دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها636
تعداد مقالات6,653
تعداد مشاهده مقاله9,072,970
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,557,000
حسینی فرد, مرجان السادات, قربانی جاوید, مجید, سلطانی, الیاس, اله دادی, ایرج, کهریزی, دانیال. (1402). مطالعه شاخص های رشد و عملکرد لاین های هاپلوئید مضاعف گیاه کاملینا (.Camelina sativa L). , 16(2), 23-42. doi: 10.22069/ejcp.2023.20446.2524
مرجان السادات حسینی فرد; مجید قربانی جاوید; الیاس سلطانی; ایرج اله دادی; دانیال کهریزی. "مطالعه شاخص های رشد و عملکرد لاین های هاپلوئید مضاعف گیاه کاملینا (.Camelina sativa L)". , 16, 2, 1402, 23-42. doi: 10.22069/ejcp.2023.20446.2524
حسینی فرد, مرجان السادات, قربانی جاوید, مجید, سلطانی, الیاس, اله دادی, ایرج, کهریزی, دانیال. (1402). 'مطالعه شاخص های رشد و عملکرد لاین های هاپلوئید مضاعف گیاه کاملینا (.Camelina sativa L)', , 16(2), pp. 23-42. doi: 10.22069/ejcp.2023.20446.2524
حسینی فرد, مرجان السادات, قربانی جاوید, مجید, سلطانی, الیاس, اله دادی, ایرج, کهریزی, دانیال. مطالعه شاخص های رشد و عملکرد لاین های هاپلوئید مضاعف گیاه کاملینا (.Camelina sativa L). , 1402; 16(2): 23-42. doi: 10.22069/ejcp.2023.20446.2524

مطالعه شاخص های رشد و عملکرد لاین های هاپلوئید مضاعف گیاه کاملینا (.Camelina sativa L)

مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 16، شماره 2، تیر 1402، صفحه 23-42    اصل مقاله (1022.65 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2023.20446.2524
نویسندگان
مرجان السادات حسینی فرد1؛ مجید قربانی جاوید* 2؛ الیاس سلطانی3؛ ایرج اله دادی4؛ دانیال کهریزی5
1دانشجوی دکتری، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران،
2استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران،
3دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران،
4استاد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران،
5استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران،
چکیده
سابقه و هدف: گیاه کاملینا گیاهی کمتر شناخته‌شده از خانواده‌ی شب‌بوئیان است. کاملینا یک نمونه از روغن‌های تجدیدپذیر گیاهی است که یک منبع پایدار انرژی محسوب می‌شود. عملکرد دانه و کیفیت روغن بارزترین هدف به‌نژادی در خانواده شب‌بوئیان است این در حالی است که عملکرد دانه در گیاهان زراعی به‌عنوان پیچیده‌ترین ویژگی آن‌ها تحت تأثیر تعـداد زیادی از فرآیندهای فیزیولوژیکی است و نمود قابل‌اندازه‌گیری این فرآیندها در صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه تجلی می‌یابد، بنابراین تجزیه‌وتحلیل شاخص‌های فیزیولوژیک (رشدی) به‌منظور درک و تفسیر تغییرات عملکرد گیاهان در پاسخ به شرایط محیطی امری ضروری محسوب می‌شود. اما اطلاعات بسیار محدودی درباره مقایسه ویژگی‌های رشدی و عملکردی ژنوتیپ‌های قابل‌کشت کاملینا در کشور وجود دارد بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی مقایسه‌ای تأثیر ویژگی‌های فیزیولوژیک 40 لاین هاپلوئید مضاعف قابل کاشت کاملینا در کشور بوده است.
مواد و روش ها: در پژوهش حاضر 40 لاین هاپلوئید مضاعف کاملینا ازنظر صفات فیزیولوژیک و عملکرد شامل شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی، سرعت آسیمیلاسیون خالص، سطح ویژه برگ، عملکرد دانه و عملکرد روغن، در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)- دانشگاه تهران، پاکدشت در سال 99-1398 مورد مقایسه قرار گرفتند. شایان‌ذکر است که جهت سنجش دقیق‌تر صفات موردبررسی، رقم سهیل که در منطقه مورد آزمایش و همچنین در سایر نقاط کشور سابقه کاشت داشته و جزو لاین‌های شناخته‌شده و مرسوم در کشور محسوب می‌شود، به‌عنوان شاهد در نظر گرفته‌شده و سایر لاین‌ها با رقم سهیل مقایسه شدند.
یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده تفاوت معنی‌دار لاین‌های کاملینا ازنظر ویژگی‌های رشد فیزیولوژیک بود، تفاوت‌ها درنهایت منجر به ایجاد اختلاف‌های معنی‌دار در عملکرد دانه شد و لذا بر عملکرد و محتوای روغن دانه تأثیر داشته‌اند. این موضوع نیز خود نشان دهنده و تأییدکننده اثر زیاد و متفاوت ژنوتیپ‌ بر عملکرد کاملینا می‌باشد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که میان عملکرد دانه‌ی کاملینا با سرعت رشد محصول و سرعت آسیمیلاسیون خالص همبستگی مثبت و با سطح ویژه برگ همبستگی منفی در سطح احتمال 5% وجود دارد. به‌طوری‌که، لاین 134 با دارا بودن حداکثر شاخص سطح برگ (34/2) و لاین 110 با دارا بودن حداکثر سرعت رشد (49/14) و سرعت آسیمیلاسیون خالص (13/8 گرم بر مترمربع در روز)، ازنظر عملکرد نهایی دانه نیز به ترتیب با 3178 و 3120 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان لاین‌های برتر شناسایی شدند همچنین سطح ویژه برگ نیز که با میزان اتلاف نور رابطه‌ مستقیم دارد در ژنوتیپ‌های کم محصول بیشتر از لاین‌های 134 و 110 بود.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر در مجموع بیانگر تأثیر مستقیم عملکرد دانه بر عملکرد روغن کاملینا بود. به‌طوری‌که تطابق بیشتر لاین‌های 110 و 134 با محیط کشت مورد بررسی، از طریق افزایش سرعت رشد گیاه موجب افزایش تجمع ماده‌ی خشک و عملکرد دانه در لاین‌های مذکور شده است و در نتیجه افزایش معنی‌دار عملکرد روغن دانه را در این لاین‌ها به همراه داشته است. بنابراین ازآنجایی‌که هدف از کشت گیاه دانه روغنی کاملینا علاوه بر برداشت دانه، حصول روغن با کمیت و کیفیت مناسب است، درمجموع می‌توان لاین‌های 134 و 110 را به‌عنوان لاین های هاپلوئید مضاعف برتر و امیدبخش که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاری دارند معرفی و توصیه نمود.
کلیدواژه‌ها
دانه‌های روغنی؛ ژنوتیپ؛ سرعت رشد گیاه؛ سطح برگ؛ شاخص های فیزیولوژیک
مراجع
  1. Zanetti, F., Alberghini, B. & Marjanović Jeromela, A. (2021). Camelina, an ancient oilseed crop actively contributing to the rural renaissance in Europe. A review. Agron. Sustain. Dev. 41: 107-131.
  2. Fallah, F., Kahrizi, D., Rezaeizad, A., Zebarjadi, A.R. and Zarei, L. (2019). Evaluation of genetic variation and parameters of fatty acid profile in doubled haploid lines of Camelina sativa Plant Genet. Res. 6: 2. 79-96. (In Persian)
  3. Oni, B.A. & Oluwatosin, D. (2020). Emission characteristics and performance of neem seed (Azadirachta indica) and Camelina (Camelina sativa) based biodiesel in diesel engine. Renew. Energ. 149: 725-734.
  4. Walia, M. K., Zanetti, F., Gesch, R. W., Krzyżaniak, M., Eynck, C., Puttick, D. & Monti, A. (2021). Winter camelina seed quality in different growing environments across Northern America and Europe. Ind. Crops Prod. 169. 113639.
  5. Agarwal, A., Prakash, O. & Bala, M. (2021). Effect of irrigation schedule on growth and seed yield of camelina (Camelina sativa) in Tarai region of central Himalaya. Oil Crop Sci. 6: 1. 8-11.
  6. Monzon, J. P., Cafaro La Menza, N., Cerrudo, A., Canepa, M., Rattalino Edreira, J. I., Specht, J. & Grassini, P. (2021). Critical period for seed number determination in soybean as determined by crop growth rate, duration, and dry matter accumulation. Field Crops Res. 261: 108016.
  7. Neupane, D., Solomon, J. K. Q., Mclennon, E., Davison, J. & Lawry, T. (2020). Camelina production parameters response to different irrigation regimes. Crops Prod. 148: 112286.
