
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,948 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,534 |
ارزیابی ژنتیکی صفت مادهگلی در خیار با استفاده از روش تجزیه میانگین نسلها | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 1، دوره 29، شماره 3، مهر 1401، صفحه 1-16 اصل مقاله (811.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2022.19108.2821 | ||
نویسندگان | ||
مریم حافظ نیا1؛ جمالعلی الفتی* 2؛ بابک ربیعی3؛ حبیب الله سمیع زاده لاهیجی3 | ||
1دانشجوی دکتری باغبانی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
2نویسنده مسئول، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
3گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: هیبریدهای مادهگل خیار از مزیت پرمحصول بودن برخوردار هستند؛ بنابراین صفت مادهگل بودن باید همواره در تولید ارقام هیبرید خیار مد نظر قرار گیرد. حداقل پنج ژن وجود دارد که بیان جنسیت مادهگلی را تحت تأثیر قرار میدهد. جهت اصلاح خیار برای تولید ارقام جدید با عملکرد بالاتر و کیفیت بهتر، استفاده از تنوع ژنتیکی و ژرم پلاسم این گیاه بشدت ضروری است. اطلاع از اهمیت و میزان اثرات ژنتیکی کنترل کننده توارث صفات میتواند به انتخاب روش مناسب اصلاحی گیاه بیانجامد. بنابراین تحقیق حاضر با هدف نحوه وراثت صفت مادهگلی و بررسی اثرات ژنهای کنترل کننده در این صفت و دیگر اجزای عملکرد، در نتاج حاصل از تلاقی یک لاین ماده با یک لاین منتخب نر صورت گرفت تا در نهایت برنامه اصلاحی مناسبی اتخاذ شود. مواد و روشها: به منظور ارزیابی ژنتیکی و برآورد وراثتپذیری صفت مادهگلی در خیار، هفت نسل (P1, P2, F1, F2, BC1, BC2, F3) از تلاقی دو لاین مادهگل N10 و نرگل A11 تهیه و صفات تعداد گل ماده، تعداد گل نر، تعداد میوه در بوته، ارتفاع بوته و طول میانگره در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اندازهگیری شدند. جهت ایجاد جمعیتها، آزمایشهایی در بهار و پاییز 1396 تا 1397 طی سه مرحله در گلخانهی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان صورت گرفت و ارزیابی جمعیتها در سال 1398 در مزرعه پژوهشی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد، سال اول به منظور تولید بذرهای هیبرید تلاقی بین دو لاین مادهگل N10 و نرگل A11 صورت گرفت، پس از تولید و کشت بذر هیبرید در مرحله دوم، خودگشنی و تلاقی برگشتی هیبرید با والدین انجام شد و جمعیتهای F2 و تلاقیهای برگشتی با هر دو والد ایجاد شدند. در سال دوم، نمونههایی از بذور نسل دوم به منظور خودگشنی و ایجاد جمعیت نسل سوم در گلخانه کشت شدند. در گلخانه از سیستم کشت هیدروپونیک استفاده و کوددهی و آبیاری گیاهان با فواصل زمانی منظم انجام شد. در سیستم کشت مزرعهای مراحل داشت با استفاده از سیستم آبیاری قطرهای و مالچ پوششی جهت کاشت استفاده شد. تست نرمال بودن دادهها توسط آزمون چولگی و کشیدگی در نرم افزار SPSS و آنالیز دادهها توسط نرم افزار SAS انجام شد. مقایسه میانگین نسلها نیز با استفاده از آزمونLSD در سطح احتمال 5% و 1% صورت گرفت. یافتهها: در مورد صفت مادهگلی تفاوت معنیداری بین نسلهای مورد بررسی وجود داشت. بررسی آزمونهای مقیاس نیز برای این صفت نشان داد که ممکن است آثار متقابل غیرآللی نیز در بین ژنهای کنترل کننده این صفت وجود داشته باشد. برآورد پارامترهای ژنتیکی و انجام آزمون مقیاس مشترک نشان داد که برای تمامی صفات مورد مطالعه، انواع مختلفی از اپیستازی وجود دارد. نتایج نشان داد در مورد صفت تعداد گل ماده تمام آثار ژنتیکی معنیدار شد. برای صفات تعداد گل نر، تعداد میوه در بوته و طول میانگره، مدل شش پارامتری شامل تمامی آثار ژنتیکی به غیر از اپیستازی غالبیت-غالبیت، کنترل صفات را به عهده داشت، در حالیکه برای صفت ارتفاع بوته، مدل شش پارامتری شامل تمام آثار ژنتیکی بدون اپیستازی افزایشی-افزایشی بهترین مدل ژنتیکی توجیهکننده تنوع بود. نتیجهگیری: ارزیابی وراثتپذیری و درجه غالبیت نشان داد واریانس افزایشی در صفات تعداد گل ماده و تعداد میوه دارای اهمیت بیشتری بود به این معنی که میتوان برای اصلاح این صفات در جمعیت مورد مطالعه ژنوتیپهای برتر را انتخاب کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
وراثتپذیری؛ اپیستازی؛ واریانس افزایشی؛ واریانس غالبیت | ||
مراجع | ||
1.Chen, H., Tiyan, Y., Lu, X. and Liu, X. 2011. The inheritance of two novel subgynoecious genes in cucumber (cucumis sativus L.). Sci. Hort.127: 3. 464-467.
2.Qi, J., Liu, X., Shen, D., Miao, H., Xie, B., Li, X., Zeng, P., Wang, S., Shang, Y., Gu, X., Du, Y., Li, Y., Lin, T., Yuan, J., Yang, X., Chen, J., Chen, H., Xiong, X., Huang, K., Fei, Z., Mao, L., Tian, L., Städler, T., Renner, S., Kamoun, S., Lucas, W.J., Zhang, Z. and Huang, S. 2013. A genomic variation map provides insights into the genetic basis of cucumber domestication and diversity. J. Nat. Genet. 45: 1510-1515.
3.Miao, H., Zhang, S., Wang, X., Zhang, Z., Li, M., Mu, S. and Gu, X. 2011. A linkage map of cultivated cucumber (Cucumis sativus L.) with 248 microsatellite marker loci and seven genes for horticulturally important traits. International. Int. J. Plant Breed. Genet. 182: 167-176.
4.Knopf, R.R. and Trebitsh, T. 2006. The female-specific CS-ACS1G gene of cucumber. A case of gene duplication and recombination between the non-sex-specific 1-aminocyclopropane-1-carboxylate synthase gene and a branched-chain amino acid transaminase gene. Plant Cell Physiol. 47: 1217-1228.
5.Pierce, L.K. and Wehner, T.C. 1990. Review of genes and linkage groups in cucumber (Cucumis sativus L.). Hort. Sci. 25: 605-615.
6.Staub, J.E., Robbins, M.D. and Wehner T.C. 2008. Cucumber. In: Prohens, J., Nues, F. (Eds.), Handbook of plant breed, Springer Sci. New York, USA, Vegetable I. pp. 241-282.
7.Tatlioglu, T. 1993. Cucumber (Cucumis sativus L.). P 197-227, In: Kalloo, G.,and Bergh, B.O., Genetic Improvement of Vegetable Crops, Pergamon Press, Oxford, U. K. 8.Yamasaki, S., Fujii, N., Matsuura, S., Mizusawa, H. and Takahasi, H. 2001. The M locus and ethylene-controlled sex determination in andromonoecious cucumber plants. Plant Cell Physiol.42: 608-619.
9.Jat, G.S., Munshi, A.D., Behera, T.K., Choudhary, H. and Dev, B. 2015. Exploitation of heterosis in cucumber for earliness, yield and yield components utilizing gynoecious lines. Indian J. Hort. 72: 494-499.
10.Jat, G.S., Munshi, A.D., Behera, T.K. and Tomar, B.S. 2016. Combining ability estimation of gynoecious and monoecious hybrids for yield and earliness in cucumber (Cucumis sativus L.). Indian J. Agri. Sci. 86: 399-403.
11.Wehner, T.C. 1989. Breeding for improved yield in cucumber (Cucumis sativus L.). Plant Breed. Rev. 6: 323-359.
12.Cantliffe, D.J. 1977. Nitrogen fertilization requirements of pickling cucumbers grown for once-over mechanical harvest I. Effect of yield and quality. J. Am. Soc. Hort. Sci. 102: 112-114.
13.Staub, J.E., Chung, S.M. and Fazio, G. 2005. Conformity and genetic relatedness estimation in crop species having a narrow genetic base: the case of cucumber (Cucumis sativus L.). Plant Breed. 124: 44-53.
14.El-Shawaf, I.I.S. and Baker, L.R. 1981. Combining ability and genetic variances of G x HF 1 hybrids for parthenocarpic yield in gynoecious cucumber for once over mechanical harvest. J. Am. Soc. Hort. Sci. 106: 3. 365-370.
15.Cramer, C.S. and Wehner, T.C. 2000. Path analysis of the correlation between fruit number and plant traits of cucumber populations. Hort. Sci.35: 4. 708-711.
16.Rattan, P. and Chadha, S. 2009. Gene action studies for yield and its contributing characters. Biol. Forum:Int. J. 1: 8-10.
17.Fazio, G., Chung, S.M. and Staub, J.E. 2003. Comparative analysis of response to phenotypic and marker-assisted selection for multiple lateral branching in cucumber (Cucumis sativus L.). Theor. Appl. Gent. 107: 5. 875-883.
18.Shabarish Rai, P., Mulge, R., Kulkarni, M.S., Allolli, T.B., Hegde, N.K. and Prabhuling, G. 2018. Gene effects for fruit yield and its component traits in cucumber (Cucumis sativus L.). Int J. Curr. Microbiol. Appl. Sci. 7: 193-198.
19.Hayman, B.I. 1958. The separation of epistatic from additive and dominance variation in generation means. Heredity. 12: 371-390.
20.Amend, P.C. and Wehner, T.C. 2001. Generation means analysis of leaf and stem resistance to gummy stem blight in cucumber (cucumis sativus L.). J. Am. Soc. Hort. Sci. 126: 95-99.
21.Zewdie, Y. and Bosland, P.W. 2003. Inheritance of seed color in Capsicum. Heredity. 94: 355-357.
22.Stommel, J.R. and Haynes, K.G. 1998. Inheritance of resistance to anthracnose caused by Colletotrichum coccodes in tomato. J. Am. Soc. Hort. Sci.123: 832-836. 23.Price, A.H., Tomos, A.D. and Virk, D.S. 1997. Genetic analysis of root growth in rice (Oryza sativa L). I: a hydrophonic screen. Theor. Appl. Genet. 95: 132-145.
24.Zalapa, J.E., Staub, J.E. and McCreight, J.D. 2007. Mapping and QTL analysis of plant architecture and fruit yield in melon. Theor. Appl. Genet. 114: 1185-1201.
25.Pati, K., Munshi, A.D. and Behera, T.K. 2015. Inheritance of gynoecism in Cucumber (Cucumis sativus L.) using genotype GBS-1 as gynoecious parent. Genetika. 47: 349-356.
26.Mather, K. and Jinks, J.L. 1982. Biom. J. (3th ed.). Champan and Hall, 398p.
27.Kearsey, M.J. and Pooni, H.S. 1996. The genetical analysis of quantitative traits. 1st Edition. Chapman and Hall, London, UK. 394p.
28.Kang, M.S. 2003. Handbook of formulas and software for plant geneticists and tree breeders. Food Product Press, 69p.
29.Heidary, A.A., Kashi, A.K., Safari, Z., Kalatejari, Z. and Farhadi, A. 2012.The effect of different rootstocks and transplant methods on survival and vegetative growth, yield and some quality traits of greenhouse cucumber fruit. Hort. Sci. 44: 2. 137-147. (In Persian)
30.Vinaykumar, S.H., Dhanya, V.S.and Mulge, R. 2014. Generationmean analysis of different yield traitsin muskmelon. J. Plant Arch.14: 1. 281-284.
31.Gaikwad, A.G., Musmade, A.M., Dhumal, S.S. and Sonawane, H.G.2011. Variability studies in cucumber (Cucumis sativus L.). Ecol. Environ. Conserv. 17: 4. 799-802.
32.Shukla, I.N., Shunder, S., Singh, D.K., Singh, N., Pandey, R. and Awasty, P.N. 2010. Genetic valiability and selection parameters for fruit yield in cucumber (Cucumis sativus L.). J. Adv. Agric. Sci. 2: 2. 107-108.
33.Veena, R., Sidhu, A.S., Pitchaimuthu, M. and Souravi, K. 2012. Genetic evaluation of some cucumber (Cucumis sativus L.). Genotypes for some yield and related traits. Electron. J. Plant Breed. 3: 3. 945-948.
34.Yadav, Y.C., Kumar, S. and Singh, R. 2012. Study on genetic variability heritability and genetic advance in cucumber (Cucumis sativus L.). J. HortFlora. Res. Spectr (HRS). 1: 1. 34-37.
35.Kiyani, M., Golbadi, M. and Eghtedari, A. 2018. Estimation of heritability and genetic control of important traits in greenhouse cucumber (Cucumis sativus L.) inbred lines. J. plant breed. Sci.1: 34. 447-469. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 425 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 345 |