
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,747,053 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,683 |
بررسی تغییرات ریختشناسی رودخانه بازفت در بازه سی ساله (95-1365) با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 7، دوره 26، شماره 6، بهمن و اسفند 1398، صفحه 139-158 اصل مقاله (986.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2019.15616.3080 | ||
نویسندگان | ||
آرش کوهی زاده دهکردی* 1؛ حسین صمدی بروجنی2؛ میلاد خواستار بروجنی3؛ روح الله فتاحی4 | ||
1گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد | ||
2هیات علمی دانشگاه شهرکرد | ||
3دانشکده علوم مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
4مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: بررسی تغییرات رفتار رودخانهها، اهمیت ویژهای در حفاظت سازههای آبی و تعیین حریم بستر رودخانه و همچنین کاهش خسارتهای احتمالی دارد. سدها از جمله سازههایی هستند که بیشترین تاثیر را بر مورفولوژی رودخانه دارند. از اینرو، بررسی وضعیت ریختشناسی رودخانهها منتهی به سدهای بزرگ در برنامهریزی و سهولت تصمیمگیری های راهبردی در مورد احداث سازههای مهندسی در طول رودخانه بسیار حائز اهمیت است. در سالهای اخیر با توجه به خصوصیات منحصر به فرد تکنیک سنجش از دور و تصاویر ماهوارهای، مطالعات بسیاری در زمینه بررسی تغییرات ریختشناسی رودخانه- ها انجام شده است. در پژوهش حاضر، تحقیق با استفاده از 26 تصویر ماهوارهای لندست به بررسی تغییرات ریختشناسی رودخانه بازفت بین سالهای 1365 الی 1395 پرداخته شده است. مواد و روشها: به منظور ارزیابی ریختشناسی رودخانه بازفت پارامترهای ریختشناسی نظیر جابهجایی مرز رودخانه، تغییرات مساحت ناشی از فرسایش و رسوبگذاری سواحل در دورههای بلندمدت و کوتاهمدت مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است که دورههای بلندمدت 10 ساله و دورههای کوتاهمدت 1 ساله در نظر گرفته شد. برای تعیین مقادیر ریخت-شناسی از 26 فریم تصاویر ماهوارهای لندست در محیط نرمافزارهای ENVI و GIS استفاده گردید. در این تحقیق اختلاف مجرای اصلی رودخانه در ساحل چپ و راست بر روی مقطع عرضی در دو سال مختلف به عنوان جابهجایی مجرای اصلی در آن بازهی زمانی منظور شد. مقادیر منفی و مثبت به ترتیب رسوبگذاری (زمینزایی) و فرسایش (از بین رفتن زمین) در نظر گرفته شدند. یافتهها: نتایج نشان داد بیشترین تغییرات در بازه 62 تا 84 کیلومتری رودخانه بازفت رخ میدهد که دلیل آن وجود پیچانها در نزدیکی ایستگاه هیدرومتری مورز و زیر شاخههای جانبی متعدد در این دو بازه است. بررسی مساحت فرسایش و رسوبگذاری در دورههای بلندمدت نشان داد در سالهای 73-1364، 84-1373 و 94- 1384 رودخانه با رسوبگذاری سواحل همراه بوده است. برای دوره 30 ساله 94-1364 متوسط رسوبگذاری و فرسایش رودخانه به ترتیب حدود 43/69 و 34/42 هکتار برآورد میشود که در این شرایط 09/27 هکتار زمین ناشی از رسوبگذاری ایجاد شده است. در دوره کوتاهمدت نتایج نشان میدهد تفاوت زیادی بین متوسط رسوبگذاری و فرسایش ساحل چپ وجود ندارد و در این ساحل مساحت رسوبگذاری حدود 2 درصد بیشتر از فرسایش میباشد، این در حالیست که در ساحل راست رسوبگذاری حدود 8 درصد از فرسایش بیشتر بوده که این اختلاف در سطح 95%معنیدار است. نتیجه گیری: بررسی تغییرات ریختشناسی رودخانه بازفت با استفاده از بررسی تصاویر ماهوارهای در یک بازه سی ساله نشان داد که بیشترین تغییرات در بازه 62 تا 84 کیلومتری رودخانه می باشد که با ساماندهی رودخانه و حفاظت سواحل در این محدوده میتوان میزان فرسایش سواحل را کاهش داد. بیشترین مساحت رسوبگذاری در نزدیکی ایستگاه هیدرومتری مورز و در مجاورت جاده خوزستان-چهارمحال و بختیاری میباشد پس میتوان این منطقه را محل مناسبی به منظور برداشت شن و ماسه پیشنهاد داد. به طور کلی ساحل چپ بیشتر دچار فرسایش است در صورتی که در ساحل راست میزان رسوبگذاری از فرسایش بیشتر است. | ||
کلیدواژهها | ||
ریختشناسی رودخانه؛ پردازش طیفی؛ سنجش از دور؛ کارون شمالی | ||
مراجع | ||
1.Fawcett, T. 2006. An introduction to ROC analysis. Pattern recognition letters. 27: 8. 861-874.
2.NASA. 2006. Landsat 7 science data users handbook, (on-line). available on. http://landsathandbook.gsfc.nasa.gov/pdfs/Landsat7_Handbook.pdf. Pp: 15-65.
3.Organi, M., Serajian, M.R., and Homayouni, S. 2009. Detection under the pixel of urban areas changes by spectral composition analysis. National Geosciences Conference of Tehran Mapping Organization of Iran. Pp: 1-11. (In Persian)
4.Yao, Y., Ta, W., Jia, X., and Xiao, J. 2011. Bank erosion and accretion along the Ningxia–Inner Mongolia reaches of the Yellow River from 1958 to 2008. Geomorphology. 127: 99-106.
5.Théau, J. 2012. Change detection. In Springer Handbook of Geographic Information. Springer Berlin Heidelberg. Pp: 75-94.
6.Archana, S., and Garg, R.D. 2012. Nayan Sharma. “RS-GIS Based Assessment of River Dynamics of Brahmaputra River in India”. J. Water Resour. Prot. 4: 63-72.
7.Ministry of Energy and Office of Engineering and Technical Measures for Water. 2012. Guide to River Morphology Studies. Iran. J. 592: 17-18. (In Persian)
8.Sharfi, S., Shami, A., and Yamani, M. 2014. Investigation of Morphological Changes in Atrak At 20 Years. Geographic Space Magazine. 4: 14. 127-148. (In Persian)
9.Javheri Tehrani, M., Mousavi, F., and Hosseini, Kh. 2015. The study of morphology of warps with controlled flow using RS and GIS techniques(Case study: Zayandeh Rood River in the lower Zayandeh-e-Rood Dam). J. Soil Water Sci.: Science and Technologyof Agriculture and Natural Resources.20: 77. 25-44. (In Persian)
10.Alawi Panah, S.K. 2015. The principles of remote sensing and the interpretation of satellite imagery and aerial photographs. second edition. Tehran University Press. 780p. (In Persian)
11.Khastar Brujeni, M. 2015. Investigation of morphological changes of the Armand River using Landsat satellite images. PHD Seminar. Mashhad Ferduwsi University. Pp: 62-88. (In Persian)
12.Dhari, S., Arya, D.S., and Murumkar A.R. 2015. Application of remote sensing and GIS in sinuosity and river shifting analysis of the Ganges River in Uttarakhand plains. Applied Geomatics. 7: 13-21.
13.Yamani, M., Rahimi, M., and Veysi, A. 2015. Morphometry and Comparison of Artical Variants Transformations in the Three Recent Decades Case Study: Downstream of Moghan Dam. J. Quan. Geomorph. Res. 3: 4. 74-89. (In Persian)
14.Li, W., and Gong, P. 2016. Continuous monitoring of coastline dynamics in western Florida with a year time series of Landsat imagery. Remote Sensing of Environment. 179: 196-209.
15.Khastar Brujeni, M., Khodashenas, S.R., Samadi Boroujeni, H., and Taheriyan, E. 2016. Investigation of morphological changes in the Ermand river during the last thirty years (1995-1956) using Landsat satellite images. J. Civil Engin. Amir Kabir University of Technology. At the time of printing. (In Persian)
16.Dewan, S., Corner, R., Saleem, A., Rahman, M., Haider, R., Rahman, M.D., and Sarker, M. 2017. Assessing channel changes of the Ganges-Padma River system in Bangladesh using Landsatand hydrological data. Geomorphology. 276: 257-279.
17.Jozi, S.A., Rezaeian, S., and Saei, F. 2017. Study of morphologic changes in Karun River using linear directional mean, remote sensing and geographic information system. Urabn Manage Energy Sustainability. 1: 1. 71-78.
18.Wang, X., Liu, Y., Ling, F., Liu, Y.,and Fang, F. 2017. Spatio-Temporal Change Detection of Ningbo Coastline Using Landsat Time-Series Images during 1976–2015. Inter. J. Geo-Inf.6: 68-89.
19.Taheriyan, E., Khastar Brujeni, M., and Samadi Boroujeni, H. 2017. Comparison of Pixel Pea Performance of Two MNDWI and AWEIshadow Indicators in Low and Narrow Rivers. J. Inf. Technol. Engin. 5: 2. 99-122. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 626 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 376 |