  8. Kelly, S. J., Cano, M. G., Fanello, D. D., Tambussi, E. A., & Guiamet, J. J. (2021). Extended photoperiods after flowering increase the rate of dry matter production and nitrogen assimilation in mid maturing soybean cultivars. Field Crops Res. 265: 108104.
  9. Kuzmanovic, B., Petrovic, S., Nag, N., Mladenov, V., Grahovac, N., Zanetti, F., Eynck, C., Vollmann, J. & Marjanovic Jeromela, A. (2021). Yield-related taits of 20 spring Camelina genotypes grown in a multi-environment study in Serbia. Agron. 11: 5. 858-869.
  10. Waraich, E.A., Ahmed, Z., Ahmad, R., Saifullah, Shahbaz, M. & Ehsanullah, (2017). Modulation in growth, development, and yield of Camelina sativa by nitrogen application under water stress conditions. J. Plant Nutr. 40: 5. 726-735.
  11. Amiri-Darban, N., Nourmohammadi, G., Shirani Rad, A. H., Mirhadi, S. M. J. & Majidi Heravan, I. (2020). Potassium sulfate and ammonium sulfate affect quality and quantity of camelina oil grown with different irrigation regimes. Crops Prod. 112: 4. 148-156.
  12. Zubr, J. (2003). Dietary fatty acids and amino acids of Camelina sativa J. Food Qual. 26: 6. 451-462.
  13. Borzoo, S., Mohsenzadeh, S. & Kahrizi, D. (2021). Water-deficit stress and genotype variation induced alteration in seed characteristics of Camelina sativa. Rhizosphere. 20: 4. 18-27.
  14. Pasandi Pour, A. & Farahbakhsh, H. (2017). Investigation of the NPK nutrition of Henna ecotypes (Lowsonia inermis) based on photosynthetic and growth indices in Shahdad area. J. Crop Ecophysiol. 11: 4. 821-836. (In Persian)
  15. Rezaizad, A., Zaree Siahbidi, A. & Moradgholi, F. (2018). Stability analysis of oil yield in different oilseed rape (Brassica napus) genotypes in two normal and delayed sowing date in Kermanshah province. J. Crop Breed. 10: 25. 137-148. (In Persian).
  16. Waraich, E.A., Ahmad, E., Waraich; A., Zeeshan; Z., Rashid, A. & Murat, E. (2020). Alterations in growth and yield of Camelina induced by dfferent
    planting densities under water deficit stress. Phyton. 89: 3. 587-597.
  17. Biabani, A., Foroughi, A., Karizaki, A. R., Rassam, G. A., Hashemi, M. & Afshar, R. K. (2021). Physiological traits, yield, and yield components relationship in winter and spring canola. J. Sci. Food Agric. 101: 8. 3518-3528.
  18. Moatshe, O.G., Emongor, V.E., Balole T.V. & Tshwenyane, S.O. (2020). Safflower genotype by plant density on yield and phenological characteristics. Afr. Crop Sci. J. 28: 1. 14-26.
  19. Ghorbani, M., Kahrizi, D. & Chaghakaboodi, Z. (2020). Evaluation of Camelina sativa doubled haploid lines for the response to water-deficit stress. J. Medicinal Plants By-products. 2: 193-199.
  20. Zhou, H., Zhou, G., He, Q., Zhou, L., Ji, Y. & Zhou, M. (2020). Environmental explanation of maize specific leaf area under varying water stress regimes. Environ. Exp. Bot. 171: 103932.
  21. Yu, X., Shi, P., Schrader, J. & Niklas, K. J. (2020). Nondestructive estimation of leaf area for 15 species of vines with different leaf shapes. Am. J. Bot. 107: 11. 1481-1490.
  22. Mirmoeini, T., Pishkar, L., Kahrizi, D., Barzin, G. & Karimi, N. (2021). Phytotoxicity of green synthesized silver nanoparticles on Camelina sativa Physiol. Mol. Biol. Plants. 27: 2. 417-427.
  23. Blume, R. Y., Rabokon, A. M., Postovoitova, A. S., Ye. Demkovich, A., Pirko, Y. V., Yemets, A. I., Rakhmetov, A. & Blume, Y. B. (2020). Evaluating the diversity and breeding prospects of Ukrainian spring Camelina genotypes. Cytol. Genet. 54: 420-436.
  24. Vollmann, J., Moritz, T., Kargl, C., Baumgartner, S. & Wagentristl, H. (2007). Agronomic evaluation of camelina genotypes selected for seed quality characteristics. Crops Prod. 26: 3. 270-277.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 285
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 276


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب