
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,747,084 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,742 |
تأثیر نظامهای خاکورزی، مدیریت بقایای گیاهی و آرایش کاشت بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک، عملکرد دانه و درصد روغن کنجد (Sesamum indicum L.) | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2024.22582.3160 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه سالاری میری1؛ محمود رمرودی* 2؛ مهدی دهمرده3؛ محمد رضا اصغری پور4؛ احمد آیین5 | ||
1گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
2دانشگاه زابل | ||
3عضو هیات علمی گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل | ||
4گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
5مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت- کرمان، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: استفاده از روش خاکورزی حفاظتی و حفظ بقایای گیاهی در خاک در تولید و عملکرد گیاهان زراعی میتواند تاثیر گذار باشد. روشهای صحیح خاکورزی و حفظ بقایای گیاهی از جملـه مؤلفـههـای اساسـی نظـام کشاورزی پایدار هستند که نقش مهمی را در پایداری نظامهـای تولیـد محصـولات کشـاورزی ایفـا مـیکننـد. اﻟﮕﻮی ﻛﺎﺷﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه موقعیت ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ روی ردﻳﻒﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آن را ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ فاصله ردﻳﻒ، ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎ روی ردﻳﻒﻫﺎی کاشت تغییر داد. به منظور بررسی تاثیر روش خاکورزی در تولید کنجد تحت تاثیر بقایای گیاهی و آرایش کاشت، آزمایشی به صورت اسپلیت - فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1399-1398 و 1400-1399) در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان جیرفت اجرا شد. مواد و روشها: در این پژوهش عامل اصلی روشهای خاکورزی در سه سطح شامل بدون خاکورزی، خاکورزی کاهشی (دیسک) و خاکورزی متداول (رایج) و عامل فرعی ترکیب بقایای گیاهی گندم در سه سطح (5، 30 و 60 درصد بقایا) و آرایش کاشت در دو سطح (کاشت معمول و زیگزاگی) بودند. بقایای گیاهی در سال دوم همان بقایای گیاهی باقی مانده سال اول بود. ویژگیهای مورد بررسی تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت، کلروفیل a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئید و درصد و عملکرد روغن بودند. اندازهگیری درصد روغن با استفاده از روش استخراج با حلال و دستگاه سوکسوله انجام شد. اندازهگیری کلروفیل a، b و کاروتنوئیدها در مرحله قبل از گلدهی از سطح سبز به روش آرنون (Arnon, 1967) استفاده شد. دادههای حاصل با کمک نرمافزار آماری SASنسخه 1/9 آنالیز شده و مقایسه میانگین دادهها با آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر آرایش کاشت بر کلروفیل a معنیدار شد و بیشترین آن از آرایش کاشت زیگزاگی حاصل شد. برهمکنش سال× خاکورزی× درصد بقایا بر کلروفیل a معنیدار گردید. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین کلروفیل a در سال دوم و روش خاک ورزی کاهشی توام با حفظ 60 درصد بقایا مشاهده شد. برهمکنش سال× خاکورزی× درصد بقایا × الگوی کاشت بر تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید و درصد روغن معنیدار گردید. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (92/1629 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد زیست توده (3/6137 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (71/5 گرم)، تعداد دانه در کپسول (85/75)، در سال دوم و روش خاکورزی متداول توام با کاربرد 60 درصد بقایا و آرایش کاشت زیگزاگی و کمترین آنها در شرایط عدم خاکورزی توام با کاربرد 5 درصد بقایا و آرایش کاشت معمول مشاهده شد. همچنین تحت شرایط خاکورزی کاهشی میزان کلروفیل کل با کاربرد 30 و 60 درصد بقایا و آرایش کاشت زیگزاگی افزایش یافت. افزایش درصد روغن دانه تحت خاکورزی متداول با کاربرد 60 درصد بقایا و آرایش کشت معمول مشاهده شد. نتیجهگیری: بر اساس نتایج استفاده از روش خاکورزی حفاظتی توام با حفظ 60-30 درصد بقایا و آرایش کاشت زیگزاکی علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست، بهعنوان روش مناسب جهت حصول عملکرد بالاتر کنجد در منطقه مورد مطالعه میتواند نقش موثری ایفا کند. | ||
کلیدواژهها | ||
کشاورزی حفاظتی؛ خاکورزی کاهشی؛ عملکرد دانه؛ کاشت زیگزاگی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 169 |