||
3دانشگاعلوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
4گروه علوم پایه، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، | ||
5بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: تنش غرقاب یکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد در گیاهان است که بهطور عمده سبب کمبود اکسیژن شده و موجب اختلال در فرآیند فیزیولوژیکی، اختلال در تنفس هوازی و در نهایت کاهش عملکرد گیاه میشود. با توجه به ماهیت اکسایشی تنش غرقاب که ناشی از تولید رادیکالهای آزاد در گیاه است. در این مطالعه برای مقابله با این تنش، از برخی ترکیبات با خاصیت انتی اکسیدانی به عنوان راهکاری برای کنترل اثرات زیانبخش تنش استفاده شد. مواد و روشها: پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی طراحی و در سه تکرار در سال 1400 در پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری طبرستان مازندران اجرا شد. فاکتور اول تیمار آبی در دو سطح (تنش غرقاب و ظرفیت مزرعه) و فاکتور دوم سه القاگر هر کدام در دو غلظت بود. القاگرها عبارت بودند از ملاتونین (50 و 100 میکرومولار)، گاما آمینوبوتریک اسید (گابا) (5 و 10 میلیمولار) و فسفیت پتاسیم (2 و 3 گرم بر لیتر) که جهت کاهش اثرات تنش غرقاب استفاده شدند. همچنین برای گیاهان شاهد از آب مقطر استفاده شد. تنش غرقاب به مدت چهار هفته بر گیاهان اعمال شد و القاگرها بهطور هفتگی محلولپاشی شدند و در پایان صفات رشدی، بیوشیمیایی و فتوسنتزی نارنج بررسی شدند. یافتهها: نتایج حاصل نشان داد که تنش غرقاب سبب کاهش معنیدار وزن تر و خشک ریشه و برگ نسبت به گیاهان شاهد شد. درحالیکه کاربرد گابا 10 میلیمولار سبب افزایش وزن تر و خشک برگ و وزن تر ریشه به ترتیب 15%، 6% و 23% نسبت به گیاهان شاهد گردید. وزن خشک ریشه در هر دو غلظت گابا در ظرفیت زراعی افزایش معنیداری پیدا کرد و در شاهد غرقاب، نسبت به شاهد ظرفیت زراعی 47 درصد کاهش یافت. در این پژوهش، کمترین میزان قطر طوقه (98/2 میلیمتر) در شاهد غرقاب و بیشترین قطر در تیمار فسفیت پتاسیم 2 گرم بر لیتر تحت تنش مشاهده شد. تحت تنش غرقاب، افزایش معنیدار اختلاف فشار بخار آب برگ در ملاتونین 100 (51/68 پاسکال بر کیلوپاسکال)، ملاتونین 50 میکرومولار (89/65 پاسکال بر کیلوپاسکال) و گابا 10 میلیمولار (23/64 پاسکال بر کیلوپاسکال) مشاهده شد. این افزایش همراه با کاهش معنیدار میزان رسانایی روزنه در این تیمارها بود. میزان جذب دیاکسید کربن در ظرفیت زراعی تحت تیمار فسفیت پتاسیم 3 گرم بر لیتر و گابا 10 میلیمولار (به ترتیب 74/3 و 88/3 میکرومول دیاکسید کربن بر متر مربع بر ثانیه) بیشترین میزان بودند، درحالیکه در شاهد غرقاب به پایینترین میزان رسید. بالاترین کارایی مصرف آب تحت تنش غرقاب در ملاتونین 100 میکرومولار و گابا 10 میلیمولار (به ترتیب 37/2 و 26/2 میکرومول دیاکسید کربن بر میلیمول بخار آب) و همچنین بالاترین کارایی فتوسیستم در ظرفیت زراعی در گابا 10 میلیمولار و ملاتونین 100 میکرومولار حاصل شد. نتیجهگیری: در این پژوهش، تنش غرقاب سبب کاهش معنیدار زیستتوده گیاه و از طرف دیگر القاگر گابا 10 سبب بهبود این صفات شد. به نظر میرسد کاربرد القاگرها توانسته است، با تغییر رفتار روزنه و بهبود ظرفیت فتوسنتزی به گیاه تحت تنش کمک کند. از طرفی بهبود کارایی مصرف آب روزنه منجر به جلوگیری از اتلاف آب شده است که میتواند در افزایش تحمل گیاه تحت تنش موثر باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
تنش اکسیداتیو؛ ظرفیت زراعی؛ فسفیت پتاسیم؛ گاما آمینوبوتریک اسید؛ ملاتونین | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 85 |